حسن خوشپور
کارشناس ارشد سابق سازمان برنامه و بودجه

ایران به دنبال سهم خود از بازار جهانى نفت است و نیاز به منابع ارزى هم دلیل اصلی افزایش تولید ایران است. از طرفی بحران اقتصادی سال‌های گذشته فشار زیادی به منابع ارزی کشور وارد کرد و از سوی دیگر کاهش قیمت نفت در دو سال گذشته این فشار را مضاعف کرد. خصلت ذخایر نفتى ایجاب می‌کند برداشت از آنها در سطحى ثابت حفظ شود. قبلا و حدود یک دهه قبل هم ایران توانسته بود چهار میلیون بشکه نفت در روز تولید کند، در نتیجه به نظر می‌رسد این میزان تولید نفت در زمان وعده داده شده توسط وزارت نفت امکانپذیر است. آن طور که آمارها نشان می‌دهد صادرات نفت کشور در ماه جاری میلادی به بالاترین حد خود در چهار سال اخیر خواهد رسید. در واقع رشد صد هزار بشکه‌ای صادرات نفت میزان صادرات کشور را به دو میلیون و 130 هزار بشکه می‌رساند که این بالاترین رقم از سال 2012 میلادی تاکنون است.

با توجه به تقاضاى جهانى و میزان افزایش عرضه ناشى از تولید ایران، امکان کاهش قیمت وجود دارد، اما به نظر نمی‌رسد کاهش قیمت نفت زیاد باشد. به هر صورت ایران باید تولید خود را افزایش داده و حضور موثری در عرضه نفت داشته باشد و بتواند جایگاه خود را در بازار جهانی نفت و در بین کشورهای صادرکننده احیا کند. اما نکته‌ای که در این میان نباید مورد غفلت قرار گیرد این است که زیرساخت ها، تکنولوژی، تجهیزات و فرآیند استخراج نفت در کشور ما بسیار قدیمی و کهنه شده است. این مشکل در حال حاضر صنعت نفت کشور را به شدت تحت تاثیر قرار داده و در آینده نیز می‌تواند چالش‌های بزرگی برای صادرات کشور ایجاد کند. در واقع هم اکنون نیز به همین علت امکان افزایش تولید به بیش از 4 میلیون بشکه وجود ندارد. صنعت نفت، پتروشیمی و به‌طور کلی صنایع فعال در حوزه انرژی در کشور سال‌ها است که تشنه ورود تکنولوژی و سرمایه و منابع جدید است. به نظر می‌رسد دولت باید از فرصت پیش آمده در پسابرجام نهایت استفاده را برده و بتواند با ارائه قراردادها و راهکارهای تازه از طریق جذب سرمایه خارجی و تکنولوژی روز به نوسازی ساختار نفت و انرژی کشور اقدام کند.

نوسازی صنعت نفت در پسابرجام