مهم‌ترین موانع رشد صنعت

محمدرضا نجفی منش

عضو هیات‌مدیره انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو

سال گذشته سالی پر از فراز و نشیب بود، سال دلهره و امید. سالی بود که برجام سرانجام به ثمر نشست، اما قیمت جهانی نفت کاهش و در نتیجه درآمد عمومی دولت نیز کم شد. در صنعت خودرو با توجه به فضای حاکم و انتظاری که در جامعه به‌وجود آمده بود که پس از برجام با کاهش قیمت مواجه خواهیم شد، اکثر مردم در حالت انتظار به‌سر بردند و تصمیم‌گیری در مورد خرید یا تعویض خودرو را به آینده موکول کردند. در سال ۹۳ که ما شاهد رشد تولید ناخالص ملی بودیم، حدود ۳۰ درصد آن مرهون رشد صنعت خودرو بوده و اهمیت این صنعت در تولید ناخالص ملی بر همگان روشن شده است.

در سال ۹۴ نزدیک به یک میلیون خودرو تولید شد که نسبت به سال گذشته با کاهش مواجه بود، اما با توجه به شرایط کلی و رکود حاکم در کشور این تعداد تولید جای تقدیر دارد. اتفاق مهمی که در نیمه دوم سال و همراه با کاهش خرید مردم افتاد این بود که دولت و بانک مرکزی تصمیم به کاری عقلانی برای تحریک بازار دست زدند و آن اعطای وام ۱۶ درصد برای خرید خودرو با ۲۰ درصد پیش پرداخت بود. پیش‌بینی برای فروش صدهزار خودرو ظرف مدت ۶ ماه بود که در کمال ناباوری در مدت ۶ روز با حدود یکصد و سی‌هزار پیش‌فروش، این امر متوقف شد. همچنین در سال گذشته شاهد ورود خودروهای جدید به بازارهمچون دنا، آریسان، وانت تندر ۹۰ و همچنین تیبا ۲ بودیم. بر این اساس در سال گذشته ورود خودرو‌های خارجی نسبت به سال ۹۳ نصف شده و حدود ۵۰ هزار خودرو وارد کشور شد که علت عمده آن اشباع بازار و کاهش قدرت خرید خودرو‌های گران‌قیمت بود. اما پس از اجرای برجام شاهد شروعی جدید در فعالیت رنو هستیم و به دنبال آن پژو نیز قرارداد مجدد همکاری با ایران خودرو را در حضور رئیس جمهوری و نخست‌وزیر فرانسه امضا کرد و از امسال عملیاتی می‌شود. فیات و فولکس نیز مذاکرات را شروع کرده و در حال نهایی کردن هستند. همچنین بنز دوباره همکاری با ایران را شروع کرد و شرکت‌های ژاپنی که همیشه کندتر از بقیه حرکت می‌کردند تحرکات اولیه را شروع کرده و در بعد قطعه سازی با انجمن‌های قطعه سازان هند، ترکیه، فرانسه و انجمن صنایع باواریا قراردادهای دوجانبه امضا کردند که امیدبخش راهگشایی برای همکاری بین شرکت‌های ایرانی قطعه ساز و طرف‌های خارجی است.

اما یکی از بزرگ‌ترین کارهای انجام شده برگزاری سومین کنفرانس بین‌المللی صنعت خودرو در اسفندماه بود، که با حضور تعداد زیادی از شرکت‌های داخلی و خارجی برگزار شد و رئیس‌جمهوری نیز یک روز در همایش شرکت کرد و همچنین بازدیدی از نمایشگاه اختصاصی که در حاشیه همایش تشکیل شده بود داشت که این امر اولین‌بار اتفاق افتاد و نظرات کارشناسی ایشان موجب تحسین شرکت‌کنندگان خارجی شد. از نظر وضعیت مالی قطعه‌سازان سال خوبی را پشت سر نگذاشتند و مشکلات مالی خودروسازان به قطعه‌سازان منتقل و متاسفانه باعث تعدیل نیرو و مشکلات مالی فراوان در این واحد‌ها شد. مشکلات عمده که هنوز حل نشده باقی مانده است عبارت از نرخ سود بالای بانکی، تک نرخی نبودن ارز و غیرواقعی بودن آن، برخوردهای غیرمنطقی مالیات و بیمه با تولیدکنندگان، قیمت‌گذاری خودرو، وجود برخی بخشنامه‌های زمان تحریم که هنوز به قوت خود باقی است، ارائه شدن بیشتر مدل‌های جدید خودرو، مشکلات لیزینگ خودرو و گشایش اعتبار با ۳۰ درصد که باید ۱۰ درصد باشد و تصفیه آن به نرخ روز گشایش، که امیدواریم با سال جدید که سال اقدام و عمل است این مشکلات به سرعت حل شوند.