همه چیز برای سعودی‌ها بدتر می‌شود

نویسنده: یدالله حسین

منبع: فایننشیال پست

سیاست‌های عربستان سعودی در سال گذشته قیمت‌ نفت را کاهش داد، در حالی که در سال ۲۰۱۶ می‌تواند آن را افزایش دهد. اعتراض برخی از مردم ایران و حمله به سفارت عربستان در تهران، موجب شد ریاض و هم‌پیمانانش، بحرین و سودان دست به اخراج دیپلمات‌های ایرانی بزنند.هلیما کرافت، رئیس مرکز جهانی راهبردی کالای بازار سرمایهRBC می‌گوید « گرچه فعلا با انتشار اخبار خارج از خاورمیانه قیمت نفت پایین است، آنچه نفت را اساسا به ۵۰ دلار می‌رساند باید کاهش عرضه ناشی از این ماجرا یا درگیری نظامی بین ایرانیان و سعودی‌ها باشد». یان برمر، مشاور مدیریت ریسک گروه اوراسیا می‌گوید؛ «با ادامه روابط تنش‌آلود بین ایران و عربستان سعودی، باید شاهد افزایش بیشتری در قیمت‌ها باشیم، اما نفت فعلا روند کاهشی دارد. (روند کاهشی به این معنی نیست که قیمت‌ها همیشه پایین می‌آیند، بلکه به‌این معنا است که قیمت ممکن است گاهی پایین آید و گاهی بالا رود، اما برآیند این نوسان به سوی کاهش قیمت است)».

کارشناسان بانک جهانی سیتی‌گروپ معتقدند که افزایش تنش‌ها ممکن است حاکی از بازگشت برخی مزایای ژئوپلتیک باشد. گرچه تنش‌ها به این معنا است که احتمالا عربستان سعودی برای جلوگیری از ایجاد فضا برای ایران که امسال با برداشتن تحریم‌های غرب، ممکن است ۵۰۰ هزار بشکه نفت در روز وارد بازار ‌کند، تولید خود را کاهش نخواهد داد.ادوارد مورس و تحلیلگران دیگر سیتی‌بانک می‌گویند«کارشناسان سیتی‌بانک انتظار دارند بازار نفت در نیمه دوم سال ۲۰۱۶ به توازن برسد؛ اگر این اتفاق بیفتد خطرات ژئوپلتیک تاثیر بیشتری خواهد داشت». بازارها ممکن است قدرت‌های داخلی سیاسی را در عمل کمتر از حد تخمین بزنند که این خود می‌تواند فشارها را در منطقه بیشتر کند.کارل لری کارشناس نفت و گاز در بلومبرگ می‌گوید«عوامل بالقوه برای بسیاری از کاهش‌ها در مورد عرضه نفت وجود دارد. اگر درگیری‌ها شدت یابد، نفت می‌تواند به آسانی به بالای ۵۰ دلار برسد». درصورت واکنش‌های تند تهران به عملیات خصمانه رژیم سعودی افزایش ریسک در معاملات نفت خام حتمی است.طبق گزارش گروه اوراسیا، اما این عربستان سعودی است که امسال با نزاع در خاندان سلطنتی و انزوای بین‌المللی رو به افزایش روبه‌رو است. برمر می‌گوید: «همه چیز برای سعودی‌ها بدتر می‌شود. توجه کنید که قیمت‌های پایین انرژی و فقدان تنوع اقتصادی منجر به نارضایتی بین جمعیت جوان سعودی خواهد شد». سال گذشته پس از اینکه اوپک تصمیم گرفت با افزایش تولید در ماه نوامبر قیمت‌ها را پایین‌تر بیاورد، نفت خام برنت ۳۵ درصد سقوط کرد. این سیاست سال گذشته منجر به رکود شدید در بخش نفت شد و کالگاری تا کورپس کریستی (شهری در جنوب‌شرقی تگزاس) با کسری بودجه مواجه شدند. اگر سعودی‌ها به این روند ادامه دهند، ۱۰۴میلیارد دلار یا ۱۴ درصد ذخایر رسمی خود را تنها در سال ۲۰۱۵ از بین خواهند برد.

بودجه ریاضت‌طلبانه جدید در سال ۲۰۱۶ شاهد کاهش در یارانه انرژی برای شهروندان، سهمیه کاهش یافته برای بخش‌های کلیدی و مالیات بر ارزش افزوده برای شهروندانی که در حال حاضر هیچ مالیات بر درآمدی نمی‌پردازند، بوده است؛ و این مساله ترس از اختلافات داخلی را بین جمعیتی که به شدت به ولخرجی با امکانات دولتی عادت کرده‌اند، افزایش داده است.جنگ یمن که طبق گزارش‌ها عربستان سعودی روزی ۲۰۰ میلیون دلار صرف نظر از ارتش منطقه‌ای، درگیری‌های دیپلماتیک و اقتصادی برای آن هزینه می‌کند، نیز در حال تهی کردن منابع این کشور است.تصمیمات سعودی‌ها در شهر ریاض گرفته می‌شود. ملک سلمان پادشاه ۸۰ ساله که ژانویه گذشته زمام کشور را در دست گرفت، وی با سپردن پست وزارت دفاع، رئیس شورای امور اقتصادی و جانشینی ولیعهد به پسر ۳۰ ساله‌اش محمد بن سلمان، خشم خاندان ارشد سلطنتی را برانگیخت.به گفته کرافت سال ۲۰۱۶ می‌تواند با مشکلات قابل‌توجه اقتصادی و امنیتی، سال پرخطری برای عربستان سعودی باشد.«اگر جانشین ولیعهد با اصلاحات اقتصادی به علاوه اقدامات قوی در سیاست خارجی موفق شود، ممکن است مسیر او برای امور بزرگتر مملکتی هموارتر شود. گرچه اگر تلاش‌های او شکست بخورد، می‌تواند جاه‌طلبی‌های حکمرانی او را دچار اختلال کند و از همه مهم‌تر، بنزین بیشتری به آتش درگیری‌های متعدد منطقه بریزد».کلیف کاپچان رئیس گروه اوراسیا می‌گوید «مناقشه‌‌ای در مورد محمد بن سلمان و مناقشه‌ای نیز در مورد یمن وجود دارد؛ اما موضوع سهم بازار است که من فکر نمی‌کنم مناقشه‌ای در مورد آن وجود داشته باشد و تصور هم نمی‌کنم که درگیری‌ها تغییری در آن ایجاد کند».