گروه بازرگانی: برنامه راهبردی- عملیاتی توسعه روابط تجاری ایران و قاره آفریقا روز گذشته با حضور مقامات دو کشور رونمایی شد. در همایش معرفی فرصت‌های همکاری اقتصادی و تجاری ایران و قاره آفریقا، ۶۹ ردیف برنامه برای توسعه روابط ایران با قاره آفریقا در دستور کار قرار گرفت که در ۴ حوزه زیرساخت‌های فیزیکی، آموزش، تبلیغات و اطلاع رسانی، بازاریابی، زیرساخت‌های حقوقی و دیپلماسی تجاری قرار دارد.

از مهم ترین این برنامه‌ها می‌توان به راه‌اندازی خطوط منظم کشتیرانی و هوایی، ایجاد شعب بانکی، افزایش خطوط اعتباری، تشکیل اتاق، شورا و صندوق مشترک و اعزام رایزن‌های جدید بازرگانی به این قاره اشاره کرد. در این همایش که با حضور ۴۹ سفیر ایران و قاره آفریقا برگزار شد، وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به ظرفیت‌های همکاری با قاره آفریقا گفت: ظرفیت خوبی در حوزه‌های کشاورزی، دامداری و توزیع انرژی در آفریقا وجود دارد که تنها بخش خصوصی است که باید برای ارتباط‌گیری با شرکت‌های آفریقایی وارد عمل شود و با تعارف و تشکیل کمیسیون مشترک چیزی عایدمان نمی‌شود. محمدرضا نعمت‌زاده با انتقاد از انعکاس اختلافات مرزی و گرسنگی از آفریقا گفت: باید پرسید که چرا در رسانه ملی جنبه‌های مثبت این قاره ارائه نمی‌شود. وزیر صنعت، معدن و تجارت ایران ارائه راهکارهایی برای تسهیل در حمل‌ونقل با آفریقا را یک ضرورت برشمرد و ادامه داد: ایجاد خطوط مستقیم هوایی و دریایی از اهمیت فراوانی برخوردار است و اگر بخش خصوصی به دنبال درآمد است، باید ریسک آن ‌را هم بپذیرد. وی افزود: در همین زمینه از صندوق ضمانت صادرات می‌خواهیم که رتبه ریسک تجاری آفریقا را از ۶ به ۴ کاهش دهد، چرا که اگر بخواهیم با فرمول رتبه‌بندی غربی‌ها وارد شویم، به جایی نمی‌رسیم و هزینه صادرکنندگان بالا می‌رود.

نعمت‌زاده به آنهایی که در زمینه کشاورزی و دامداری تجربه خوبی دارند، توصیه کرد تا برای ورود به بازار آفریقا آستین‌ها را بالا بزنند. به گفته نعمت‌زاده، همچنین ارتباط گرفتن با سیستم منطقه‌ای و بانکی آفریقا یکی دیگر از ضرورت‌ها است؛ چرا که اغلب پروژه‌های آفریقا از طریق سیستم بانکی محلی خودشان تامین مالی می‌شود و اگر ارتباط نگیریم، مشکل آفرین خواهد بود. به گفته نعمت‌زاده، حجم روابط تجاری ایران و آفریقا اکنون ۶۰۰ میلیون دلار است که با توجه به ظرفیت‌های ایران و آفریقا می‌تواند به بالای ۵ میلیارد دلار در سال برسد. وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه هیچ پرواز مستقیمی به کشورهای آفریقایی نداریم بر ضرورت ایجاد پرواز مستقیم به حداقل یکی از کشورهای آفریقایی تاکید کرد. رئیس کل سازمان توسعه تجارت نیز در این همایش با اشاره به ریسک سرمایه‌گذاری در کشورهای آفریقایی گفت: برای پایین آوردن ریسک سرمایه‌گذاری در این کشورها به دنبال خرید سهام بانک‌های معتبر و عضویت در بانک توسعه آفریقا هستیم. ولی‌الله افخمی‌راد از برنامه‌ریزی برای ایجاد راه‌اندازی خطوط منظم کشتیرانی و هوایی، ایجاد اتاق‌، صندوق و شورای مشترک، افزایش تعداد رایزنان بازرگانی و انعقاد تفاهم‌نامه‌های مختلف در حوزه استاندارد، گمرکی و تعرفه‌ ترجیحی، ایجاد شعب بانکی و... برای افزایش حجم تجارت ایران و قاره آفریقا خبر داد. افخمی‌راد گفت: مدت‌ها است که راهکارهای افزایش حجم مبادلات تجاری را مطالعه کرده‌ایم و درنهایت بنا شد تا از طریق راه‌اندازی خطوط منظم کشتیرانی و هوایی زمینه تسهیل صادرات و تردد تجار به آفریقا را فراهم کنیم. وی گفت: اکنون خط مستقیم کشتیرانی به دارالسلام و مومباسا برقرار است و در یک برنامه زمان‌بندی بنا داریم تا آن را به سایر بنادر ارتقا دهیم. همچنین اکنون هیچ خط هوایی مستقیم به آفریقا نداریم و راه‌اندازی مستقیم خطوط هوایی به آفریقای جنوبی، کنیا و تونس در دستور کار قرار دارد. رئیس سازمان توسعه تجارت ایران همچنین گفت: برای پایین آوردن ریسک سرمایه‌گذاری در این کشورها به دنبال خرید سهام بانک‌های معتبر و عضویت در بانک توسعه آفریقا هستیم. وی اظهار کرد: ارائه تسهیلات با کارمزد پایین، ایجاد اتاق‌های مشترک بازرگانی، صندوق‌های مشترک و معافیت صدور انواع ضمانت‌نامه از دیگر راهکارهای کاهش موانع تجاری است.

افخمی‌راد همچنین اعزام رایزنان بازرگانی به قاره آفریقا را از دیگر نکات مهمی برشمرد که می‌تواند به شناخت بازار کمک کند. وی افزود: سه رایزن بازرگانی در آفریقا داریم و اکنون نیز رایزنی بازرگانی به کشور نیجریه در حال اعزام است و پیشنهاد داده‌ایم تا با هماهنگی وزارت امور خارجه ایران سه رایزن دیگر نیز به الجزایر، مصر و تانزانیا اعزام شود. وی همچنین ایجاد سایت اطلاع‌رسانی تجارت با آفریقا، تاسیس مراکز تجاری ایران در این کشور و تبلیغات محصولات ایرانی در آفریقا را از دیگر مواردی عنوان کرد که می‌تواند به شناخت کالاهای ایرانی در بازار هدف آفریقا کمک کند. رئیس کل سازمان توسعه تجارت به این نکته نیز اشاره کرد که امضای یادداشت تفاهم‌ استاندارد با آفریقا، موافقت‌نامه گمرکی، موافقت‌نامه سرمایه‌گذاری و اجتناب از اخذ مالیات مضاعف با کشورهای هدف آفریقایی از جمله موارد دیگری است که در دستور کار قرار گرفته است. وی پیشنهاد داد تا لغو روادید برای تردد و تسهیل ارتباط تجار با کشورهای آفریقایی در دستورکار قرار گیرد. مدیرعامل بانک توسعه صادرات نیز در این همایش از تامین مالی بانک توسعه صادرات برای سه کشور آفریقایی و طرح‌های جدید بانک توسعه صادرات برای بانک‌های خارجی خبرداد. علی صالح‌آبادی در این راستا گفت: هدف بانک توسعه صادرات کمک به تسهیل مبادلات تجاری با دیگر کشورها است و ۸۰ درصد منابع این بانک ارزی و ۲۰ درصد ریالی است. وی اظهار امیدواری کرد در ‌آینده نزدیک با برداشته شدن تحریم‌ها روابط کارگزاری این بانک با سایر کشورها از جمله آفریقای جنوبی برقرار شود. وی افزود: از کارگزاران بانکی می‌خواهیم تا زمینه‌های روابط بانکی با بانک‌های آفریقایی را فراهم کنند. مدیر عامل بانک توسعه صادرات افزود:‌ در حوزه بانکی علاوه بر روابط کارگزاری گشایش انواع اعتبار اسنادی، دریافت و اعطای خطوط اعتباری و صدور حواله‌ از برنامه‌های ما با بانک‌های خارجی خواهد بود. صالح‌آبادی همچنین به این نکته تاکید کرد که شرکت‌های خدمات فنی-مهندسی ایرانی در خارج از کشور وقتی پروژه‌ای را می‌پذیرند نیاز به گرفتن فاینانس دارند که بانک توسعه صادرات به دنبال ایجاد خطوط اعتباری ویژه‌ای در این زمینه هم هست. وی تاکید کرد که بانک‌های ایرانی با همکاری کشورهای آفریقایی باید بتوانند شرایطی را در عرصه روابط بانکی ایجاد کنند تا بتوانیم خدماتی را در عرصه بین‌المللی ارائه کنیم. صالح‌آبادی گفت: طرحی را در قالب «اعتبار خریدار» در نظر گرفته‌ایم تا پروژه‌هایی را در کشورهای خارجی با فاینانس بانک توسعه صادرات ایران پوشش دهیم. وی افزود: نمونه این فاینانس در سودان، جیبوتی و مالی برقرار شده است که در آینده نزدیک در شرایط بعد از اجرای برجام ارائه این خدمات افزایش یابد.

برنامه 69‌ بندی با آفریقا