شادی آذری: دولت ژاپن به تازگی گام‌هایی جدی در راستای اصلاحات بخش کشاورزی برداشته است. شاید بخشی از این عزم جدی، به یک موضوع شخصی مربوط باشد. یک مقام ژاپنی که در کنار شینزو آبه نخست وزیر، بیشترین تلاش را برای ایجاد اصلاحات بخش کشاورزی ژاپن می‌کند، یوشی هیدو سوگا نام دارد. پدر او که امین آبه و مشاور ارشد کابینه است یکی از فقیرترین کشاورزان بود که در میانسالی از تلاش برای امرار معاش از طریق کشت برنج دست کشید و به کشت توت‌فرنگی روی آورد. سوگا می‌گوید که شاهد بوده پدرش چگونه خود را از سیستم کشاورزی دولتی ژاپن خلاص کرده است. البته پدر سوگا تنها فردی نیست که خواستار این رهایی بوده است. نظام کشاورزی ژاپن به‌جز جمعیت ۲۴۰هزار نفری شاغل در آن، طرفداران چندانی ندارد و بسیاری از کشاورزان آن را به باد انتقاد می‌گیرند. این نظام در سال ۱۹۴۷ آغاز به کار کرد. در آن زمان که مصادف بود با اشغال آمریکایی‌ها، اصلاحات زمین به معنای آن بود که بسیاری از روستاییان ناگهان به مالکان زمین تبدیل می‌شدند. اما با افول بخش کشاورزی، نظام کشاورزی دولتی ژاپن به‌سرعت حالت بوروکراتیک به خود گرفت. حتی بیش از نیمی از جمعیت ۱۰ میلیون نفری که از بسیاری مزایای خدمات نظام کشاورزی دولتی ژاپن از بانکداری گرفته تا بیمه و سالن‌های برگزاری مراسم ختم و عروسی بهره‌مند شده‌اند، کشاورز نیستند. با وجود این جازنچو، گروه لابی‌گری که در قلب نظام کشاورزی دولتی ژاپن قرار دارد، هنوز سیاست‌های نامناسبی را برای کشاورزی ژاپن اتخاذ می‌کنند. اما آبه برای به چالش کشیدن نفوذ خود در این بخش گام‌هایی جدی برداشته است. ماه گذشته دولت او اعلام کرد که گروه جازنچو، از امتیازات و جایگاه شبه دولتی خود محروم خواهد شد. این گروه همچنین از حق نظارت و هدایت ۷۰۰ شرکت کشاورزی محروم خواهد شد، اقدامی که موجب استقلال بیشتر کشاورزان خواهد شد. علاوه بر این‌ها دولت اعلام کرده است که بازاریابی دولتی کشاورزی ژاپن را که به‌طور انحصاری فعالیت می‌کرد، متحول خواهد کرد. این بخش تا پیش از این بابت کود و سایر کالاهای کشاورزی، هزینه‌ای بیشتر از قیمت‌های عادی بازار از کشاورزان اخذ می‌کرد. قرار است از این پس این شرکت عملکرد انحصاری نداشته باشد و به یک شرکت دولتی عادی تبدیل شود. تا کنون این سازمان از پیمان ضدانحصار مستثنی بوده است اما اکنون دولت قصد دارد این معافیت را ملغی کند. از این پس سازمان‌های کشاورزی محلی، کشاورزان را مجبور نخواهند کرد که صرفا از این سازمان دولتی کود و مواد مورد نیاز خود را خریداری کنند. البته از میان برداشتن انحصارهای دولتی می‌تواند منجر به آن شود که چنین امتیازهایی به بسیاری از دوستان مقامات کشاورزی دولتی که در حزب حاکم لیبرال دموکرات حضور دارند، منتقل شود. اما اگر هم این اتفاق بیفتد، آبه شایسته تقدیر است چون مدت‌ها بود که بخش کشاورزی دولتی چین به‌خاطر ارتباطات نزدیکش با حزب لیبرال دموکرات، نفوذناپذیر به‌نظر می‌رسید. یک نکته دیگر برای امیدواری به بهبود کشاورزی ژاپن همچنان وجود دارد: معاهده شراکت دوسوی اقیانوس آرام. این معاهده یک توافق تجارت آزاد بین ۱۲ کشور است که مذاکرات مربوط در شرف به نتیجه رسیدن است. اگر این توافق حاصل شود، برای رقابتی شدن کشاورزان ژاپنی، اجرای اصلاحات بیشتر در این بخش حیاتی خواهد بود.