شایسته‌سالاری در انتخابات بخش خصوصی

محمدمهدی رئیس‌زاده رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی تهران اتاق بازرگانی به‌عنوان پارلمان بخش خصوصی، تشکلی است دارای قانون همراه با مصوبه مجلس شورای اسلامی که می‌تواند در کنار قوای سه‌گانه قرار گیرد. براساس ضوابط حاکم بر اتاق‌های بازرگانی اعم از ایران و شهرستان‌ها، هر چهار سال یک بار اعضایی که در اتاق‌های بازرگانی سراسر کشور حضور دارند، انتخاباتی را برگزار می‌کنند. این انتخابات را می‌توان مهم‌ترین انتخابات بخش خصوصی دانست؛ چراکه جایگاه اتاق‌های بازرگانی به‌خصوص اتاق بازرگانی ایران به لحاظ مشاوره‌ای که به سه قوه می‌دهند، بسیار حائز اهمیت است. اما این سوال مطرح می‌شود که همه اتاق‌های بازرگانی را می‌توان مشاور و کارآمد دانست؟

در پاسخ به این سوال باید گفت اتاق‌های بازرگانی از گذشته تاکنون با نواقص و مشکلاتی همراه بوده‌اند که از تاثیرگذاری آنها کاسته است. بر این اساس، برای داشتن یک اتاق مطلوب می‌توان شاخص‌هایی را متصور بود.

شایسته‌سالاری در انتخاب اعضا از مهم‌ترین شاخصه‌های اتاق بازرگانی ایده‌آل است. یکی از نکاتی که در انتخابات اتاق بازرگانی موثر است و باید مورد توجه ویژه قرار گیرد، مشارکت تمام اعضای اتاق بازرگانی در انتخابات است. قطعا با مشارکت همه‌جانبه،‌ خروجی انتخابات نیز بهتر خواهد بود. برخی از افراد تنها عضو اتاق بازرگانی هستند و هیچ‌گونه مشارکتی در مسائل مربوط به اتاق ندارند. هنگامی که انتخابات با مشارکت همه اعضا شکل می‌گیرد، ‌شایسته‌سالاری نیز ناخودآگاه به وجود خواهد آمد.

از سویی، اتاق ایده‌آل باید ساختاری سبک و چابک داشته باشد. به عبارت دیگر، سریع‌ترین راه برای دفاع از حقوق اعضا در پیش گرفته شده و به نتیجه برسد. دولت به دلیل ساختار پیچیده خود، نمی‌تواند در برابر بحران‌های اقتصادی مقاومت زیادی داشته باشد. در نتیجه یک اتاق بازرگانی پویا می‌تواند در کنار دولت قرار گرفته و مشکلات را حل‌وفصل کند. از سوی دیگر، بوروکراسی‌های پیچیده اداری اتاق، در تسریع خدمات‌رسانی به اعضا خلل ایجاد می‌کند. در نتیجه انتظار می‌رود اتاق مطلوب در استفاده از اتوماسیون و تکنولوژی جدید کوشا باشد و مشکلات اعضا را طی کوتاه‌ترین زمان ممکن برطرف کند. البته لازمه این کار، مشارکت وزارتخانه‌های مرتبط و وصل شدن آنها با سیستم‌های اتوماسیون اتاق‌های بازرگانی است. در این صورت ارتباط اعضا نیز دوسویه خواهد بود. یکی از وظایفی که بر عهده اتاق بازرگانی نهاده شده، ساماندهی تشکل‌ها است. بنابراین تلاش در این زمینه و تاسیس تشکل‌های جدید مورد نیاز از جمله اقداماتی است که در یک اتاق بازرگانی پویا می‌توان شاهد آن بود.

فعالیت اعضا در این بخش باید بر مبنای فعالیت اجتماعی شکل گیرد و همان‌گونه که در خارج از کشور مرسوم است، نمایندگان از تجارت شخصی در جایگاه اتاق بازرگانی باید خودداری کنند. این تفکر باید در اتاق‌ها نهادینه شود و در این صورت هیات نمایندگان بر مشکلات و مسائل اتاق بازرگانی تمرکز بیشتری خواهند کرد. البته باید به این نکته نیز توجه داشت که بر مبنای عملکرد ۴ سال گذشته هیات نمایندگان، در انتخابات پیش رو باید افراد لایق و کارآمد را انتخاب کرده و به این وسیله اتاق بازرگانی ایده‌آلی را شکل داد.