هما کبیری: هرچند که آمار هشت‌ماهه گمرک از رشد توامان صادرات و واردات خبر می‌دهد، اما کارشناسان حوزه تجارت معتقدند رشد اعلام شده برای واردات بیان‌کننده همه کالاهایی که به کشور وارد می‌شوند، نیست. چرا که قاچاق به‌ویژه در برخی حوزه‌ها مانند پوشاک و تلفن همراه رشد بی‌سابقه‌ای را تجربه کرده است. براساس آمار هشت‌ماهه منتهی به آبان سال جاری گمرک، ۲۶میلیون و ۱۸۷هزار تن کالا به ارزش ۳۴میلیارد و ۲۵۴میلیون دلار وارد کشور شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته با رشد ۵۰/۳۷درصدی در وزن و ۲۲/۲۰درصدی در ارزش دلاری همراه بوده است. این در حالی است که واردات از نظر وزنی و ارزش دلاری در سال گذشته نسبت به مدت مشابه سال ۹۱ با کاهش چشمگیری همراه بود. براساس آمارهای منتشر شده، در هشت‌ماه نخست سال ۹۲، حدود ۱۹میلیون و ۴۵هزار تن کالا به ارزش ۲۸میلیارد و ۴۹۲میلیون دلار وارد کشور شده که نسبت به مدت مشابه سال ۹۱ کاهش ۱۹/۳۰درصدی را در وزن و کاهش ۰۷/۲۲درصدی را در ارزش دلاری تجربه کرده است. این در حالی است که میزان واردات در هشت ماه نخست سال ۹۱ نسبت به مدت مشابه سال ۹۰ با رشد ۶۲/۱۵درصدی در وزن و کاهش ۸۵/۷درصدی در ارزش همراه بوده است.

بنابراین براساس آمار می‌توان گفت رشد واردات حاکی از آن است که بسیاری از محدودیت‌ها و مشکلات واردات از میان برداشته شده است. کارشناسان حوزه تجارت معتقدند افزایش واردات به بهبود روند صادرات نیز کمک خواهد کرد و واردات به خودی خود پدیده مذمومی نیست.

رئیس سازمان توسعه تجارت نیز بارها بر این نکته تاکید داشته که واردات مواد اولیه که می‌توانند ارزش افزوده بالاتری داشته باشند، اتفاق خوبی است. همچنین او اعلام کرده که واردات برخی کالاها به صرفه‌تر از تولید آنها در کشور است که تولید برخی محصولات کشاورزی از آن دست است. این در حالی است که پدیده قاچاق نیز در کنار افزایش واردات موجب شده تا آمارهای اعلام شده از سوی گمرک برای شناسایی میزان کالاهای سرمایه‌ای، واسطه‌ای و مصرفی واقعی نباشد.

توجه به تولید داخل

در جلسه اخیر کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی تهران نیز موضوع واردات مورد توجه قرار گرفته و واردات برخی کالاها به‌عنوان معضلی برای تولید داخل عنوان شده است. در این جلسه، ابوالفضل روغنی گلپایگانی، مدیرعامل کارخانه چوب و کاغذ مازندران از واردات بی‌ضابطه کاغذ در حجم انبوه به کشور خبر داد و گفت: در حال حاضر ارزش واردات انواع کاغذ به کشور به ۵/۱ میلیارد دلار رسیده به طوری که انبارهای کشور پر است و کاغذ تولید داخل نیز به فروش نمی‌رود.

در همین رابطه، دبیر اتحادیه صادرکنندگان و تولیدکنندگان پوشاک و نساجی نیز از افزایش قاچاق پوشاک و البسه از ترکیه به ایران خبر داد. به گفته مهدی یکتا تعرفه پوشاک در حالی صددرصد بود که مدتی است این رقم به ۴۰درصد کاهش پیدا کرده است. وی پیشنهادی را که از سوی تشکل‌های نساجی مطرح شده عنوان کرد و گفت: بهتر است دولت در سطح عرضه از فروش پوشاک و البسه قاچاق جلوگیری کند و این امر نیز به اصناف واگذار شود.

قاچاق ۷/۱ میلیارد دلاری موبایل

مشاور عالی رئیس کل گمرک ایران نیز در ادامه این نشست به تشریح آمار هشت ماهه تجارت خارجی کشور پرداخت و با بیان اینکه طی این مدت، ارزش صادرات غیرنفتی به حدود ۳۱ میلیارد و ۴۴۷ میلیون دلار رسیده، میزان واردات به کشور را در این مدت حدود ۳۴میلیارد و ۲۵۴ میلیون دلار اعلام کرد. به گفته محمود بهشتیان، گندم و برنج بیشترین حجم واردات به کشور را طی هشت ماه امسال به خود اختصاص داده‌اند. وی در توصیف ارزش قاچاق به کشور در سال گذشته نیز به برخی آمار اعلام شده از سوی مسوولان ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز اشاره کرد و یادآور شد: در سال گذشته، ۱۸ میلیارد دلار انواع کالا به داخل کشور قاچاق شده و این در حالی است که ارزش قاچاق از مناطق آزاد حدود ۳ میلیارد دلار و میزان قاچاق سوخت از کشور به خارج نیز حدود ۷ میلیارد دلار بوده است.

مشاور عالی رئیس کل گمرک ایران همچنین ارزش قاچاق موبایل به کشور طی سال گذشته را ۷/۱ میلیارد دلار عنوان کرد و افزود: در شرایطی که فروش گوشی آی‌فون ۶ در آمریکا تازه آغاز شده بود و خریداران آمریکایی در صف خرید بودند، بلافاصله این نوع از گوشی موبایل در بازار ایران به قیمت بسیار بالا در معرض عرضه قرار گرفت.

رشد موازی واردات رسمی و غیررسمی