محمد‌حسین بابالو: در روز یکشنبه و با آغاز معاملات این هفته در بورس کالای ایران شاهد یک روز کم رونق بودیم که عدم جذابیت عرضه‌ها و بی توجهی خریداران را می‌توان ویژگی‌های اصلی این روز دانست. پلی‌اتیلن سنگین فیلم OFF - ۷۰۰۰F درجه یک را که در گذشته عرضه‌های محدودی داشته است می‌توان در کنار وکیوم باتوم تنها عرضه‌های جذاب روز قبل دانست. البته پس از تعطیلی روز شنبه، شاید بی‌توجهی بازار اندکی منطقی به نظر برسد ولی به‌صورت کلی توجیه‌پذیر نیست. با توجه به پراکندگی عرضه‌های مختلف در روز گذشته و امکان خرید برای بخش بزرگی از فعالان بازار، می‌توان شرایط سختی را پیش روی بازار دانست. به نظر می‌رسد روزهای آینده شاهد شرایط سخت‌تری برای بازار محصولات پلیمری باشیم ولی ممکن است که بازار داخلی با افزایش جذابیت و بهبود حجم معاملات به دلایلی که به آن بیشتر خواهیم پرداخت رو‌به‌رو شود.

در هفته گذشته حجم معامله محصولات پلیمری در بورس کالای ایران شدیدا کاهش یافت تا جایی که به کمترین حد در چند ماه اخیر رسید. این در حالی بود که در هفته‌های پیشین شاید شرایط سخت‌تری بر بازار حاکم بود ولی این هفته و کاهش شدید قیمت‌ها، واقعیت‌های پیچیده‌ای را پیش روی فعالان بازار و سیاست‌گذاران این عرصه می‌گذارد. این کاهش حجم معاملات در حالی رخ داد که قیمت دلار در بازار آزاد در بالاتر از ۳۴۰۰ تومان قرار داشته و از این جهت تاثیری بر بازار نداشته است. البته سایر بازارهای دیگر هم شرایط مشابهی داشته‌اند و ضعف معاملات در تمامی صنوف دیده می‌شود.

هم‌اکنون فاصله قیمتی بین بورس و بازار بسیار کاهش داشته و جذابیت خرید را در بورس کالا کاهش می‌دهد. این شرایط باعث می‌شود که خریداران بیش از پیش به بازار داخلی توجه و گرایش پیدا کنند، زیرا فاصله گرفتن از پرداخت مالیات (ارزش افزوده و شغلی) و خرید با حجم کمتر می‌تواند در این بین نکته مهم و مثبتی برای خریداران به حساب آید. در بازارهای جهانی قیمت نفت به‌عنوان فاکتور مهمی برای تخمین قیمت پایه محصولات پتروشیمی شدیدا کاهش داشته تا جایی که قیمت نفت خام آمریکا پس از شکسته شدن کف قیمتی ۵۸ دلار حتی قیمت ۵۷ دلار و ۵۰ سنت را هم تجربه کرد تا نهایتا در ۵۷ دلار و ۸۱ سنت تثبیت شد. قیمت نفت برنت هم با نزدیک به ۳ درصد کاهش به ۶۱ دلار و ۸۵ سنت رسید. آخرین آمارها نیز نشان می‌دهد که قیمت سبد نفت خام اوپک در ۱۱ دسامبر برابر با ۶۰ دلار و ۵۰ سنت بود که جمعا کاهش قیمت‌های بزرگی را در بازار نشان می‌دهد. با توجه به این کاهش قیمت‌ها که حتی تا رسیدن به کمتر از ۵۰ دلار هم پیش‌بینی شده است اغلب بازارهای جهانی مخصوصا محصولات پتروشیمی و پتروشیمیایی در یک جو تردید قرار گرفته‌اند که انتظار کاهش بیشتر قیمت‌ها و همچنین عقب‌نشینی خریداران را به همراه داشته است. به نظر می‌رسد این روند نزولی قیمت‌ها در بازارهای جهانی باز هم ادامه یافته و روزهای سخت تری را هشدار می‌دهد. کاهش سودآوری عرضه‌های صادراتی، مشکلات فروش، کاهش قیمت‌های پیشنهادی به منظور حفظ سهم بازار پیشین و همچنین تمایل یا اجبار به اعمال تخفیفات بیشتر از سایر عرضه‌کنندگان رقیب را می‌توان بخشی از واقعیت‌های بازار دانست.

همان گونه که در گذشته ذکر شد کاهش قیمت‌های جهانی نکته مهمی برای کاهش سودآوری شرکت‌های بزرگ تولیدی به حساب می‌آید، بنابراین توجه به بازار داخلی بیش از پیش جذاب خواهد بود. این در حالی است که قیمت‌های جهانی تاکنون بین ۵ تا بیش از ۱۵ درصد و حتی برای برخی از مواد اولیه تا نزدیک ۲۰ درصد کاهش داشته ولی قیمت دلار حداکثر ۴ درصد افزایش را تجربه کرده است. این شرایط نیز از افزایش جذابیت عرضه‌ها در بازار داخلی حکایت می‌کند که البته عرضه در بازار داخلی به جای بورس کالا قطعا ساده‌تر بوده و به دلیل عدم پرداخت مالیات از سوی خریدار، قدرت چانه‌زنی فروشنده نیز بیشتر خواهد شد. برآیند این شرایط به‌صورت کلی باعث شد تا جذابیت معامله در بازار داخلی به جای بورس افزایش یابد، قیمت‌ها در بازار کاهش پیدا کند و گرایش خریداران از سمت بورس کالا به سمت عرضه‌های داخلی افزایش یابد. تمامی این موارد در حالی است که ابتدای دی ماه یعنی زمان ارائه قیمت‌های پایه جدید نیز نزدیک بوده و با توجه به سقوط قیمت نفت، انتظار کاهش بیشتر قیمت‌ها وجود دارد. این مطلب باعث عقب‌نشینی خریداران شده است.

تمامی این موارد در حالی است که موجودی انبارها در بازارهای داخلی بسیار محدود است تا جایی که افزایش تقاضا برای یک گرید خاص از جمله پلی‌اتیلن‌های سنگین و پیشرفته‌تر می‌تواند به سرعت قیمت‌ها را صعودی کند. این مطلب که در هفته‌های پیش بارها تجربه شد با افزایش عرضه‌ها به سرعت مرتفع می‌شود، اما در هر صورت افزایش نسبی قیمت‌ها برای پلیمرهای سنگین، پیشرفته و تزریقی به ثبت رسید ولی نمی‌توان آن را ادامه‌دار دانست. از سویی قیمت‌های پلی‌اتیلن‌های سبک فیلم نزولی بوده و می‌توان این روند نزولی را تا رسیدن به قیمت‌های تمام شده پایه در بورس کالا ادامه‌دار دانست، البته احتمال کاهش قیمت‌ها از قیمت تمام شده در بورس کالا نیز وجود دارد، زیرا حجم عرضه‌های داخلی بالا است. در هر صورت بازار هنوز ملتهب است و رفتارهای فعالان بزرگ آن نیز تاکنون نتوانسته بازار را به ثبات نزدیک کند و البته تا تقاضای موثر مطلوبی به بازار تزریق نشود این شرایط پیچیده ادامه خواهد یافت.

با توجه به کاهش شدید حجم تقاضا در بورس کالا و کاهش جذابیت خرید برای انواع پیشرفته پلی‌اتیلن‌ها و پلی‌پروپیلن‌ها در بورس کالا، شاهد کاهش قیمت‌های پیشنهادی پلی‌پروپیلن‌ها هستیم که می‌تواند تا حدودی به تحریک تقاضا منجر شود. البته در بازارهای جهانی پلی‌پروپیلن‌ها تحت فشار زیادی قرار داشته و جایگزینی پلی‌پروپیلن‌هایی که با منشأ زغال‌سنگ هستند با انواع پتروشیمی آن مخصوصا در بازار چین در کنار عدم کاهش فراگیر قیمت‌های پایه بازار این کالاها را با فشار بیشتری رو‌به‌رو کرده است. به نظر می‌رسد این شرایط سخت باز هم ادامه خواهد داشت.

مهم‌ترین‌ رخدادهای موثر بر بازار پلیمرها در روزهای اخیر:

- کاهش شدید حجم معامله پلیمرها در بورس کالا و رسیدن به کمترین حد در ماه‌های اخیر

- افزایش قیمت دلار در بازار آزاد و تثبیت آن در بالاتر از ۳۴۰۰ تومان

- کاهش شدید فاصله قیمتی بین بورس و بازار و کاهش جذابیت خرید از بورس کالا

- ضعف تقاضای داخلی به دلیل پایین بودن شدید حجم نقدینگی در بازار

- کاهش سود معامله که به کاهش جذابیت مبادلات می‌انجامد

- افزایش حجم عرضه‌ها در بازار داخلی

- توجه خریداران به عرضه‌ها در بازار به جای بورس کالا برای فاصله گرفتن از پرداخت مالیات و خرید با حجم کمتر

- پایین بودن موجودی انبارها در بازار داخل مخصوصا برای تجار و واسطه‌ها که پتانسیل نوسان قیمت‌ها را به دلیل تغییر حجم تقاضا افزایش می‌دهد

- کاهش قیمت‌های پایه برای برخی از پلیمرها در بورس کالا به منظور افزایش جذابیت خرید

- سقوط شدید قیمت نفت در بازارهای جهانی که به کاهش قیمت تمام شده محصولات پتروشیمی و پتروشیمیایی منجر خواهد شد

- وجود یک جو نزولی گسترده در اغلب بازارهای جهانی با محوریت پتروشیمی و پتروشیمیایی‌ها، عقب‌نشینی خریداران و شرایط بسیار سخت فروش و اجبار به اعمال تخفیفاتی بیشتر از سایر فروشندگان بزرگ جهانی

رینگ پتروشیمی بی‌رونق‌تر از همیشه

رینگ پتروشیمی بی‌رونق‌تر از همیشه