واکاوی «پالم» سر میز صبحانه

سردار خالدی: در حالی نزدیک به یک‌ماه از جنجال پالم در لبنیات می‌گذرد و حاشیه‌ها پیرامون ممنوعیت استفاده از «خمیرمرغ در فرآورده‌های گوشتی» ادامه دارد که وزیر بهداشت در صبحانه کاری اتاق بازرگانی ایران در دیدار با تولیدکننده‌های حوزه صنعت غذا نسبت به گلایه‌های مطرح شده تاکید کرد: انتقادها به کیفیت مواد غذایی واقعیت دارد و توهم نبوده است. پیش از این حسن قاضی‌زاده هاشمی اولین بار درباره موضوع استفاده از روغن پالم در لبنیات گفته بود: «مردم بدانند بابت چه چیزی پول می‌دهند.» رئیس سازمان غذا و دارو هم اظهار کرد: استفاده از روغن پالم در محصولات پرچرب لبنی نوعی کلاهبرداری است و مصرف آن هم بسیار خطرناک است. «در حوزه دارو» هم اگر چه وزیر بهداشت از صادرات دارو به ۱۳ کشور خبر داد اما معاون وی نسبت به از دست دادن بازار ۵/۲ میلیارد دلاری دارو در عراق و احتمال از دست دادن بازار روسیه هشدار داد.

صادرات دارو به ۱۳ کشور

میهمان این‌بار پارلمان بخش خصوصی متفاوت از گذشته بود. صبح روز یکشنبه سکاندار حوزه سلامت ایران در اتاق بازرگانی حضور پیدا کرد تا درباره مشکلات فعالان صنعت غذا و دارو به گپ‌وگفت بنشینند. وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی صحبت‌های خود را بعد از انتقادهای فعالان اقتصادی آغاز کرد. مهم‌ترین گلایه آنان درباره جنجال استفاده از روغن پالم در لبنیات و خمیرمرغ در فرآورده‌های گوشتی بود؛ اگرچه از دید آنان سختگیری‌های بیش از حد وزارت بهداشت، موجب کاهش مصرف و آسیب به برخی صنایع شده اما حسن قاضی‌زاده‌هاشمی در پاسخ به این گفته‌ها به صراحت اعلام کرد: انتقادات چند ماه اخیر به کیفیت مواد غذایی واقعیت دارد و توهم نبوده است. به گفته وی قانون استاندارد در این‌باره در حال بازنگری است و موازی‌کاری‌ها به زودی برطرف خواهد شد. هاشمی به این نکته هم اشاره کرد که وزارت بهداشت ممکن است اشتباه کرده باشد و برای کاهش این اشتباهات سعی می‌کند با برگزاری جلسات مشترک با اتحادیه‌ها، اشتباهات را برطرف کند. وی در تکمیل صحبت‌هایش به مقوله امنیت غذایی مردم اشاره کرد و گفت: اعمال نظر صرف مبنی بر استفاده از روغن پالم در لبنیات یا خمیرمرغ در فرآورده‌های گوشتی منطقی نیست، بلکه تصمیم‌گیری باید به‌گونه‌ای باشد که منافع تولید‌کننده و سلامت مصرف‌کننده را به همراه داشته باشد. هاشمی درباره ساختار وزارت بهداشت و عدم هماهنگی‌ها در این وزارتخانه گفت: تا به حال مداخلات زیادی در وظایف وزارت بهداشت صورت گرفته؛ اما هنوز به ساختار دلخواه نرسیده‌ایم. در این باره بنا براین است با بازنگری قانون استاندارد بین وزارت بهداشت، وزارت جهاد و سازمان استاندارد هماهنگی‌هایی ایجاد شود تا سازمان‌ها و دستگاه‌های ذی‌ربط در یک موضوع واحد، میز مشترکی داشته باشند.

«صادرات دارو به ۱۳ کشور» موضوع دیگری بود که وی درباره آن صحبت کرد. به گفته وی بازار عراق، سوریه و لبنان بازار‌های بزرگی است که ایران در آنها وارد شده و قرار است آن را توسعه دهد. وزیر بهداشت درباره مصرف بالای دارو در کشور نیز گفت: به دلیل کمبود دارو و نگرانی به وجود آمده از آن، در هر خانه‌ای که وارد می‌شویم یک انبار دارو وجود دارد؛ اما این نگرانی‌ها به زودی برطرف می‌شود و نیازی به انبار‌کردن دارو نیست. هاشمی با اشاره به اینکه به‌طور متوسط استاندارد هر نسخه ۵/۲ دارو است، تاکید کرد: بخشی از این مشکل نیز مربوط به خود درمانی است، بخشی هم به پزشکان مربوط می‌شود که به دلیل تصور مردم مبنی بر اینکه اگر پزشک داروی بیشتری تجویز کند، باسوادتر است.

هاشمی در پایان درباره فروش لباس‌های دست دوم تصریح کرد: فروش لباس‌های دست دوم ممنوع شده و وزارت صنعت، معدن و تجارت هم باید در اجرای این قانون همراهی داشته باشد.

از دست دادن بازارهای دارو

رئیس سازمان غذا و دارو نیز درباره حاشیه‌های ممنوعیت روغن پالم گفت: اضافه کردن روغن پالم به محصولات پرچرب لبنی نوعی کلاهبرداری است و اگر چه از نظر ظاهر مناسب اما در مصرف لبنیات بسیار خطرناک است. به گفته وی مصرف روغن پالم در صنایع لبنی افزایش زیادی پیدا کرده بود و این درحالی است که کاهش مصرف و واردات روغن پالم اتفاقی است که به‌طور محسوس دیده می‌شود. حتی دولت مالزی نیز به دنبال جبران کاهش فروش و جایگزینی محصولات دیگر به جای روغن پالم است. رسول دیناروند درباره آسیب‌رسانی به برخی از صنایع با ممنوعیت استفاده از روغن پالم تاکید کرد: صادرات لبنیات کاهش نداشته است. همچنین به‌طور معمول روزانه ۲۰ هزار تن شیر تولید شده که یک تا ۲ هزار تن آن به شیر خشک تبدیل می‌شود و در دنیا این کار مرسوم است. این مقام مسوول درباره ممنوعیت استفاده از خمیرمرغ نیز گفت: استفاده از خمیرمرغ در کارخانه‌های تولید فرآورده‌های گوشتی سه سال است که ممنوع شده و کارخانه‌هایی که مجوز استاندارد می‌گیرند نباید از آنها استفاده کنند، اما گاهی بدون اینکه به ما گفته شود استفاده می‌کنند. دیناروند همچنین با اشاره به اینکه وزارت بهداشت پیگیر مشکلات بخش خصوصی است، نسبت به از دست دادن بازار ۵/۲ میلیارد دلاری دارو و تجهیزات پزشکی عراق به دلیل کمبود تولیدات داخلی ابراز تاسف کرد و هشدار داد اگر تولیدات افزایش نیابد، بازار دارو و تجهیزات پزشکی روسیه هم از دست می‌رود.

رئیس سازمان غذا و دارو در جمع خبرنگاران نیز درباره استاندارد صنعت غذا در ایران گفت: ایران بالاترین استانداردهای دنیا را در این زمینه دارد و اگر چه صادرات کشورمان در این حوزه کمتر از یک میلیارد دلار بوده اما به‌دنبال بازارهای هدف بیشتری هستیم. وی در مورد سرنگ‌های قاچاق هم گفت: سرنگ‌های قاچاق عمدتا از چین وارد می‌شود و از نظر قیمت، توانایی رقابت با تولیدات داخلی را دارد و این موضوع با کاهش حجم واردات رفع شده است.

سهم ایران در گردشگری سلامت

مهم‌ترین بخش صحبت‌های رئیس پارلمان بخش خصوصی هم درباره «گردشگری سلامت» بود. به گفته غلامحسین شافعی، ایران در منطقه رتبه ۴ را در این زمینه کسب کرده و این در حالی است که در بخش پزشکی جایگاه اول را دارد. رئیس اتاق بازرگانی ایران با اشاره به آمار گردش مالی گردشگری سلامت در جهان که در سال ۲۰۱۲ میلادی ۱۰۰ میلیارد دلار بوده، از سهم ناچیز ۳۵۰ هزار دلاری کشورمان در این حوزه خبر داد. وی در پایان خواستار هماهنگی بین سازمان استاندارد ایران و وزارت بهداشت برای حل مشکلات صادرکنندگان شد؛ چرا که عدم هماهنگی میان سازمان‌ها، روند صادرات را کند کرده است. پیش از رئیس اتاق ایران، علاءالدین میرمحمدصادقی با اشاره به پیشرفت داروسازی در ایران، خواستار توجه بیشتر وزارت بهداشت در حوزه کیفیت واردات و مصرف داروهای خارجی شد.

آنچه فعالان گفتند

همزمان با حضور وزیر بهداشت، هر یک از نمایندگان اتحادیه‌ها و سندیکاها خواسته‌های خود را نیز مطرح کردند. رئیس کمیسیون مدیریت واردات اولین نفری بود که در این‌باره صحبت کرد، مجیدرضا حریری با اشاره به اینکه بهتر است وزیر بهداشت در بررسی طرح‌های این وزارتخانه از تشکل‌های زیرمجموعه اتاق بازرگانی مشورت‌خواهی کند، خواستار تغییر نگاه وارداتی در حوزه بهداشت برای جلوگیری از قاچاق شد. شمس‌علی‎ هادی‌زاده معلم، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران نیز خواستار وضع مجدد یارانه شیر شد و لغو آن را لطمه به سلامت جامعه ایرانی دانست. «ممنوعیت واردات شکر به دلیل حمایت از تولیدکنندگان داخلی تا پایان فصل برداشت چغندر» خبر مهمی بود که رئیس کمیسیون بازرگانی داخلی و خدمات توزیعی اتاق ایران از آن پرده برداشت. به گفته خسرو فروغان گران‌سایه اگر چه ثبت سفارش این محصول در بهمن‌ماه انجام می‌شود اما نوع ارز برای واردات آتی هنوز مشخص نشده است.

همچنین به گفته رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو دولت مشکل کمبود ارز را حل کرده است. ناصر ریاحی در این باره اعلام کرد: با وجود تامین ارز، خواسته ما از دولت این است که امکان استفاده از اعتبارات مدت‌دار را برای تجار فراهم کند.

رئیس سندیکای تولیدکنندگان مکمل‌های رژیمی غذایی ایران نیز از وزیر درخواست کرد زمینه‌ای فراهم شود تا با تغییر یک مدیر آنچه برنامه‌ریزی شده به‌طور کامل تغییر نکند. به گفته عباس کبریایی‌زاده بی‌ثباتی در سیاست‌ها و قوانین ادامه دارد. دبیر انجمن صنایع غذایی نیز به اتفاقات ممنوعیت روغن پالم در لبنیات پرداخت. به گفته کاوه زرگران مطرح شدن ممنوعیت روغن پالم در فرآورده‌های لبنی باعث شد ۳ هزار تن تولید مازاد در بخش شیر ایجاد شود، این در حالی است که مصرف لبنیات نیز به‌طور معناداری کاهش پیدا کرد.

همچنین رئیس انجمن صنایع طیور ایران به بخشنامه اخیر وزارت بهداشت مبنی بر ممنوعیت استفاده از خمیر مرغ در فرآورده‌های گوشتی همچون سوسیس و کالباس اشاره کرد و گفت: این بخشنامه ضربه اساسی بر پیکر صنعت مرغ کشور وارد کرد. به گفته غلامعلی فاروغی قبل از صدور بخشنامه‌هایی از این دست، باید با تولیدکنندگان مشورت شود. «نادرست بودن شیوه تعیین تعرفه‌های واردات تجهیزات بهداشتی و پزشکی»، «تامین مواد اولیه تولیدکنندگان سرنگ»، «جلوگیری از واردات غیرقانونی سم و کود و وجود سموم غیراستاندارد» و «بهره‌گیری از نظرات کارشناسان در سایر شهرها و توجه بیشتر به آنها در تدوین قوانین» از دیگر موضوعاتی بودند که فعالان اقتصادی با وزیر بهداشت در میان گذاشتند.