مهدی فتح اله ‌رئیس موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی دولت یازدهم در ماه‌های پایانی سال ۱۳۹۲ اقدام به توزیع سبد کالایی میان اقشار مختلف جامعه کرد. رئیس‌جمهور در مصاحبه تلویزیونی خود در اردیبهشت ماه اعلام کرد که دولت تا پایان سال پنج یارانه کالایی را در اختیار نیازمندان قرار می‌دهد. منظور از یارانه کالایی همان سبد کالایی است که توزیع آن در سال ۱۳۹۲ آغاز شد. حال باید پرسید آیا تداوم توزیع سبد کالایی ضرورت دارد؟ آگر آری، باید چه اصلاحاتی در آن اعمال شود؟ صرف‌نظر از ایرادهای محتوایی و اجرایی همچون زمان‌بندی اجرا، مشمولان طرح، محتوای سبد، تصدیگری دولت در تامین کالا، ضعف کانال‌های توزیع به‌ویژه در شهرستان‌ها، اطلاع‌رسانی نامناسب در برخی زمان‌ها، توزیع سبد کالا در نوع خود با کمترین مشکل روبه‌رو بوده است. الکترونیکی شدن توزیع کالا به‌جای کوپنی بودن آن، آمارگیری دقیق و به‌هنگام در توزیع کالا، رفع محدودیت‌های شبکه‌ای و توزیعی در کوتاه‌ترین زمان ممکن، تامین کالا، امکان بررسی رفتار خانوارها در درخواست کالاها و موارد مانند آن را می‌توان مزیت‌های اجرایی توزیع سبد کالا دانست، اما توزیع سبد کالا در کنار روش اجرا مزیت‌هایی را هم به‌همراه داشته است. بیش از ۱۵ میلیون سرپرست خانوار در مرحله اول از این سبدها استفاده کرده‌اند که با احتساب هزینه هر سبد معادل ۸۰ هزار تومان، در مجموع بیش از ۱۲۰۰ میلیارد تومان در این مرحله صرف هزینه‌های تامین شده است. تزریق این میزان نقدینگی فواید زیادی برای واحدهای تولیدی در فروش محصولات آن هم در وضعیت رکود تورمی داشته است. در مرحله اول تلاش شد سبد غذایی تا حدی با برخی از نیازهای تغذیه‌ای تناسب داشته باشد.

البته چون توزیع سبد تقریبا همگانی بود این توزیع سبد در هدف نیازهای تغذیه‌ای چندان موفق عمل نکرده است. با این وجود می‌توان ترکیب اقلام کالایی سبد را برای مراحل بعد مورد بازبینی قرار داد تا این هدف نیز محقق شود. البته پیش‌شرط آن، شناسایی نیازمندان واقعی و توزیع سبد در میان آنها است. برخی از این نیازمندان قطعا کارگرانی ساده با درآمدهای پایین هستند که بخشی از درآمد خود را صرف تامین این اقلام کالایی برای خانوارشان می‌کنند. دولت با تداوم توزیع سبدهای کالایی در بین این اقشار از درخواست افزایش بیشتر حقوق ممانعت به‌عمل می‌آورد که در وضعیت رکود تورمی سیاستی هوشمندانه تلقی خواهد شد، بنابراین تداوم توزیع سبدهای کالایی در کشور می‌تواند هزینه‌های خانوارهای نیازمند را کاهش دهد؛ اما لازم است برای افزایش کارآمدی در توزیع سبد، تغییرات زیر نیز در مراحل بعد ایجاد شود.

الف) شناسایی افراد نیازمند و معطوف کردن توزیع سبد به این اقشار؛ ب) تعیین ترکیب سبد توزیعی متناسب با نیازهای تغذیه‌ای گروه‌های نیازمند؛ ج) مشمول شدن کارگران با درآمد پایین (تا سقف ۵۰۰ هزار تومان)؛ د) اطلاع‌رسانی شفاف‌ در خصوص مراحل بعد و تعیین فرصت لازم برای اجرا.