تغییر رویکرد دولت در تولید دانه‌های روغنی
گروه بازرگانی: روغن‌نباتی تنها کالا در میان کالاهای اساسی است که بیش از ۹۰ درصد مواد خام مورد نیاز آن وارداتی است و به همین دلیل هم هست که رئیس‌جمهور در میان خودکفایی در هشت قلم محصول کشاورزی، تاکید ویژه‌ای بر دانه‌های روغنی داشت و ذرت، سویا و کلزا به عنوان مهم‌ترین دانه‌های روغنی تولیدکننده روغن‌نباتی، در فهرست این محصولات قرار گرفتند. تعرفه واردات و همچنین نحوه تامین ارز مورد نیاز این محصول از آن جهت اهمیت ویژه پیدا می‌کند که هر گونه تغییر در آنها می‌تواند بازار را با چالش جدی در تامین این محصول مواجه کند. این در حالی است که ارز مورد نیاز واردات ماده اولیه روغن از سال گذشته از ارز مرجع به ارز مبادله‌ای تغییر پیدا کرد و همین موضوع از سال گذشته ابهاماتی را در مورد واردات این کالای اساسی ایجاد کرده که روز گذشته وزیر جهاد کشاورزی به واردکنندگان و توزیع‌کنندگان روغن نباتی هشدار داد که باید با در نظر داشتن برنامه‌های دولت اقدام به واردات کنند و همکاری و هماهنگی لازم را برای حمایت از تولید داخل اعمال کنند، وگرنه با آنها برخورد خواهد شد.
بر اساس گزارش «ایسنا»، محمود حجتی گفت: بیشترین ماده غذایی که نسبت به وارد کردن آن اقدام می‌کنیم، روغن است و در برنامه‌ای که تدوین شده سعی داریم که میزان تولید داخلی آن را افزایش دهیم.
وی با بیان اینکه پیش‌بینی می‌کنیم با اجرای این برنامه‌ها در یک دوره ۱۰ ساله بتوانیم مقدار قابل توجهی از کمبود روغن در کشور را کاهش دهیم و کلیات این طرح به تایید مسوولان عالی رتبه کشور نیز رسیده است، تصریح کرد: سیستم ساز و کار در روغن طوری است که توجهی به تولیدات داخلی در این زمینه نشده و درصدد تغییر این رویکرد هستیم.
وزیر جهادکشاورزی با اشاره به نگاه حمایتی وزارت جهاد به تولید و تولیدکننده داخلی افزود: ما از همین جا اعلام می‌کنیم افرادی که در کار واردات و توزیع روغن‌های وارداتی در کشور هستند برنامه‌های دولت را مدنظر داشته باشند و همکاری و هماهنگی لازم برای حمایت از تولید داخلی را مد نظر داشته باشند، وگرنه طبق قانون با این افراد برخورد خواهد شد.
کشاورزان انگیزه ندارند
سرانه مصرف روغن در ایران حدود ۱۸کیلوگرم در سال است، در حالی که متوسط مصرف در سایر کشورها حدود ۵/۱۲ کیلوگرم است. بر اساس مطالعات انجام شده، حدود ۱۳ تا ۱۴کیلوگرم از این رقم به طور مستقیم مصرف روغن در آشپزخانه‌ها است و مابقی آن نیز مصارف صنعتی و صنفی دارد که در کلیه تنقلات، شیرینی‌ها، انواع شکلات، فست‌فودها، رستوران‌ها و محصولاتی از این دست که صادر می‌شوند، محاسبه می‌شود. بنابراین با احتساب جمعیت کشور، حدود یک میلیون و ۳۵۰هزار‌تن تا یک میلیون و ۵۰۰هزار‌تن روغن مورد نیاز کشور است که بخش بسیار اندکی از آن در داخل تولید می‌شود. بر اساس آمارهای وزارت جهاد کشاورزی میانگین تولید دانه‌های روغنی در کشور در سال اخیر حدود ۴۳۳هزار تن در سال بوده که در ۴۰ کارخانه تصفیه روغن برای تبدیل به روغن نباتی خوراکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین در کشور تنها ۲۶ کارخانه روغن‌کشی وجود دارد و آن طور که باید رشد و توسعه پیدا نکرده‌اند. نکته قابل توجه اینجا است که در ۱۰ سال گذشته، تولید دانه‌های روغنی در کشور تغییر چشمگیری نداشته و شاید مهم‌ترین دلیل آن عدم حمایت جدی دولت برای تولید آن باشد.
به گفته برخی از کارشناسان حوزه کشاورزی، مهم‌ترین دلیلی که کشاورزان به دنبال کاشت دانه‌های روغنی نمی‌روند این است که هزینه کاشت این دانه‌ها گران است و امکانات مورد نیاز آنها فراهم نیست، ضمن آنکه دولت محصولات دانه‌های روغنی را به قیمت کمی از آنها می‌خرد؛ به همین دلیل، برای کشاورز به صرفه است که محصولاتی را بکارد که با قیمت بیشتری از آنها خریداری می‌شود.
عباس قبادی، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران نیز معتقد است تولید دانه‌های روغنی در کشور بسیار اندک است و دولت باید برای بهبود این وضعیت، تمهیداتی بیندیشد. وی در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، گفت: واردات روغن تابعی از میزان تولید داخل و نیاز کشور است. بنابراین براساس تفاوت تولید و نیاز، واردات انجام می‌شود و طبعا بر اساس مصوباتی که تاکنون اتخاذ شده، بخشی از واردات از طریق بخش خصوصی و بخشی هم تکالیف دولتی است که برای آن برنامه‌ریزی شده است. ضمن اینکه در حال حاضر هم ذخایر خوبی برای روغن در کشور وجود دارد و تکالیف سال جاری هم تعیین شده است.
بر اساس این گزارش، سالانه حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰هزار تن روغن پالم از اندونزی و مالزی وارد کشور می‌شود که با واردات ۶۰۰ تا ۸۰۰هزارتنی روغن سویا و همچنین ۳۰۰هزار تنی روغن آفتابگردان، روغن مورد نیاز کشور را تامین می‌کند.
واردات مانع تولید داخل
روغن زیتون نیز نوع دیگری از روغن است که تولید آن در داخل کشور با چالش مواجه شده است. یک عضو شورای ملی زیتون در گفت‌وگو با «ایسنا» در این رابطه می‌گوید: سالانه حدود ۱۴هزار تن روغن زیتون در کشور مصرف می‌شود که با توجه به تولید ۲ هزار تنی این محصول، حدود ۱۲ هزار تن روغن زیتون باید وارد شود، بنابراین تعرفه ۲۵ درصدی واردات نیز باید کاهش یابد.
نادر جلالت افزود: سال گذشته حدود ۸۰ هزار‌تن زیتون تولید شد که ۷۰ هزار تن آن به عنوان زیتون کنسروی و مابقی برای روغن‌کشی برداشت شد که از این میزان حدود ۲ هزار تن روغن استحصال شد.
وی با بیان اینکه علت کاهش تولید روغن زیتون شیوع آفت مگس زیتون در باغات و برداشت زودهنگام زیتون از سوی باغداران برای فرار از آفت‌زدگی بود، افزود: برای تامین نیاز داخلی حدود ۱۴ هزار تنی روغن زیتون به حدود ۱۲ هزار تن واردات این محصول نیاز داریم که با توجه به تعرفه واردات ۲۵ درصدی روغن زیتون بکر به نظر می‌رسد دولت باید هرچه سریع‌تر تعرفه واردات این محصول را کاهش دهد تا بتوانیم نیاز داخل را تامین کنیم.
وی اظهار کرد: سرانه مصرف روغن زیتون در سال‌های گذشته حدود ۱۲۰ گرم بود که اخیرا به حدود ۲۰۰ گرم افزایش یافت، اما با توجه به اینکه این سرانه در برابر کشور‌های پیش رو مانند سوریه با ۲۷ کیلوگرم و یونان با ۲۴ کیلوگرم بسیار ناچیز است، به نظر می‌رسد باید میزان مصرف سرانه این محصول بیش از پیش افزایش یابد.
ارسال نظر