محمدباقر آقاعلیخانی* این روزها فرش دستباف فراز و فرودهای بسیاری را تجربه می‌کند و مراحل تولید تا تجارت یک فرش راه‌های درازی را می‌پیماید. البته همچنان فرش دستباف ایرانی در رتبه اول فروش فرش دستباف در دنیا قرار دارد و چنانچه تدابیر به نحو ویژه‌ای اندیشیده شده و منابع مالی لازم تامین شود، به طور قطع، جایگاهی والاتر از وضعیت فعلی خواهد یافت. واقعیت آن است که برای افزایش تولیدات داخلی در صنعت فرش، توجه به چند نکته از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که شامل تامین مواد اولیه، تولید فرش، بازاریابی و تجارت آن است. در عین حال، برای آغاز بافت هر فرش، تهیه مواد اولیه از اولویت خاصی برخوردار است؛ البته کشش بازار هم شرطی است که نباید به راحتی از آن چشم‌پوشی کرد. بر این اساس، در سال‌های اخیر تلاش شده تا زیرساخت‌های لازم برای حضور فرش دستباف ایرانی در بازارهای هدف فراهم شود و برای این کار، حجم تبلیغات به عنوان یک عنصر بسیار مهم مورد توجه قرار گرفت. از سوی دیگر، برای بافت فرش های کیفی نیاز بود تا قالیبافان کشور، با تامین مناسب مالی و بیمه‌ای، مورد حمایت واقع شوند تا فرش ایرانی به عنوان یک محصول صادراتی، همواره در بازارهای هدف عرضه شود و کمبود کالا منجر به از دست رفتن بازارها نشود؛ بر همین اساس در سال‌های اخیر، ۴۶۰ هزار نفر از قالیبافان کشور تحت پوشش بیمه قرار گرفته‌اند و هدف‌گذاری این است که تا چهار سال آتی، این تعداد به یک میلیون نفر ارتقا یابد. در این میان مرکز ملی فرش ایران از توسعه بازار داخلی نیز غافل نشده است و تلاش دارد تا مخاطبان داخلی را نیز جذب بازار خرید فرش دستباف ایرانی کند، بر همین اساس همه ساله نمایشگاه فرش دستباف را تدارک می‌بیند تا علاوه بر معرفی فرش دستباف ایرانی به مردم، تلاش کند تا این هنر- صنعت کهن را به دنیا نیز بشناساند و با جذب هیات‌هایی از کشورهایی همچون چین، روسیه و امارات تلاش کند تا بازار‌های صادراتی را نیز پیش روی فرش دستباف ایرانی بگشاید. بر اساس مطالعاتی که مرکز ملی فرش ایران انجام داده است، بازارهای صادراتی پیش روی فرش دستباف ایرانی در سه بخش تعریف می‌شود. یکی از این دسته بازارها، بازارهای آلمان و ژاپن است که سعی در تقویت آن داریم. دوم بازارهایی هستند که به عنوان بازارهای بارانداز معروف هستند و نمونه آن را می‌توان در لبنان، امارات و چین دید و سوم نیز بازارهای جدیدی همچون برزیل و آفریقای جنوبی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند و به نوعی بازار نوظهور برای ورود فرش دستباف ایرانی به شمار می‌روند. به هرحال تمامی تلاش‌ها بر این است تا سهم در آمدی فرش به‌طور مساوی بین حوزه‌های مختلف تقسیم شود.

*رییس مرکز ملی فرش ایران