۴۴میلیارد دلار برای بزرگراه آسیا- اروپا
جاده ابریشم قرن بیست‌ویکم
رضا زرین خاک - اجزای بیشتری از طرح جاه‌طلبانه احداث شبکه بزرگراه‌های آسیایی به طول ۱۴۱هزار کیلومتر طی ماه‌جاری و با تکمیل شبکه بزرگراهی ویتنام که این کشور را به لائوس، تایلند و میانمار متصل می‌کند در جای خود قرار گرفت. دونگوک دونک، مدیرعامل مرکز مدیریت پروژه شبکه بزرگراهی تایلند از تکمیل پروژه شبکه بزرگراهی تایلند با هزینه‌هایی بالغ‌بر ۱۴۴میلیون دلار خبر داد که تامین بخشی از آن را بانک توسعه آسیا (ADB) برعهده گرفته بود. شبکه بزرگراه‌های آسیایی قرار است با هزینه‌ای ۴۴میلیارد دلاری احداث شود که از ۳۲کشور گذر کرده و شرق آسیا را با گذر از کشور‌های مختلف به شبکه بزرگراهی اروپا متصل می‌کند.با تکمیل این شبکه امید می‌رود با تسهیل تجارت و تقویت گردشگری با مرتبط شدن بنادر و مراکز عمده تجاری، گردشگری به یکدیگر به رشد اقتصادی کشور‌های این قاره منتج شود.
این طرح همچنین رویای ایجاد جامعه پان- آسیایی با هویت اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مشترک که چیزی مشابه اتحادیه اروپایی خواهد بود را احیا می‌کند.
آوی‌راراگاوان، استاد دانشگاه فناوری هند (IIT) و یکی از برجسته‌ترین کارشناسان امور بزرگراه‌ها در این کشور می‌گوید: با افزایش سرمایه‌گذاری روی شبکه بزرگراه‌ها می‌توان رشد ۱۲ تا ۲۰درصدی تولید ناخالص داخلی را انتظار داشت. او می‌افزاید: میزان رشد تولید ناخالص داخلی به دنبال تکمیل شبکه بزرگراه‌های آسیایی از کشوری به کشور دیگر متفاوت خواهد بود، اما حداقل مزیت تکمیل این شبکه برخورداری از مزیت بزرگراه‌های استاندارد مانندکاهش ترافیک و تلفات جاده‌ای خواهد بود.
شبکه بزرگراه‌های آسیایی آخرین حلقه از اقتصاد بزرگراهی در جهان است که در چارچوب آن احداث بزرگراه‌ها نه تنها با هدف کسب سود که با توجه به تاثیرات آنها به کل اقتصاد کشورها انجام می‌شود. مجله انگلیسی World Highways در یکی از شماره‌های اخیر خود با اشاره به افزایش اشتیاق سرمایه‌گذاران خارجی به خرید قطعات مختلف شبکه ۳۳۰۰کیلومتری بزرگراه‌های تجاری ایالات متحده می‌نویسد: خرید بزرگراه Skyway در ایالت شیکاگو از سوی کنسرسیوم اسپانیایی- استرالیایی موسوم به Macquari با پرداخت هزینه‌ای بالغ‌بر ۸/۱میلیارد دلار برای تملک ۹۹ساله آن و سرمایه‌گذاری ۸۵/۳میلیارد دلاری برای تملک بزرگراه ۲۵۲کیلومتری ایندیانا نمونه‌های غیرقابل انکار از افزایش علاقه سرمایه‌گذاران خارجی به اکتساب بزرگراه‌های عوارض دار و درآمدزا است.
خصوصی‌سازی بزرگراه‌ها منحصر به ایالات متحده نیست و در اروپا حتی شایع‌تر از آمریکا بوده و نمونه‌های زیادی در ایتالیا، فرانسه و سایر کشور‌های اروپایی برای اثبات این ادعا وجود دارد. آسیا هم از این قاعده مستثنی نیست. چین، هند و سایر کشور‌های آسیایی تسهیلات را برای احداث بزرگراه‌ها و مشارکت بخش خصوصی در ایجاد زیرساخت‌های ارتباطی فراهم آورده‌اند.
براساس نتایج یکی از پروژه‌های تحقیقاتی آژانس مدیریت بزرگراه‌های فدرال آمریکا هزینه احداث هر قطعه بزرگراهی در آسیا در حدود ۶۷۵میلیون دلار است حال آنکه دراروپا ۶۹۰میلیون دلاراست. گمان می‌رودهند طی پنج سال آینده از طریق سرمایه‌گذاری مستقیم دولتی یا جذب سرمایه‌های خارجی چیزی در حدود ۵۰ تا ۶۰میلیارد دلار روی توسعه زیرساخت‌های ارتباطی خود و به ویژه احداث بزرگراه‌های جدید هزینه کند.
ایده احداث شبکه بزرگراهی آسیا اولین بار در سال ۱۹۵۹ میلادی و از سوی کمیسیون اقتصادی و اجتماعی آسیا و اقیانوسیه سازمان ملل متحد (UN ESCAP) مطرح شد اما طی دو دهه گذشته بررسی جامعی روی آن انجام نشد. آوریل سال ۲۰۰۴ میلادی و زمانی که ۲۳کشور آسیایی توافقنامه احداث شبکه بزرگراهی آسیا را در نشست شصتمین سالگرد تاسیس UNESCAP امضا کردند نقطه عطفی در روند پیگیری این طرح بود.
این توافقنامه از چهارم ژوئیه سال گذشته میلادی اجرای نقشه مسیرهای این شبکه بزرگراهی را نهایی و استانداردهای تکنیکی احداث اجزا مختلف این شبکه بزرگراهی را تبیین کرد. براین اساس اجزای مختلف این شبکه با پیشوند AH و کدی ویژه نامگذاری می‌شوند.
گمان می‌رود کشورهایی که اتکای زیادی به گردشگری دارند چون تایلند، از تکمیل این شبکه که نام جاده ابریشم قرن ۲۱ را بر خود دارد، بیشترین منفعت را ببرند.
۵/۲۵هزار کیلومتر از این مسیر در چین احداث می‌شود در حالی که هند با داشتن بزرگ‌ترین شبکه راه‌های جهانی پس از چین۱/۱۸هزار کیلومتراز این مسیر را پذیرا خواهد بود.
مشکلات زیست‌محیطی مناقشه برانگیز این طرح به دلیل منافع اقتصادی قابل توجه آن در سایه قرار گرفته است. اقتصادهای در حال رشد به شبکه‌های ارتباطی بهتر نیاز دارند و به همین دلیل هر ۲۳کشوری که در این طرح مشارکت می‌کنند با تعیین سال ۲۰۱۰ به عنوان ضرب‌الاجل تکمیل این پروژه موافقت کرده‌اند.
ارسال نظر