گذار از اظهار فضل...

گروه بازرگانی- دو سال از عضویت ایران به عنوان ناظر در سازمان تجارت جهانی می‌گذرد. در حال حاضر WTO پنجاه عضو رسمی و ۳۱ عضو ناظر دارد که عمدتا از کشورهای آسیایی و خاورمیانه هستند، کشورهایی همچون ایران، عراق، یمن، تاجیکستان، سودان، روسیه، لیبی، اتیوپی، بوتان، آذربایجان، افغانستان و... در این دو سال اهل صنعت و تجارت کشور اوضاع عجیب و غریبی را از سر گذارنده‌اند چنان که گفته می‌شود از میان بیش از ۳۸۰۰ قلم کالای صادراتی ایران (آماری که همین چند روز پیش اعلام شد و بسیار جالب است) حدود ۳۰ قلم کالا مزیت نسبی دارند و مابقی در وضعیت چالش برانگیز پیوستن به سازمان تجارت جهانی، جایگاه مطمئن نخواهند داشت. دو سال پس از آنکه در یک گذار ده ساله و ۲۲ بار وتوی آمریکا، نام کشورمان در فهرست WTO قرار گرفت هنوز گزارش رژیم تجاری کشور به این سازمان اعلام نشده و از آن مهم‌تر اینکه، اهل تجارت کشور چندان با WTO و ماهیت و ساختار آن آشنا نیستند. در این سال‌ها همایش‌ها و نشست‌هایی در این زمینه برگزار شده که عمدتا از طرف دولت بوده و بخش خصوصی این مجال را نیافته است به گونه‌ای روشنمند و تمام عیار داستان پیوستن به WTO را دنبال کند. با این حال «دومین کنفرانس بین‌المللی سازمان‌های پیشرو و حضور در فضای تجارت جهانی» طی روز‌های ۲۱ و ۲۲ خردادماه جاری در تهران برپا می‌شود.

دکتر محمد نهاوندیان که ریاست هیات علمی این کنفرانس را عهده‌دار است.

دیروز در گفت‌وگو با خبرنگاران، توضیح داد: دومین کنفرانس با تاکید بر توسعه منابع انسانی برگزار می‌شود و با توجه به اینکه برای حضور در اقتصاد جهانی نیاز به حرکت در دو محور کلان و خرد داریم بنابراین باید فضای کسب و کار در اقتصاد ایران را برای توانمندی بنگاه‌ها در عرصه رقابتی اقتصاد کشور مهیا کنیم.

به گفته وی این بنگاه‌های ما هستند که توان بازیگری و قدرت خلاقیت را باید در خود ایجاد کنند.

دکتر نهاوندیان در عین حال اظهار کرد:‌ در این کنفرانس‌ها وظیفه اصلاح سطح سیاست‌گذاری و نیز اصلاح ساختاری اقتصاد را بر دوش داریم. به عبارتی در محور فرد که به بنگاه‌ها می‌پردازد وظیفه توان‌افزایی، آمادگی و افزایش درجه انعطاف‌پذیری و ابتکار را نیز داریم.

رییس مرکز مطالعات جهانی شدن معتقد است:‌ ابلاغ سیاست‌های کلی اصل ۴۴ خط‌مشی تحول ساختاری اقتصاد ایران را ترسیم کرده است.

او می‌گوید:‌ ابلاغ سیاست‌های اصل ۴۴ معنایش این نیست که ما در مسیر تحقق گام‌های لازم را برداشته‌ایم اما روشن است که ابهامات موجود در این مسیر برطرف شده است.

وی همچنین تصریح کرد:‌ باید تعریف جدیدی از رابطه دولت و بنگاه‌ها تعریف شود و کیفیت این رابطه به طور اساسی دگرگون شود چرا که در قرارداد‌های منعقده بین دولت و بخش‌خصوصی دیگر نمی‌شود یک‌سویه عمل کرد.

به اعتقاد نهاوندیان، بنگاه‌های اقتصادی ما غالبا به دلیل حضور و فعالیت کمتر در یک فضای رقابتی از چابکی و چالاکی لازم برای حضور در تجارت جهانی برخوردار نیستند.

وی ادامه می‌دهد:‌ حتما بنگاه‌ها برای حضور در فضای تجارت جهانی باید از استاندارد‌های کیفیت محصول و تولید و توزیع آن برخوردار باشند و آشنایی با این استاندارد‌ها و شیوه‌های نوین کسب و کار و همچنین شیوه‌های جدید بازارسازی، بازاریابی و خدمات به مشتری و ارتباط با بخش‌های مختلف زنجیره تامین و نیز شناسایی و تحلیل بازار از جمله وظایف اساسی و مهم بنگاه‌های ما است.

نهاوندیان با اشاره به این خبر که در‌حال‌حاضر کم‌توجهی به مدیریت منابع انسانی در کشور مشهود است تاکید کرد:‌ در این میان یک بخش اساسی‌تر از بخش‌های دیگر است که آن سرمایه‌گذاری روی منابع انسانی است. چرا که شیوه به کارگیری نیروی انسانی و بهره‌وری از آن نقش تعیین‌کننده‌ای برای حضور در اقتصاد جهانی دارد.

رییس اولین کنفرانس سازمان‌های پیشرو و حضور در فضای تجارت جهانی عنوان کرد: مدیران بنگاه‌های ما باید ابتکارآفرین باشند.

وی تصریح کرد: در برنامه چهارم توسعه مقرر شده است که سهم قابل توجهی از نرخ رشد هدف باید از محل رشد بهره‌وری بنگاه‌ها حاصل شود و این نکته الزامی است برای این که بنگاه‌ها را نسبت به ابتکارات رقبای جهانی آگاه و بهنگام کند و اینها مسائلی است که در مدیریت پویای منابع انسانی باید مورد توجه قرار گیرد.

نهاوندیان درباره نقش و تاثیر‌گذاری برگزاری کنفرانس بین‌المللی سازمان‌های پیشرو در فرآیند الحاق به سازمان تجارت جهانی، گفت: در بحث مذاکرات الحاق باید نمایندگی تجاری کشور مذاکره با گروه کاری را با جدیت پیش ببرد اما حتی اگر مذاکرات هم پیش برود چنانچه بنگاه‌ها توانایی لازم را کسب نکرده باشند بهره‌ای نخواهیم برد لذا لازمه توفیق در فرآیند الحاق، آماده‌سازی بنگاه‌ها است.

وی عنوان کرد: با تلاش‌هایی که در چند سال اخیر انجام گرفته است مسائل مربوط به سازمان تجارت جهانی از شکل تجملی اظهار فضل در حال تبدیل شدن به شکل جدی مورد نیاز ادامه حیات بازرگانی است.

نهاوندیان افزود: این که مذاکرات الحاق به سازمان تجارت جهانی با چه جدیت و سرعتی پیش می‌رود به اعضای گروه کاری ارتباط می‌یابد که متاسفانه کماکان برخی عوامل سیاسی بر آن سایه انداخته و از سرعت آن کاسته است و از سوی دیگر تکمیل و ارائه گزارش رژیم تجاری که مقدماتش فراهم شده بود نیز باید انجام شود.

رییس مرکز مطالعات جهانی شدن گفت: حضور در اقتصاد منطقه تنها به معنای صادرات کالا نیست، بلکه باید از فرصت‌های ایجاد شده برای صادرات خدمات نیز استفاده شود.

محمد نهاوندیان با اشاره به این که اشتباه بزرگ تاریخی است که تراز صادرات خدمات کشور منفی است و بر میزان آن نیز مرتب افزوده می‌شود: اظهار کرد: بنگاه‌های ایرانی می‌توانند از فرصت‌های منطقه استفاده کنند.

وی اظهار کرد: گسترش فعالیت در حوزه صادرات خدمات از مسیر سرمایه‌گذاری مشترک می‌گذرد و بنگاه‌های ایرانی باید در این زمینه به توانمندسازی لازم برسند.

رییس مرکز مطالعات جهانی شدن، اثرگذاری و نقش‌آفرینی شرکت‌های ایرانی در کشورهای حاشیه خلیج فارس را تشریح کرد و افزود: در حال حاضر بازارهای جدیدی به روی فعالیت بنگاه‌های ایرانی در عراق و افغانستان گشوده شده که توسعه آن نیازمند برنامه‌ریزی است. وی در عین حال گفت: حضور بنگاه‌های ایرانی در اقتصاد منطقه می‌تواند با استفاده از مزیت‌های همجواری میدان تمرین مناسبی برای حضور در اقتصاد جهانی باشد. لذا این فرصت را باید مدیریت کرد.