دنیای اقتصاد- انتخابات اتاق‌های بازرگانی که قرار است اسفندماه امسال برگزار شود، چنانکه فعالان بخش‌خصوصی اذعان می‌کنند حساس و سرنوشت‌ساز است. نحوه اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها و نیز سیاست‌های اصل۴۴ از جمله مهم‌ترین دغدغه‌های فعالان اقتصادی است. در این میان، نگرانی فعالان اقتصادی از احتمال ورود بخش دولتی به پایگاه بخش خصوصی نگرانی جدی‌تری محسوب می‌شود. حضور نهاوندیان و آل‌اسحاق در راس اتاق‌های ایران و تهران به تصحیح مطالبات بخش خصوصی در سال‌های اخیر کمک شایانی کرده است. آیا بخش خصوصی می‌تواند این روند را پایدار کند؟ بخش‌خصوصی در تکاپوی انتخابات اسفندماه

آل اسحاق: برای حضور دولت در اتاق، فرش قرمز پهن نکنیم

علینقی خاموشی و محمدرضا بهزادیان ثبت نام کردند

گروه بازرگانی- انتخابات اتاق‌های بازرگانی که قرار است اسفندماه امسال برگزار شود، چنانکه فعالان بخش‌خصوصی اذعان می‌کنند حساس و سرنوشت‌ساز است؛ نحوه اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها و تبعات اقتصادی آن، معلق ماندن اصل ۴۴، شفاف نبودن و آشفتگی فضای کسب‌وکار و نیز مسائل مرتبط با تجارت خارجی کشور از جمله مهم‌ترین دغدغه‌های فعالان اقتصادی در این وضعیت جدید است.

تردیدی نیست که در یک دهه گذشته اتاق بازرگانی از حاشیه به متن برگشته و قدرت ساختاری آن احیا شده است. یحیی آل‌اسحاق، رییس اتاق بازرگانی تهران که طی چهار سال گذشته بارها رو در روی وزرا و مسوولان دولت و مجلس قرار گرفته و از منافع بخش‌خصوصی دفاع کرده با اشاره به این دغدغه‌ها می‌گوید: «زمانی که وزیر بازرگانی بودم اصل برنامه‌هایم را بر تعامل با بخش خصوصی بنا نهادم. من در دفاع از بخش‌خصوصی شهرت دارم. کمتر کسی به اندازه من منتقد اقتصاد دولتی بوده است. ۳۰ سال موهایم را در این مسیر سفید کرده‌ام و این‌ها به خاطر مسائل شخصی نبوده به دلیل اینکه من به مصلحت اقتصاد کشور می‌اندیشم.»

آل‌اسحاق در عین حال از زاویه دیگری موضوع دخالت دولت در اتاق بازرگانی و نگرانی فعالان بخش‌خصوصی از این رویکرد را به نقد می‌کشد. او در گفت‌وگو با «فارس» خاطرنشان کرده است: کسانی که فضا را برای دولت و نظام نگران‌کننده می‌کنند افرادی هستند که فرش قرمز برای حضور دولت در اتاق بازرگانی پهن می‌کنند. ما باید صراحتا اعلام کنیم که از ارزش‌های نظام و انقلاب در اتاق بازرگانی حراست می‌شود. بنابراین مدافع بخش خصوصی نباید فضا را طوری کند که فرصت تاریخی به دست آمده از دست برود.

بنا به آمار رسمی حدود ۱۲۰ هزار نفر دارنده کارت بازرگانی در سراسر کشور حق حضور در انتخابات اتاق‌های بازرگانی سراسر کشور را خواهند داشت، اگر چه گفته می‌شود فقط ۵۰ هزار نفر از این تعداد «فعال»اند. در این میان نزدیک به ۲۰ هزار نفر عضو اتاق بازرگانی پایتخت هستند؛ بنابرین این اتاق همچون کانون اتفاقات تجاری و مباحث مرتبط با آن شناخته می‌شود، به خصوص اینکه طی دو دوره گذشته نگاه‌ها را معطوف به خود کرده و نبض اقتصاد کشور در آنجا تپیده است تا جایی که در چهار سال اخیر نشست‌های صبحانه با مسوولان و نطق‌های اعضای هیات نمایندگان این اتاق در نقد و بررسی برنامه‌های دولت و مجلس و طرح پیشنهادهای موثر، نقش محوری داشته است. در واقع نگاهی به بایگانی موضوعات مطرح شده در این ۴ سال و واکاوی پرونده نقادی اوضاع اقتصادی کشور نشان می‌دهد که نمایندگان بخش‌خصوصی در اتاق تهران و ایران، کار خود را کرده‌اند؛ هر چند که یحیی آل‌اسحاق گفته است «روح تعارض در اتاق بازرگانی انرژی ما را گرفت.»

خاموشی در مسیر بازگشت

و اما علی نقی خاموشی در این چهار سالی که گذشت اگر چه رسما عضو هیات نمایندگان اتاق تهران و ایران بود، اما بر خلاف ۲۶ سال پیش از آن صندلی ریاست را به محمد نهاوندیان سپرده بود. او چهار سال سکوت‌آمیز را سپری کرد و حالا مجددا بازگشته و برای شرکت در انتخابات اسفندماه ثبت‌نام کرده است. حال باید دید او به صورت مستقل وارد میدان رقابت می‌شود یا با یاران قدیم و جدید تعامل و تبانی می‌کند. اگر چنین است نام او در کدام گروه قرار می‌گیرد؟ در گروه مجمع فعالان توسعه که چهره‌هایی همچون میر محمد صادقی، ابراهیم جمیلی، مسعود دانشمند، بهرامن و... را در خود جای داده است؟ یا در گروه نوآفرینان که با نام محمد نهاوندیان، یحیی آل‌اسحاق، محمد مهدی راسخ و علی اکبر جوان جاویدان شناخته می‌شود؟ اسدا... عسگراولادی که از او به عنوان یار دیرین خاموشی یاد می‌شود رسما دیدگاه خود را اعلام کرده و گفته «یحیی آل اسحاق شخصیتی اقتصادی دارد و «آدم باارزشی» است. من خودم جزو آنهایی هستم که سعی می کنم آقای آل اسحاق رییس بماند، همچنین سعی می کنم آقای نهاوندیان در دوره آتی نیز رییس اتاق ایران بماند چون در حال حاضر جایگزینی برای ایشان نداریم. من در فکر تغییر ایشان نیستم و با هر تغییری در مورد ایشان مخالفت می کنم، اما اعتقاد دارم باید بعضی از اعضای هیات رییسه اتاق ایران تغییر کنند.»

او همچنین به خاموشی پیشنهاد کرده بود که «نیاید». شاید تفاوت و اختلاف دیدگاه‌های تجاری این دو که در مناسبت با «صادرات» و «واردات» معنا می‌یابد موجب چنین اظهارنظر صریحی شده باشد، این تفاوت دیدگاه در تابستان ۸۷ بیشتر آشکار شد آنجا که عسگراولادی در پاسخ به بسته پیشنهادی رییس پیشین اتاق ایران به دولت که خواستار جراحی اقتصاد کشور و کاهش قیمت دلار شده بود، صریحا نوشت: «از تراوشات فکری شخص بزرگواری نظیر مهندسی سیدعلی نقی خاموشی که بیشتر از دو دهه بنده کوچک در محضر اقتصادی ایشان تلمذ کرده و حضور ۲۶ ساله ایشان سکان پارلمان اقتصادی بخش خصوصی کشور را هدایت کرده توقع و انتظار خیلی بیشتر از این فرمایش‌ها و پیشنهادها می رفت. جراحی موردنظر ایشان، تعداد زیادی از مدیران واحدها را به سوی بیمارستان‌ها، زندان‌ها یا سردخانه‌ها برای انتقال به بهشت زهرای سراسر کشور سوق خواهد داد.»

دیروز محمد رضا بهزادیان نیز رسما برای حضور در دور جدید انتخابات اتاق نام خود را ثبت کرد. بهزادیان در گفت‌وگو با «ایسنا» می‌گوید: مقام معظم رهبری در خرداد سال ۱۳۸۳ در دستور روشنی که نوشتند، ذکر کردند که سالی ۲۰ درصد از مالکیت دولتی به بخش خصوصی منتقل شود. با این اقدام، ما فقط یک زنگ لازم داشتیم تا در اتاق بگذاریم و هر ماه این زنگ را بزنیم و بگوییم این ۲۰ درصد چه شد؟ آن وقت در پایان سال می‌توانستیم بگوییم این ۲۰ درصد نشد یا سال‌های بعد برای مقام رهبری نامه‌ای بنویسیم یا در مجلس و برنامه آن را مطرح کنیم.

بهزادیان خاطرنشان کرد: اگر سال ۸۳ ملاک باشد تا سال ۸۸ باید ۱۰۰درصد مالکیت‌ها واگذار و همه اقتصاد ایران غیردولتی می‌شد، اما امروز بیشتر از ۷۵ درصد اقتصاد ایران هنوز دولتی است. پس هنوز این دستور اجرا نشده و من به عنوان یکی از اعضای بخش خصوصی سوالم این است که چه کسی این دستور را اجرا نکرده و چه کسی اجرای آن را پیگیری نکرده است؟ این فعال سرشناس بخش‌خصوصی همچنین از اجرای طرح تحول اقتصادی، دفاع کرد و افزود: دولت سالانه ۲۵ درصد درآمد ما را تحت عنوان مالیات و مالیات بر ارزش افزوده و امثال آن می‌گیرد، بنابراین شریک بخش خصوصی محسوب می‌شود. بهزادیان تصریح کرد: نکته دیگر این است که ما از عکس‌العمل دولت سود می‌بریم. یعنی دولت یک قانون می‌گذارد و ما از آن سیاست متضرر می‌شویم و از سیاست دیگر آن سود می‌بریم. بنابراین رابطه برد ـ برد این است که دولت کاری کند که ما سود ببریم و ما هم از سود خودمان سهم دولت را بدهیم.

بیانیه خواستاران تحول

گروه خواستاران تحول که اکنون ۲۳ کرسی از مجموع ۴۰ کرسی متعلق به بخش‌خصوصی در اتاق تهران را در اختیار دارد و در انتخابات سال ۸۶ برای تعیین هیات رییسه اتاق ایران نیز نقش عمده‌ای در پیروزی محمد نهاوندیان داشت، اواسط این هفته بیانیه‌ای صادر کرد که در بخشی از آن آمده است: حرکت تحول‌خواهی با به دست گرفتن مدیریت اتاق تهران، این بزرگ‌ترین تشکل بخش‌خصوصی را که سال‌ها بود تنها به نامی بدل شده بود و در پستوی اتاق ایران خاک می‌خورد، دوباره زنده کرد و شان و اعتبار و هویت را به قدیمی‌ترین اتاق بازرگانی کشور بازگردانید.

دستاورد ما در ۴ سال نخست حضورمان در اتاق و بازآفرینی و توانمندسازی اتاق تهران موجب گرویدن روزافزون یارانمان در اتاق‌های شهرستان‌ها و تشکل‌ها به حرکت تحول‌خواهی در اتاق شد و این‌گونه بود که در اسفند ۸۵ جریان خواستاران تحول با اقتداری دوباره پیروز و سربلند از صندوق رای بیرون آمد و این‌بار با توشه تجارب ۴ سال قبل با درایت و اتحاد با شهرستان‌ها و تشکل‌ها توانست تحول را به اتاق ایران بکشاند. امروز در آستانه پایان دومین دوره حضور خود در اتاق‌های بازرگانی سراسر کشور و اتاق ایران هنگامی که به عقب نگاه می‌کنیم به خود می‌بالیم که ماموریت خود را به درستی به انجام رسانیده‌ایم و عهدمان با اعضای اتاق‌های بازرگانی را به جا آورده‌ایم. امروز خرسند از آنیم که خواستاران تحول در اتاق بازرگانی جمعی است از چهره‌های فعال، پرتوان و شاخص هیات نمایندگان اتاق‌های سراسر کشور و تشکل‌های پیشتاز بخش‌خصوصی. امروز افتخار ما این است که سهم تحول در تولید فکر و اندیشه و ارائه طرح و نظر در اتاق‌ها و در صحنه اقتصاد کشور، بیش از گروه‌های دیگر است. امروز دستاورد ما این است که تعداد قابل‌توجهی از اعضای هیات نمایندگان تهران و شهرستان‌ها سخنگوی شایسته و بلیغ بخش‌خصوصی کشورند و موشکافانه به نقد و تحلیل اقتصاد و فضای کسب و کار می‌پردازند. تحول در اتاق‌ها نهادینه شده و به یک باور عمومی و یک فرهنگ‌ سازمانی در اتاق و در میان اعضای آن بدل شده است.»

در هفته ای که گذشت همچنین تشکل «حامیان تولید و صادرات» نیز با شعار «تمرکز بر صادرات به عنوان راهبرد اصلی اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران» رسما حضور انتخاباتی خود را اعلام کرد.

در بیانیه منتشر شده از سوی این تشکل تاکید شده است: «با اعتقاد راسخ به محوریت تمرکز بر صادرات به عنوان حلقه اصلی توازن اقتصاد کشور جمع وسیعی از تولیدکنندگان و صادرکنندگان با عنوان تشکل حامیان تولید و صادرات گردهم آمده‌اند تا این بار آزموده‌های قبلی را نیازمایند و با پرهیز از ایده‌های متکثر مدیریت اقتصاد کشور که اغلب موجب سردرگمی و بی‌تعادلی شده فقط از تمرکز تولید برای صادرات نام ببریم و همچون میثاق نامه‌ای دستان پرافتخار عموم دست‌اندرکاران تولید، تجارت و بازرگانی کشور که در خدمت صادرات هستند را به گرمی بفشاریم و اشعار بداریم که معضل تولید و اشتغال و رونق اقتصادی کشور با هیچ کیمیایی درمان نمی‌شود. مگر با تمرکز بر صادرات و این مهم در صورتی محقق می‌شود که بخش خصوصی منسجم و با نگرش تولید و صادرات بتواند صدای خود را از طریق پارلمان بخش‌خصوصی به گوش مسوولان برساند.» از سوی دیگر شنیده می‌شود که یک تشکل جدید نیز با هدف حمایت و همگرایی نزدیک با دولت در اتاق‌های بازرگانی، در حال شکل گیری است. این تشکل اگر چه با چراغ خاموش حرکت می‌کند، اما نباید آن را نادیده گرفت و نشانه‌ها حاکی از آن است که در انتخابات اسفندماه رقابت نمایندگان بخش‌خصوصی واقعی با فعالان متمایل به دولت تنگاتنگ خواهد بود.

ساختمان جدید اتاق تهران که روز شنبه آینده افتتاح می‌شود