گروه بازرگانی - فعالان بخش خصوصی با انتقاد از وضعیت صادرات در سال ۸۸ خواستار تغییر سیاست‌های تجاری و روان‌سازی صادرات و واردات در سال ۸۹ شدند. یک عضو هیات‌رییسه اتاق ایران می‌گوید برای صادرات سال ۸۹ باید فکر اساسی کرد. ابراهیم جمیلی معتقد است: مزیت‌های صادراتی کشور به دلیل تورم سنگین، قیمت تمام شده بالا و ارز ثابت، یک به یک دارد از دست می‌رود. به باور این عضو هیات‌رییسه اتاق ایران، «دیگر زمان تولید برای خودکفایی»گذشته است و تولید باید برای صادرات انجام گیرد. زیرا با ترفندهای خارجی، دامپینگ و شرایطی که دیگر کشورها برای صادرکنندگان ما به وجود می‌آورد، تولید برای خودکفایی در حد شعار باقی خواهد ماند.

جمیلی که ریاست اتاق بازرگانی زنجان را هم عهده دار است در پاسخ به اظهارنظر رییس کنفدراسیون صادرات مبنی بر اینکه «کالای چینی کیفیت اروپایی دارد»، تصریح کرد: البته آقای عسگراولادی بنا بر مسوولیت در اتاق ایران و چین چنین سخن می‌گویند، ولی واقعیت این است که شرایط به گونه‌ای رقم خورده است که کالاهای قاچاق و ترانزیتی به وفور در داخل کشور پیدا می‌شود و به تولید ملی آسیب می‌زند.

وی با طرح این سوال که پس چرا ما نمی‌توانیم کالاهای خود را به طور قاچاق وارد چین بکنیم، گفت: چین از نظر بانکی تحریم‌های اعمال شده بر علیه ما را پذیرفته است و از نظر زیست محیطی هم اشکالات زیادی را به کالاهای ما وارد می‌کند و قدرت ما در چین محدود شده است.

این نماینده بخش خصوصی در اتاق بازرگانی با بیان اینکه «باید اعتماد بیشتری به بخش خصوصی شود از تاخیر در تحویل جوایز صادراتی انتقاد و خاطرنشان کرد: جوایز صادراتی به دلیل نبود بودجه و منابع مالی با تاخیر فراوان پرداخت می‌شود در حالی که ارزش این جایزه بسیار کم است و در مقایسه با جوایز صادراتی اندونزی، هند و ترکیه عددی به شمار نمی‌آید؛ بنابراین باید پرسید که اگر بودجه ندارید چرا قایل به جایزه هستید؟

یک عضو دیگر هیات‌رییسه اتاق ایران هم در ارزیابی صادرات سال ۸۸ گفت: درست است که ما به اهداف برنامه چهارم در صادرات غیرنفتی رسیدیم و تا حدودی از آن هم فراتر رفتیم، ولی این نکته را نباید از یاد برد که در برنامه چهارم دولت دست پایین را گرفته بود و ما با مقداری کوشش به اهداف خود رسیدیم. این برنامه حدود شش سال پیش نوشته شده است و در این مدت برخی شاخص‌ها تغییر کرده به عنوان مثال ما در خلال این برنامه از ۲۷ میلیون تن ظرفیت سیمان به ۶۰ میلیون تن دست یافتیم و از واردکننده سیمان به صادرکننده این محصول مهم تبدیل شدیم. مسعود دانشمند در تحلیل آمار صادرات غیرنفتی ۸۸ نیز گفت: در این سال با توجه به رکود جهانی و پایین آمدن قیمت‌ها صادرات از نظر وزنی رشد کرد، ولی از نظر ارزشی نسبت به ۸۷ رشد زیادی نمی‌بینیم.

وی با بیان اینکه بخشی از کاهش صادرات به کاهش قیمت‌های جهانی مربوط می‌شود، افزود: مثلا در سال ۸۷ یک تن آهن ۱۲۰۰دلار بود که در سال ۸۸ متوسط آن به ۴۰۰ دلار رسید و اگر قیمت‌ها کاهش نمی‌یافت در سال ۸۸ به ۳۰ میلیارد دلار صادرات غیر نفتی دست می‌یافتیم.

خزانه‌دار اتاق ایران با بیان اینکه رشد صادرات در گرو تغییر فضای کسب و کار است، توضیح داد: دولت کمیسیونی را با هدف تسهیل قانون کسب و کار و مقررات‌زدایی راه‌اندازی کرده است که باید سرعت عمل به خرج دهد.

و اما عضو جوان اتاق‌های ایران و تهران تحریم‌ها و ثبات نرخ ارز را دو چالش عمده در مسیر صادرات سال ۸۸ ارزیابی می‌کند و می‌گوید: تحریم اقتصادی در سال ۸۸ قدرت چانه‌زنی صادرکنندگان ما را با مشتری‌های خارجی تضعیف کرد.

پدرام سلطانی با بیان اینکه با وجود تحریم‌های بانکی، ریسک دریافت پول بالا رفت، ادامه داد: به دلیل همین تحریم‌ها، هزینه‌های حمل‌ونقل بالا رفت و تمایل شرکت‌های کشتیرانی خارجی برای حمل کالا از بنادر ایرانی کاهش یافت چون آنها نرخ ریسک آمدن به بنادر ایران را در نظر می‌گرفتند.

سلطانی در پاسخ به این سوال که مشکل بیمه کشتی هایی که در بنادر ایران پهلو می‌گرفتند از چه زمانی تشدید شد، اظهار داشت: این امر در ۴ ماه اخیر شدت یافت زیرا شرکت‌های بیمه یا اصلا بیمه نامه برای کشتی هایی که به ایران می‌آمدند، صادر نمی‌کردند یا قیمت‌های بالاتری را می‌دادند و در نتیجه هزینه‌های حمل به / از بنادر ایران بالا رفت.

نماینده پارلمان خصوصی با اظهار تاسف از اینکه نرخ ارز به جای آن که انعکاس قدرت تولید باشد منعکس‌کننده قیمت نفت است، گفت: اگر قیمت نفت بالا باشد یعنی اینکه نرخ ارز ثابت می‌ماند و قدرت تولید بر نرخ ارز تاثیر ندارد.