پسته نمی‌خریم!

گروه بازرگانی- سال گذشته، بدترین سال طی یک دهه گذشته برای پسته، این محصول خندان بود، کاهش شدید تولید در اثر سرمازدگی و افت ۴۳‌درصدی ارزش صادرات، شوکی عظیم به باغکاران و صادرکنندگان پسته وارد کرد که امید می‌رود امسال جبران شود؛ هر چند که گفته می‌شود سالانه حدود ۲۰‌درصد بر هزینه‌های تولید پسته افزوده می‌شود، اما قیمت‌های جهانی اغلب ثابت می‌ماند. سال گذشته، چهار کشور هنگ‌کنگ، امارات متحده عربی، آلمان و روسیه مقاصد اصلی صادرات پسته ایران بود که پیش‌بینی می‌شود امسال نیز همین‌طور باشد و تغییری در بازارهای صادراتی اتفاق نیفتد. گزارش‌ها حاکی از رسیدن تولید پسته به سقف ۲۰۰‌هزار تن در سال جاری است. از سوی دیگر قیمت هر تن پسته ایرانی در بازار جهانی حدود ۸‌هزاردلار است. در این شرایط، برخی رسانه‌ها از تصمیم انجمن پسته ایران برای تعیین قیمت این محصول خبر داده اند، اما رییس این انجمن با تکذیب این خبر آن را شبیه «مزاح» می‌داند. گفت‌وگوی «دنیای اقتصاد» را با محسن جلالی‌پور بخوانید.

***

آیا انجمن «قیمت خرید پسته» را اعلام کرده است؟

خیر، قیمت اول فصل پسته را شرکت‌هایی اعلام می‌کنند که براساس آن قیمت خرید می‌کنند. اعلام قیمت بدون قصد خرید بیشتر شبیه مزاح است. شما می‌دانید که انجمن پسته یک تشکل غیرانتفاعی است که اجازه خرید و فروش ندارد، پس نمی‌توان انتظار داشت انجمن «قیمت خرید» را اعلام کند.

اخیرا شایعه شده انجمن قیمت ۶۵۰۰ تومان زده. بعضی هم می‌گویند ۶۸۰۰ تومان زده.

اینها شایعاتی است که نباید بدان توجه کرد. قانونا قرار است سیاست‌های انجمن را من اعلام کنم. من هم به جرات می‌گویم انجمن پسته نه قیمتی زده و نه قیمتی خواهد زد و نه مجاز به این کار است.

خب! قیمت پسته چگونه رقم می‌خورد؟

در اول فصل غالبا شرکت تعاونی پسته و شرکت پسته ایرانیان قیمت خرید خود را اعلام می‌کنند. تجار و صادرکنندگان هم قیمت اعلام می‌کنند و بازار راه می‌افتد. مکانیسم عرضه و تقاضا است که قیمت را تعیین می‌کند. وضع اقتصادی کشورهای خریدار، حجم تولید، قیمت رقبا و خیلی چیزهای دیگر در قیمت خرید موثر است.

امسال وضع تقاضا را چگونه می‌بینید؟

تقاضای بازار جهانی امسال بهتر از پارسال است. با گذر از مرحله شدت بحران جهانی، قدرت خرید در بازارهای اصلی ما یعنی چین اروپا، هند، روسیه و آمریکای لاتین بهتر از پارسال است.

پارسال آمریکا رتبه اول تولید بود. امسال چطور؟

امسال ایران دارای رتبه اول حجم تولید پسته دنیا است. اتفاق سرمازدگی پارسال یک استثنا بود.

وضع تولیدکنندگان چگونه است؟

باغداران خیلی تحت فشارند. تورم دورقمی سبب شده تولید محصول هر سال گران‌تر شود. وجود رقبا در بازار جهانی و ثبات مصنوعی نرخ ارز سبب شده درآمد ریالی باغدار افزایش نیابد. کاهش کمیت و کیفیت آب، سبب کاهش راندمان تولید شده. سرمازدگی بهار ۸۷ که در بعضی مناطق مثل رفسنجان محصول دو سال را نابود کرد، مزید بر علت است. هزینه‌های باغدار شدیدا افزایش یافته و درآمد باغ پاسخگو نیست.

همین وضع را در سایر تولیدکنندگان محصولات کشاورزی مثل برنج هم شاهدیم. اما گفته می‌شود هیچ گروهی از کشاورزان به اندازه خرده‌ مالکان پسته کار کرمان در فشار نیستند، دلیل این مدعا چیست؟

خانواده‌های زحمتکش خرده مالک پسته ده‌ها سال منبع تامین ارز کشور در سخت‌ترین شرایط بوده‌اند. سزا نیست امروز در مواجهه با مصائب رها شوند.نامه اخیر ۱۲۷ نماینده مجلس به رییس‌جمهور که با تلاش مجمع نمایندگان کرمان شکل گرفت، نشان‌دهنده آن است که مجلس صدای استغاثه انجمن را برای نجات باغدار خرد شنیده. امیدوارم این توجه مجلس با تدبیر دولت همراه شود.