اولویت خصوصی‌سازی بورس و بانکداری برای پیوستن به WTO

گروه بازرگانی- همایش تجارت خدمات و الحاق جمهوری اسلامی‌ایران به سازمان تجارت جهانی (WTO) دیروز در سالن خلیج‌فارس نمایشگاه بین‌المللی تهران آغاز به‌کار کرد.

در این همایش ۲روزه، «ادلانگ» و خانم «تات هیل» از کارشناسان WTO ، درباره موافقتنامه عمومی‌تجارت خدمات،‌ تعهدات، و نحوه الحاق به این سازمان جهانی ، سخنرانی می‌کنند. الزامات تجارت خدمات و فرصت‌ها و چالش‌های پیرامون الحاق ایران به این نهاد بین‌المللی، نقش خدمات در اقتصاد، ‌موافقتنامه عمومی‌ تجارت خدمات (GATS) سازمان جهانی تجارت و الزامات آن در این همایش بررسی و تبیین می‌شود. ایران در همه دوران ۵۰‌ساله فعالیت سازمان تجارت جهانی عضو ناظر آن بوده است و پس از روسیه دومین قدرت اقتصادی و تجاری خارج از این سازمان مهم محسوب می‌شود. ایران در سال ۱۹۹۶ میلادی تقاضای خود را برای الحاق به این سازمان ارائه کرد که این تقاضا پس از ۵‌سالی که در دستور کار جلسات قرار گرفت، ۲۳ بار بررسی و در نهایت، پنجم خرداد ۱۳۸۴ با آن موافقت شد. خدمات تجاری امروزه یکی از پایه‌های مهم حقوقی سازمان تجارت جهانی محسوب می‌شود و در ایران نیز هم‌اکنون ۸ و نیم‌میلیون نفر(۴۷‌درصد از جمعیت شاغل کشور) در بخش خدمات فعالند و سهم بخش خدمات در تولید ناخالص داخلی کشور حدود ۵۰‌درصد است. صادرات بخش خدمات ایران در سال ۱۳۸۰ حدود ۳‌میلیارد و ۴۰۰‌میلیون دلار بود که این رقم در سال گذشته به ۸‌میلیارد و ۳۰۰‌میلیون دلار رسید. هم‌اکنون ۱۵۱‌کشور عضو سازمان جهانی تجارت هستند که بیش از ۹۷‌درصد تجارت دنیا را در اختیار دارند. ۲۹ کشور نیز در حال پیوستن به WTO هستند. ترکمسنان، کره شمالی، تیمور شرقی، سومالی، اریتره، لیبریا، موناکو، سان مارینو، جزایر مارشال، میکرونزی، کریباتی و نائورو از جمله کشورهای متقاضی عضویت در سازمان تجارت جهانی هستند که تاکنون با تقاضای آنها موافقت نشده است.

در سال ۲۰۰۵ میلادی حجم تجارت خدمات جهان حدود ۲۴۰۰‌میلیارد دلار معادل تقریبی ۲۵‌درصد تجارت کالا بود که نسبت به سال قبل از آن ۱۰‌درصد رشد داشت.

مدیرکل دفتر نمایندگی تام‌الاختیار تجاری معاونت امور بین‌الملل وزارت بازرگانی در این همایش گفت: ابهامات بسیاری در زمینه خدمات و حوزه‌های مختلف آن از جمله خدمات مالی(بانک‌ها) و حمل‌و‌نقل(شیوه‌های حمل‌و‌نقل) وجود دارد که تلاش می‌کنیم در فرآیند پیوستن کشورمان به سازمان جهانی تجارت آنها را تبیین کنیم. اسفندیار امیدبخش با بیان این مطلب افزود: این دفتر سال‌ها است مقوله‌های مرتبط با الحاق کشورمان به WTO را بررسی می‌کند اما هنوز درباره پیامدهای آزادسازی خدمات و واگذاری به شرکت‌های خارجی به جمع‌بندی مشخصی نرسیده‌ایم.

وی تدوین جدول تعهدات بخش خدمات را از الزامات الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی دانست و گفت: تهیه این جدول فرآیندی مهم و مستلزم کارتخصصی در سطوح بالاتر است که خوشبختانه با هماهنگی‌های خوبی که از منظر خدمات توزیعی با دستگاه‌های مختلف به ویژه بانک مرکزی، شرکت بازرگانی داخلی، وزارت راه و ترابری و وزارت ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات به وجود آمده است، این طرح را اجرا خواهیم کرد. امیدبخش با تعیین اولویت نهادهای مختلف در خصوص هماهنگی‌های بخش خدمات گفت: نخستین اولویت خصوصی سازی در جهت پیوستن ایران به سازمان جهانی تجارت، آزادسازی خدمات مالی از جمله بورس، اوراق بهادار و بانک‌ها است و اولویت‌های بعدی شامل مخابرات و حمل‌و‌نقل است.

وی با بیان اهمیت تجارت خدمات اظهار داشت: برای آگاهی بیشتر بخش‌های اقتصادی کشور در سال‌جاری علاوه بر سه همایش بزرگ، کارگاه‌های تخصصی دیگری نیز برگزار شد و برای سال آینده میلادی نیز گردهمایی‌ها و کارگاه‌های عملی خاصی طراحی شده است. مدیر کل دفتر نمایندگی تام‌الاختیار تجاری معاونت امور بین‌الملل وزارت بازرگانی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: با وجود قرار گرفتن کشورمان در وضع سیاسی خاص مسائل جهانی، تاکنون هیچ‌گونه اقدام منفی از سازمان جهانی تجارت علیه ایران صورت نگرفته است و دبیرخانه این سازمان بیشترین همکاری را با ما دارد و به ویژه در حوزه فنی هیچ‌گونه محدودیت و تنگنایی مشاهده نمی‌شود. وی بار دیگر حضور کارشناسان WTO را در کشورمان یادآور شد و گفت: تلاش می‌کنیم از حضور آنها در ایران استفاده کنیم و در این زمینه علاوه بر همایش‌های دو روزه تهران و قشم، کارگاه‌های تخصصی و گردهمایی‌های کوچکی برای اطلاع بیشتر کارشناسان داخلی وزارتخانه‌های فرهنگ و ارشاد اسلامی، ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات، بازرگانی و بانک مرکزی تشکیل می‌شود تا بحث خدمات متناسب با فعالیت این نهادها تشریح شود.