تجارت خدمات و آقای فورد خیال‌اندیش

پاسکال لامی

ترجمه: میترا طرهانی

بخش نخست

برای من این افتخار بزرگی محسوب می‌شود که امشب در کنار شما هستم. اجازه دهید که سخنان خود را با تشکر از جامعه خدمات اروپا و به‌ویژه «لرد والانس تامل» به واسطه سخنان محبت آمیز وی و همچنین دانشگاه اقتصاد لندن برای میزبانی این اجلاس آغاز کنم که برای من این امکان را فراهم کرده تا در مورد موضوع کلیدی تجارت بین‌الملل یعنی تجارت در خدمات سخن بگویم. همچنین از «پیتر سوترلند» به خاطر حضورش در این مکان تشکر می‌کنم.

مطالب بسیار زیادی را می‌توان درباره نقش فن‌آوری در ‌ترویج جهانی شدن مطرح کرد. فن‌آوری اهمیت دارد، چنین است، اما برای ما فقط به منزله یکی از وسایل اجرای همه انواع فعالیت و ارائه خدمات محسوب می‌شود. ما در قرن انقلاب خدمات زندگی می‌کنیم. این انقلاب است که روش زندگی وکار ما را دگرگون می‌سازد. پیشرفت‌های سریع در فن‌آوری دیجیتال و ارتباطات موانع زمان و مکان را از پیش‌رو برمی‌دارد و راه را برای خدمات اقتصادی نوین باز می‌کند. یک تلفن ٣ دقیقه‌ای از لندن به نیویورک در سال‌های ١٩٣٠ هزینه‌ای معادل ٢۵٠دلار در برداشته است. امروزه هزینه چنین مکالمه‌ای فقط چند سنت می‌شود. با استفاده از فن‌آوری، روزانه میلیون‌ها فعالیت مالی بانکی، بیمه، حسابداری، خرده فروشی، رسانه‌های عمومی‌و داد و ستد مسافرتی در طول مرزها انجام می‌شود. حتی مشورت با دکتر را نیز می‌توان از طریق اینترنت انجام داد.

بر طبق اقتصاد سنتی، صنعت خدمات تحت عنوان «غیر قابل تجاری» طبقه‌بندی شده است. این طرز تلقی قدیمی‌ هرگز به طور دقیق بر روی واقعیت بازرگانی تاثیر نگذاشت و دیری است که از رده خارج شده است. این مطلب از رده خارج شده است زیرا امروزه اقصی نقاط جهان بیش از پیش با یکدیگر در ارتباط هستند و خدمات به خارج از مرزهای ملی رشد کرده است. این نظریه همچنین با استناد به توافقنامه کلی تجارت در خدمات (GATTS) از رده خارج شده و بدین‌ترتیب اصل جدیدی برای تجارت بین‌المللی در خدمات ایجاد شده است. توافقنامه GATTS شکل‌های مختلف تجارت در خدمات را که قبلا مورد توجه قرار نگرفته‌اند توصیف کرده است.

تولید خدمات و سهم آن در کل توسعه

بنابر اظهار نظر هنری فورد «تجارتی که به طور کامل صرف خدمات رسانی شود فقط یک نگرانی در مورد منافع آن وجود دارد. این منافع به طرز گیج‌کننده‌ای زیاد هستند.» اما من شک دارم که حتی آقای فورد خیال اندیش هم توانسته باشد صادرات جهانی خدمات طی سال ٢٠٠٦ را که میزان آن به تقریبا ٨/٢تریلیون دلار رسید، پیش بینی کند. در هر حال، حتی این رقم بزرگ هم نسبت به‌اندازه واقعی تجارت در خدمات پائین‌تر از حد محاسبه شده است زیرا آمار تجارت بین‌المللی همه موارد تجارت در خدمات را همان‌گونه که توسط GATTS توصیف شده پوشش نمی‌دهد. این فقط ارزش تجارت خدمات نیست که اثرگذار است بلکه میزان رشد آن نیز قابل ملاحظه بوده است. در واقع از سال‌های ١٩٨٠ تجارت خدمات در دنیا نسبت به تولید و تجارت کالا با سرعت بیشتری رشد کرده است. امروزه بیش از نیمی‌ از سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی دنیا در سال در زمینه خدمات انجام می‌شود.

انقلاب در خدمات با ایجاد فرصت‌های تجاری جدید در بخش خدمات متوقف نمی‌شود. خدمات در واقع زیر پایه هر فعالیت اقتصادی اعم از تولید و توزیع کالا و سایر خدمات محسوب می‌شود. در واقع من می‌توانم تا جایی پیش روم که ادعا کنم ما به خدمات احتیاج داریم تا به تشخیص منافع وسیع اقتصادی به‌دست آمده از تجارت کمک کنیم و آنچه را که بتوان با بازاریابی در محصولات کشاورزی و صنعتی به آن دستیابی پیدا کرد، تقویت کنیم. اجازه دهید که من برخی از دلایل ادعای خود را مطرح کنم.

متن سخنرانی پاسکال لامی، مدیرکل سازمان تجارت جهانی در گردهمایی تجارت خدمات در دانشگاه لندن