در حالی که دولت صادرکنندگان را متعهد کرده است ارز خود را وارد مرکز مبادله ارزی کنند، صادرکنندگانی که فروش آنها بر مبنی ریال است، دچار بلاتکلیفی شده‌اند. شاهرخ ظهیری، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران و رییس کمیسیون صنایع غذایی اتاق بازرگانی تهران در گفت‌وگو با «ایسنا»، درباره صادرات کالا با نرخ ریال اظهار کرد: در حالی که دولت صادرکنندگان را متعهد به عرضه ارز خود به مرکز مبادله‌ای کرده است، باید این نکته را متذکر شد که حجم قابل توجهی از صادرات ایران به سایر کشورها به صورت ریالی است نه ارزی. او ادامه داد: در حالی که این صادرکنندگان صادرات خود را به صورت ریالی انجام می‌دهند متعهد کردن آنان به عرضه ارز خود به مرکز مبادله‌ ارزی باعث مختل شدن روند صادرات می‌شود. ظهیری با تاکید بر اینکه عمده صادرات ریالی ایران به کشورهای افغانستان، عراق، ترکمنستان و قسمتی از کشور ترکیه است، تصریح کرد: در حال حاضر در انجام مذاکراتی با سازمان توسعه تجارت مبنی بر یافتن راه حلی برای این مشکل هستیم، زیرا برای صادرکننده این کالاها ارزی وجود ندارد که قابل عرضه در مرکز مبادلات ارزی باشند. این عضو اتاق تهران با اشاره به اینکه عمده‌ترین حجم صادرات ریالی در ایران متعلق به سیب زمینی است، خاطرنشان کرد: در حال حاضر تولید سیب زمینی در کشور بیش از مصرف داخلی است و جایزه صادراتی نیز دریافت کرده است. او افزود: عمده سیب‌زمینی ایران از طریق مشهد وارد ترکمنستان می‌‌شود که تمامی معاملات تجاری ما به صورت ریالی است نه ارزی.

ابهام در ۵ شیوه اظهار ارز صادرات

از سوی دیگر، رییس کنفدراسیون صادرات نیز توافقنامه ۶ ماده‌ای ارز صادرکنندگان را دارای ابهامات جدی عنوان کرد و افزود: در حالی که وزارت اقتصاد و مرکز مبادلات اعلام می‌کنند توافق صادرکننده و واردکننده برای تبادل ارز باید در مرکز مبادلات انجام شود، بخشنامه گمرک انجام این کار در یک محضر را کافی می‌داند. با نوسانات نرخ ارز در چند ماه گذشته و با ایجاد مرکز مبادلات ارزی دولت به تکاپو افتاد تا تقاضای ارز بازار را مدیریت کند و ارز صادرکنندگان را به مرکز مبادلات ارزی بیاورد. در این بین مقاومت صادرکنندگان باعث شد تا دولت دست به وضع مالیات‌های گوناگون برای صادرکنندگان بزند، این سختگیری‌های دولتی در نهایت منجر به آن شد تا صادرکنندگان با هویت کاذب و با استفاده از کارت بازرگانی غیر اقدام به صادرات کنند. در این باره، رضی میری رییس کنفدراسیون صادرات، ضمن بیان مطلب فوق، به خبرگزاری فارس توضیح داد: محدودیت‌های صادراتی که توسط بخشنامه‌های اخیر توسعه پیدا کرده است، منجر به آن می‌شود صادرکننده با ابهام و تاریکی آینده وارد عرصه داد و ستد شود، زیرا احتمال می‌دهد آن داد و ستد دشواری‌های فراوانی را ایجاد کند، بنابراین ممکن است این باعث شود که دو راه را انتخاب کند یا اصلا از عرصه کار خارج شود یا اگر بخواهد فعالیت کند، کار را به نوعی انجام دهد که احتمال گرفتاری در گرداب‌های احتمالی برایش پیش نیاید.