دومینوی کاهش ارزش پول ملی

پدرام سلطانی*

اتفاقات چند ماه گذشته در بازار ارز کشور و روند افزایشی نرخ ارز که طی روزهای گذشته با سرعت بیشتری در جریان بوده است، تبعاتی جدی بر تولید و تجارت کشور داشته است. نخستین اثر اتفاقات اخیر این است که تولیدکنندگان و واردکنندگان کالا و همچنین صادرکنندگانی که تحت قراردادهای درازمدت، کالای خود را به فروش می‌رسانند، به جهت عدم امکان محاسبه قیمت تمام شده کالا از تصمیم‌گیری بازمانده‌اند و آنهایی که مجبور به اتخاذ تصمیم هستند نیز، در فضای پرریسک و غیرمطمئن، مجبور به این کار هستند که اثرات این تصمیم‌گیری در آینده آشکار خواهد شد.

اگرچه عموم فعالان اقتصادی به این باور رسیده‌اند که نرخ ارز روند صعودی خود را کماکان ادامه خواهد داد و بر اساس این باور، محتاطانه عمل می‌کنند، اما اقدامات و اظهارنظرهای مسوولان اقتصادی و سیاست‌گذاران پولی و ارزی کشور در چند ماه گذشته که نه تنها ثبات و آرامش را به بازار ارز بازنگردانده، بلکه آشفتگی بیشتر و پردامنه‌تر شدن تلاطمات ارزی را رقم زده است، فعالیت‌های اقتصادی را از چارچوب متعارف کسب‌و‌کار، به سمت تصمیمات قمارگونه و مبتنی بر شانس به جای علم و تجربه، سوق داده است.

به نظر می‌رسد اگر مسوولان ذی‌ربط، حداقل از اظهارنظر در خصوص توان و تصمیم خود برای مدیریت بازار ارز اجتناب کنند، می‌توانند به سردرگمی فعالان اقتصادی بیش از این دامن نزنند. بهتر است عملی را که مدعی انجام آن هستند، پس از تحقق آثار آن به قضاوت بازیگران اقتصاد بگذارند.

امروز شاهد آن هستیم که ارز بیش از هر زمان دیگری در کشور به کالا و سرمایه برای شهروندان بدل شده است. این تغییر نگاهی که در اقتصاد کشور نسبت به ارز به وجود آمده است، آثار خود را بر جریان سرمایه‌گذاری تولید به نحو نامطلوبی تحمیل کرده است.

همچنین رشد بی‌رویه نقدینگی، بانک مرکزی را در کنترل ارزش پول ملی ناتوان گذاشته است، در حالی که پیش‌بینی این آثار و عواقب توسط کارشناسان اقتصادی به عمل آمده بود. امروز هم اگر سیاست ورزی‌ها را از حیطه اقتصاد خارج کنیم، هنوز می‌توانیم با تدبیر جلوی دومینوی کاهش ارزش پول ملی را بگیریم.

*نایب رییس اتاق بازرگانی ایران