کاهش ۱۴ درصدی پروازها به دنبال افزایش قیمت‌ بلیت

اعتراض به توقف طولانی مدت کشنده‌ها در گمرک تهران

گروه بازرگانی- یک ماه بیشتر به پایان سال ۱۳۹۱، سالی پرفراز و نشیب برای تجارت خارجی ایران، باقی نمانده است، اما تغییر و تحول در این حوزه هچنان ادامه دارد. در تازه‌ترین بخشنامه گمرک، ترخیص کالا را منوط به دریافت کد رهگیری کرده است. این موضوع نگرانی‌هایی را بین بازرگانان به‌وجود آورده است. فعالان اقتصادی می‌گویند: بخشنامه جدید گمرک موجب افزایش رسوب کالا در گمرک‌ها می‌شود. مشکلی که در حال حاضر نیز دست به گریبان واردات کالا است. بر اساس آمار رسمی سالانه ۳۰ درصد کالاهای وارداتی در گمرک‌ها رسوب می‌کنند.

غلامحسین امیری، از اعضای کمیسیون حمل‌ونقل اتاق بازرگانی تهران از اعمال شرایط جدید برای ترخیص کالا در گمرک‌ها خبر داد و گفت: از اسفند ماه سال‌جاری ترخیص کالا با کد رهگیری انجام می‌شود. اما با توجه به زمان اندک ابلاغ تا اجرای این بخشنامه، ممکن است، مشکلاتی همچون رسوب کالا در گمرک‌ها به وجود بیاید. او همچنین با اشاره به آمار ترانزیت۱۰ماهه سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از افزایش۹/۱۳ درصدی ترانزیت خبر داد.

اما بررسی «توقف طولانی مدت کشنده‌های حامل مشتقات نفتی درگمرک تهران» محور اصلی سی و چهارمین گردهمایی اعضای کمیسیون حمل و نقل و ارتباطات اتاق تهران بود. کامیون‌هایی که به گفته اعضای این کمیسیون بیش ازدوماه است در گمرک توقیف شده است. این نشست اگرچه با حضورنمایندگانی از گمرک تهران برگزار شد، اما آنان آمده بودند تا بگویند، مسوولیت این «معطلی» متوجه گمرک‌ها نیست و ستاد مبارزه با قاچاق سوخت در این زمینه تعیین‌کننده است. اما درنهایت اعضای این کمیسیون، بر آن شدند تا در نامه‌ای به محمدرضا رحیمی معاون اول رییس‌جمهوری خواستار جلوگیری از تکرار این مسائل شوند.

افت تعداد پروازها

محمد خداکرمی، معاون امور بین‌الملل سازمان هواپیمایی کشوری در این نشست با اشاره به آغاز سال نو و صدور مجوز برای پروازهای فوق‌العاده گفت: گزارش‌ها نشان می‌دهد، تعداد پروازهای داخلی و خارجی در دی ماه سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل با ۱۰تا۱۴ درصد افت مواجه شده است. او که افزایش نرخ بلیت‌ها را درافت تعداد مسافران موثر می‌دانست در ادامه گفت: شرکت‌های هواپیمایی خارجی فعال در ایران در زمینه نقل و انتقال ارز دچار مشکل هستند.

در همین حال مسعود دانشمند، دیگر عضو کمیسیون حمل و نقل و ارتباطات با اشاره به نرخ دستوری بلیت پروازهای داخلی و اینکه دولت نرخ بلیت‌ها را برمبنای قدرت خرید مردم و نیزمسافت تعیین می‌کند، گفت: پیش از انقلاب به دلیل توسعه نیافتگی راه آهن، فرودگاه‌ها برای حمل بار و مسافر مورد توجه قرار می‌گرفت. اما اکنون قدرت خرید مردم تا حدی کاهش یافته است که اگر به سوی رقابتی شدن نرخ‌ها پیش برویم، موجب تعطیلی صنعت هوایی خواهیم شد. از سوی دیگر، انتقال مسافران حمل و نقل هوایی به حوزه حمل و نقل ریلی و زمینی، موجب کاهش کارآیی ناوگان هوایی می‌شود. او ادامه داد: «اکنون دراغلب مراکز استان کشور، فرودگاه وجود دارد که بیشتر این فرودگاه‌ها غیراقتصادی هستند. باید دید سازمان هواپیمایی چه برنامه‌ای دارد که فرودگاه‌ها درآینده به پایانه هواپیماها تبدیل نشود. معاون امور بین‌الملل سازمان هواپیمایی هم در این مورد گفت: ۹۵ درصد پروازها از ۱۰فرودگاه انجام می‌شود. برای مثال فرودگاه مهرآباد سالانه ۱۰میلیون مسافر جابه‌‌جا می‌کند. نقل و انتقال مسافر در این فرودگاه اگرچه سودآور نیست؛ اما تراز مالی این مجموعه تاکنون منفی نبوده است. او توضیح داد: در برنامه پنجم توسعه، مقررشده است که از ابتدای سال سوم اجرای برنامه پنجم توسعه که سال۱۳۹۲است، آزادسازی نرخ بلیت هواپیماها را آغاز کنیم. اگر آزادسازی صورت گیرد، نرخ‌ها هم واقعی می‌شود، البته آزادسازی به معنای افزایش نرخ نیست. سازمان هواپیمایی به شرکت‌ها اعلام کرده است که چنانچه هزینه تمام شده پروازها کمتر ازنرخ تعیین شده است، آن را اعمال کنند تا رقابت شکل بگیرد.

درادامه این نشست محسن صادقی‌فر، معاون امور بندری و مناطق ویژه سازمان بنادر و دریانوردی به آمار۱۰ماهه از میزان تخلیه و بارگیری در بنادر اشاره کرد و گفت: تخلیه و بارگیری محموله‌ها در بنادر با ۵/۱ درصد افزایش مواجه شده است. به طوری که از۱۱۲میلیون تن به ۱۱۳میلیون تن نسبت به ۱۰ماهه سال گذشته افزایش یافته است.

افت و خیزآمار تخلیه و بارگیری

او گفت: آمار تخلیه و بارگیری کالاهای غیرنفتی در۱۰ ماه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳۶/۷ رشد نشان می‌دهد؛ اما تخلیه و بارگیری کالاهای نفتی درهمین مدت ۱۲درصد کاهش یافته است. این کاهش در تخلیه و بارگیری کانتینرها نیز مشاهده شده است؛ آن گونه که تخلیه و بارگیری کانتینر نیز ۱۸ درصد افت کرده است. صادقی‌فر، همچنین با اشاره به رسوب کانتینرهای حامل غلات در بنادر جنوبی کشور از تشکیل کمیته هماهنگی و ساماندهی تخلیه و حمل کالاهای اساسی خبر داد و گفت که ماموریت این کمیته، ایجاد هماهنگی میان کلیه ارگان‌ها و سازمان‌های دخیل در امر تخلیه و بارگیری غلات از بنادراست.

توقف در گمرک

در جلسه کمیسیون حمل‌ونقل اتاق بازرگانی تهران پس از اعلام این اخبار، نوبت به بررسی علل توقف طولانی‌مدت طولانی نفتکش‌های حامل کالاهای صادراتی مشتقات نفتی در گمرک تهران رسید و امیری در این باره توضیح داد: «چندین دستگاه کامیون بیش از ۶۵ روز است که در گمرک تهران توقیف شده است و گفته می‌شود که برای این کانتینرها پرونده قاچاق تنظیم شده است. او در ادامه گفت: آنچه مسلم است پروسه صادرات مشتقات مواد نفتی پروسه طولانی مدتی است که مشکلاتی را برای رانندگان و شرکت‌های حمل و نقل ایجاد می‌کند. آنچه موجب طولانی شدن این روند می‌شود، تاخیر پاسخ به استعلام نمونه‌برداری از محموله (آزمایش) و سپس تعیین تکلیف موضوع در کارگروه مربوطه است.

عیقرلوهم در این باره گفت: به موجب قراردادی که میان شرکت حمل ونقل و صادرکننده منعقد می‌شود، راننده محموله را بارگیری می‌کند، اما در این مورد، مسوولان پس از آزمایش‌های اولیه متوجه شده‌اند که محتویات محموله با کالای اظهار شده همخوانی ندارد. او ادامه داد: وضعیت این کشنده‌ها حداکثر تا یک هفته باید مشخص شود یا دست کم باید محلی برای تخلیه و نگهداری محموله وجود داشته باشد که از معطلی راننده و کامیون جلوگیری شود. به هر حال بار این کامیون‌ها آتش‌زا است و نگهداری آن در هر شرایطی ممکن نیست در همین حال مرتضی مالکی، معاون صادرات گمرک تهران گفت: برای این محموله پرونده قاچاق تشکیل شده است. این نوع محموله‌ها که اغلب از مشتقات نفتی است، باید با حکم قضایی در مخازن شرکت ملی نفت تخلیه شود. بنابراین تا این حکم صادر نشود، گمرک قادر به تعیین تکلیف این کشنده‌ها نیست. ضمن آنکه پروسه ارائه پاسخ آزمایشگاه به استعلام گمرک نیز ۲ تا ۳ هفته زمان می‌برد. مصطفی آیتی نیز که به نمایندگی ازگمرک تهران در این نشست حضور یافته بود، گفت: ستاد مبارزه با قاچاق کالا و سوخت، تکالیفی را برای دستگاه‌های اجرایی مرتبط تعیین کرده است و از سوی دیگر کارگروه استاندارد نیز باید اعمال نظر کند. مسعود دانشمند نیز با انتقاد از شکل‌گیری ساختارهای موازی گفت: ساختارهای موازی، معمولا به بروز چنین مشکلاتی دامن می‌زنند. ضمن آنکه، نهادهایی مانند ستاد مبارزه با قاچاق سوخت و سازمان تعزیرات برای مدیریت شرایط ویژه جنگ به وجود آمده‌اند. مسعود خوانساری، رییس کمیسیون حمل ونقل و ارتباطات اتاق تهران نیز گفت: «مخاطب گلایه‌های کمیسیون، گمرک نیست. دستگاه‌های مختلفی مانند ستاد مبارزه قاچاق سوخت و کالا، نیروی انتظامی و پژوهشکده نفت در این مقوله دخالت دارند و بدتر آنکه این دستگاه‌ها مسوولیتی نمی‌پذیرند و تعیین تکلیف در مورد پرونده‌‌ها را به کارگروه استاندارد واگذار می‌کنند. در نهایت، اعضای کمیسیون حمل و نقل پس از بحث و بررسی این موضوع، تصمیم گرفتند که با نگارش نامه‌ای در خصوص بررسی علل توقف طولانی نفتکش‌‌های حامل کالاهای صادراتی مشتقات نفتی خطاب به معاون اول، راهکار برای رفع مشکل و جلوگیری از تکرار موارد مشابه اقدام کنند.