دنیای اقتصاد- براساس گزارش گمرک ایران حجم تجارت خارجی ایران در ده ماه سال‌جاری از ۷۸ میلیارد دلار عبور کرد. بنابر گزارش منتشر شده حجم صادرات غیرنفتی ایران در ده‌ماه سال‌جاری برابر با ۳۴ میلیارد و ۳۸۳ میلیون دلار بوده و در مدت یاد شده ۴۳ میلیارد و ۷۶۸ میلیون دلار انواع کالا نیز وارد کشور شده است. حجم کالای اساسی و ضروری وارد شده به کشور نیز برابر با ۲/۱۴ میلیارد دلار بوده که به لحاظ ارزشی ۲۲ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد داشته است. در ده ماه سپری شده از سال ۱۳۹۲

تجارت خارجی ایران به ۷۸ میلیارد دلار رسید

۴/۳۴ میلیارد دلار صادرات و ۷/۴۳ میلیارد دلار واردات

هدف‌گذاری ۵۹ میلیارد دلاری صادرات برای سال ۱۳۹۲

گروه بازرگانی- تجارت خارجی ایران در ۱۰ ماه سال ۱۳۹۱ به ۷۸ میلیارد و ۱۵۱ میلیون دلار رسید. گمرک ایران در گزارشی اعلام کرد: صادرات غیرنفتی ایران در ده‌ماهه امسال به ۳۴میلیارد و ۳۸۳ میلیون دلار رسید و در مدت یاد شده ۴۳ میلیارد و ۷۶۸میلیون دلار انواع کالا نیز وارد کشور شد به گفته شمس‌الدین حسینی، وزیر اقتصاد این ارقام نسبت به مدت مشابه در سال قبل به ترتیب ۵/۲ و ۵/۱۲ درصد کاهش یافته است.

همچنین در همین مدت ۲۰ میلیون تن کالای اساسی و ضروری به ارزش ۲/۱۴ میلیارد دلار وارد شد که از نظر ارزشی ۲۲ درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته است. همچنین در ۱۰ ماه گذشته صادرات کالاهای صنعتی و معدنی کشور رشد ۳۰ درصدی را تجربه کرد، در حالی که صادرات میعانات گازی و محصولات پتروشیمی به دلیل تشدید تحریم‌ها کاهش یافته است. نسبت صادرات غیرنفتی به واردات از ۷۰ به ۷۸ درصد در ۱۰ ماه اول سال ۱۳۹۱ افزایش یافته است، این در حالی است که کسری بازرگانی خارجی کشور بدون احتساب نفت از ۱۵ میلیارد دلار به ۹ میلیارد دلار کاهش یافته که حاکی از بهبود این شاخص است.

جزئیات صادرات

ارزش صادرات غیرنفتی ایران نیز نسبت به سال قبل کاهش نشان می‌دهد. در این مدت ۶۴ میلیون و ۴۰۷ هزار تن انواع کالای غیرنفتی صادر و ۳۲ میلیون و ۵۰۷ هزار تن وارد شد که به لحاظ وزنی صادرات و واردات ایران به ترتیب ۲ و ۶ درصد افزایش نشان می‌دهد.

اقلام عمده وارداتی ایران در این مدت به ترتیب شامل گندم به ارزش ۲ میلیارد و ۴۰ میلیون دلار و سهم ارزشی ۷/۴درصد از کل واردات، شمش از آهن و فولاد غیرممزوج به ارزش یک میلیارد و ۸۸۱ میلیون دلار و سهم ارزشی ۴/۳ درصد، ذرت دامی به ارزش یک میلیارد و ۴۵۱ میلیون دلار و سهم ارزشی ۳/۳ درصد، کنجاله سویا به ارزش یک میلیارد و ۲۱۰ میلیون دلار و سهم ارزشی ۸/۲ درصد و برنج به ارزش ۹۹۶ میلیون دلار و سهم ارزشی ۳/۲ درصد بوده است.

جزئیات واردات

عمده واردات ایران نیز به ترتیب از کشورهای امارات متحده عربی با ۲۰ درصد سهم از کل واردات، چین با ۱۵درصد، جمهوری کره با ۹ درصد، ترکیه با ۹/۸ درصد و سوئیس با ۶ درصد صورت گرفته است.

در همین حال، اقلام عمده صادرات ایران نیز در این مدت به ترتیب به پروپان با ۴ درصد سهم از کل صادرات، اوره با ۹/۳درصد و متانول با ۶/۳ درصد اختصاص دارد. همچنین عمده صادرات ایران در ده ماهه سال‌جاری به عراق با ۵ میلیارد و ۳۳ میلیون دلار، چین با ۴ میلیارد و ۳۸۱ میلیون دلار، امارات متحده عربی با ۳ میلیارد و ۵۸۳ میلیون دلار، افغانستان با ۲ میلیارد و ۲۸۶ میلیون دلار و هند با ۲ میلیارد و ۲۴۴ میلیون دلار صادر شده است. در ده ماهه امسال متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی ۴۷۵ دلار و هر تن کالای وارداتی یک هزار و ۳۴۶ دلار بود.

پنج شریک اصلی تجاری ایران در اروپا

تغییر اساسی در وضعیت تجارت خارجی ایران تنها به آمار و ارقام محدود نمی‌شود، در این مدت شرکای تجاری ایران در سراسر جهان نیز تغییراتی را از سر گذرانده‌اند. به طور مثال ارزش تجارت ایران با امارات که در چند سال گذشته همواره بزرگ‌ترین صادرکننده کالا به ایران بوده است، تغییر قابل توجهی کرده است. این کشور همچنان شریک نخست تجاری ایران در زمینه واردات است، اما در ۹ ماهه منتهی به دی ماه سال ۱۳۹۱ ارزش صادرات امارات به ایران ۴۰ درصد کاهش یافته است.

در اروپا نیز سوئیس،‌ آلمان، روسیه، هلند و ایتالیا پنج شریک بزرگ تجاری ایران در اروپا در ۹ ماهه سال ۱۳۹۱ بودند. حجم تجارت غیرنفتی ایران با پنج کشور سوئیس،‌ آلمان، روسیه، هلند و ایتالیا در ۹ ماهه سال جاری به ترتیب ۲/۴، ۲/۲، ۱/۷، ۱/۵ میلیارد دلار و ۹۴۱ میلیون دلار شد. در این مدت روسیه، آلمان، ایتالیا، اسپانیا و هلند پنج بازار بزرگ صادراتی ایران در اروپا بودند و از سوی دیگر سوئیس، آلمان، هلند، روسیه و ایتالیا نیز بزرگ‌ترین صادرکنندگان کالا به کشورمان بودند. اروپا در کل ارزش صادرات ایران در ۹ ماهه سال جاری سهمی کمتر از ۵ درصد و در واردات ایران هم ۲۸ درصد سهم داشت.

تغییرات در تجارت خارجی

کاهش ۵/۲ درصدی صادرات و ۵/۱۲ درصدی واردات در ۱۰ ماه گذشته در حالی است که در ۹ ماه منتهی به پایان آذر ماه ارزش صادرات و واردات کشور بدون احتساب نفت، گاز و تجارت چمدانی به ترتیب ۴۴/۱ و ۵۴/۱۰ درصد کاهش یافته و به ۸/۲۴ و ۳/۳۱ میلیارد دلار رسید. در ماه های گذشته نیز صادرات و واردات روندی کاهشی را نشان می داد. این در حالی است که بر اساس هدف‌گذاری‌های پیشین قرار بود در سال ۱۳۹۱ در مجموع حدود ۷۰ میلیارد دلار کالا از ایران صادر شود. مسوولان در توجیه این وضعیت به تحریم‌ها اشاره می‌کنند و می‌گویند: به دنبال خودداری برخی کشورها از خرید محصولات نفتی ایران، میزان صادرات میعانات گازی و پتروشیمی کاهش یافته است و از آنجا که آمار صادرات غیر نفتی ایران شامل میعانات گازی و پتروشیمی نیز است، کاهش صادرات این دو گروه کالایی روی آمار کل تاثیر گذاشته است.

بر اساس گفته‌های مقام‌های رسمی، اما فارغ از کاهش صادرات محصولات نفتی، صادرات کالاهای غیرنفتی رشد قابل توجهی را نشان می‌دهد. در بودجه سال ۱۳۹۲ نیز هدف صادرات غیرنفتی ۵۹ میلیارد دلار بر مبنای ترکیبی از کالاها، خدمات فنی و مهندسی و سایر حوزه‌های خدمات صادراتی در نظر گرفته شده است. البته مسوولان معتقدند در شرایط کنونی نرخ ارز به تحقق صادرات غیرنفتی در سال ۹۲ کمک می‌کند و حتی امکان رساندن این رقم به ۶۰ میلیارد دلار وجود دارد. همچنین در برنامه سال ۹۲، رقم ۵۵ تا ۶۰ میلیارد دلار برای واردات پیش‌بینی شده و در مواردی واردات برخی کالاها بسته به نیاز کشور، ممکن است شاهد کاهش یا افزایش واردات آنها باشیم.