گروه بازرگانی- هشتمین نشست وزرای سازمان تجارت جهانی در حالی ماه گذشته برگزار شد و به پایان رسید که مهم ترین محور مذاکرات یک دهه اخیر در این سازمان یعنی چالش بر سر یارانه‌های صنعتی و تعرفه‌های محصولات ادامه دارد. کشورهای درحال توسعه نظیر چین و هند پیشنهادهای قابل قبولی در خصوص دسترسی به بازار بهتر برای تولیدکنندگان خارجی ارائه نکرده‌اند و در عوض خواستار یارانه‌های کمتر برای کشاورزان اتحادیه اروپا و آمریکا هستند. گروه «کرنز» که متشکل از ۱۹ کشور از جمله کانادا، استرالیا، برزیل، آرژانتین و چندین کشور دیگر به غیر از آمریکا است، بیش از یک چهارم تجارت کشاورزی جهان را تشکیل می‌دهد و درصدد است تا راهی برای خروج از بن‌بست مذاکرات دور دوحه پیدا کند، هرچند که کشورهای توسعه‌یافته همچنان بر مواضع یکسویه خود اصرار می‌ورزند. دور دوحه که از فوریه سال ۲۰۰۲ میلادی آغاز شده، اولین دور مذاکرات آزادسازی تجاری جهان پس از تشکیل سازمان تجارت جهانی در سال ۱۹۹۵ و نهمین دور مذاکرات از زمان تاسیس موافقتنامه عمومی تعرفه و تجارت (گات) در سال ۱۹۴۷ محسوب می‌شود که قرار بود تا پایان سال ۲۰۰۵ به نتیجه برسد، اما حمایت‌های یارانه‌ای کشورهای توسعه یافته از صنایع خود و بستن تعرفه‌های بالا بر واردات محصولات کشاورزی از جمله مهم‌ترین موانع پیشبرد این مذاکرات بوده و کشورهایی مانند هند و برزیل منتقد سرسخت این رویکرد آمریکا و اتحادیه اروپا هستند. خبرگزاری «رویترز» در گزارشی دور توسعه‌ای دوحه را به گودالی تشبیه کرده که اعضای سازمان جهانی تجارت در آن گرفتار شده‌اند. دور دوحه پس از تاسیس سازمان تجارت جهانی، مرحله بعدی آزادسازی تجاری است که هنوز به نتیجه نرسیده است. این گزارش با نگاهی به زوایای مختلف کنفرانس وزیران این سازمان در ماه دسامبر گذشته می‌گوید سفرای تجاری کشورهای عضو سازمان تجارت جهانی اصرار دارند که دور دوحه را از اصل و ماهیت این سازمان جدا کنند و شکست دور دوحه را به منزله پایان راه سازمان تجارت جهانی قلمداد نکنند. در این راستا به سخنان پاسکال لامی، مدیر کل این سازمان در کنفرانس وزیران اشاره شده که با استناد به ضرب‌المثلی روسی (البته اصل ضرب‌المثل ایرانی است!) اعضا را از شکستن شاخه‌ای که روی آن نشسته‌اند منع می‌کند. برخی کارشناسان سازمان تجارت جهانی، پاسکال لامی را عامل شکست این سازمان و زوال تدریجی آن می‌دانند، اما لامی خود را مقصر این بحران نمی‌داند و تاکید می‌کند که بارها نسبت به انسداد دور دوحه و پیامدها و عارضه‌های ناخوشایند آن هشدار داده است.