تغییر متولی تنظیم بازار پنبه

گروه بازرگانی - دبیر انجمن صنایع نساجی با تاکید بر این‌که بهتر است تنظیم بازار پنبه کشور به وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت سپرده شود، افزود: در ماده ۱۶ قانون بهره‌وری کشاورزی مصوب مجلس شورای اسلامی وظیفه تنظیم بازار محصولات کشاورزی به وزارت جهاد کشاورزی سپرده شده است، در حالی که منظور قانونگذار در این ماده محصولاتی مانند گندم، برنج و میوه‌ بوده که مستقیما به دست مردم می‌رسند، اما پنبه محصول موردنیاز صنایع بوده و مستقیما به دست مردم نمی‌رسد؛ بنابراین بهتر است وظیفه تنظیم بازار این محصول استراتژیک به وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت سپرده شود. علیرضا حائری با اشاره به اینکه هم‌اکنون پنبه تولید داخل کفاف نیاز صنایع نساجی کشور را نمی‌دهد، عنوان کرد: امسال در بهترین شرایط ممکن حدود ۶۵ هزار تن پنبه در کشور تولید خواهد شد که با موجودی سال قبل این رقم به حداکثر ۶۸ هزار تن می‌رسد. این در حالی است که کل نیاز صنعت نساجی کشور به پنبه دست‌کم ۱۵۰ هزار تن است؛ بنابراین برای تامین این نیاز به واردات پنبه نیاز داریم.

وی افزود: صنایع نساجی خواستار این هستند که واردات پنبه امسال مانند سال‌های قبل با محدودیت و ممنوعیتی مواجه نشود و از سوی دیگر صنایع تعهد می‌دهند که علاوه بر واردات، کل پنبه تولید داخل را نیز از پنبه‌کاران بخرند.

حائری با بیان این‌که هم‌اکنون حدود ۹۰ درصد از واردات پنبه صنایع نساجی از ازبکستان انجام می‌شود، اظهار کرد: البته واردات پنبه از ازبکستان موقتی بوده است؛ چرا که دولت این کشور سرمایه‌گذاری زیادی روی کارخانه‌های ریسندگی و نساجی انجام داده تا ارزش افزوده بیشتری در این حوزه به دست آورد؛ بنابراین در آینده نمی‌توان به واردات پنبه از ازبکستان امیدوار بود و باید تلاش کنیم تا پنبه موردنیاز صنایع را در داخل کشور تامین کنیم.

او درباره‌ تعرفه واردات پنبه نیز تاکید کرد: تعرفه واردات پنبه هم‌اکنون چهار درصد بوده و هیچ بحثی درباره افزایش این تعرفه مطرح نشده است.

این فعال صنعتی همچنین با اشاره به مشکلات صنایع نساجی کشور در زمینه تامین مواد اولیه موردنیاز خود از شرکت‌های پتروشیمی توضیح داد: متاسفانه هم‌اکنون شرایطی به گونه‌ای است که شرکت‌های نساجی مجبورند به صورت هفتگی مواد اولیه موردنیاز خود را از بورس کالا خریداری کنند. این در حالی است که با این نوع شیوه خرید نمی‌توان برای تولید در درازمدت برنامه‌ریزی کرد.

وی گفت: پیشنهاد می‌کنیم محصولات پتروشیمی موردنیاز نساجی‌ها خارج از بورس به آنها عرضه و این کار با توافق دو طرفه بین شرکت‌های پتروشیمی و نساجی انجام شود.

به گفته وی شیوه خرید مواد اولیه از بورس کالا به صورت نقدی بوده که این موضوع به صنایع نساجی فشار نقدینگی زیادی وارد کرده و به دلیل نقدینگی ضعیف صنایع نساجی باعث ورود سرمایه‌های سرگردان به این حوزه و شیوع دلال‌بازی می‌شود و بهتر است شیوه فروش مانند گذشته به صورت خارج از بورس و با توافق با تولیدکنندگان و به صورت اقساطی بازگردانده شود.

او در عین حال به برخی دلال‌بازی‌های رخ داده در بورس کالا اشاره کرد و افزود: بارها پیش آمده که یک دلال مواد اولیه موردنیاز نساجی‌ها را به صورت گسترده از بورس خریداری کرده و سپس با قیمت بیشتر به آنها فروخته است. وی افزود: ‌به عنوان مثال ظرفیت تولید گرانول پلی پروپیلین در کشور بیش از تقاضای بازار و مصرف است، اما این محصول هم بازار سیاه دارد. باید پرسید چرا؟ ‌چون در بورس دلال‌بازی می‌شود.

اوضاع جهانی تولید و تجارت پنبه

سال ۲۰۱۱ میلادی برای تاجران پنبه در سراسر جهان، سال چندان خوشایندی نبوده است. اگر چه در دو ماه ابتدایی سال قیمت جهانی این کالای واسطه‌ای اندکی افزایش را تجربه کرد، اما سایر روزها قیمت‌ها با رکود و کاهش رقم خورد. قیمت جهانی پنبه طی ۵ ماه گذشته روندی نزولی را در پیش گرفته است و این سراشیبی همچنان ادامه دارد. روند رو به کاهش قیمت پنبه پس از آن اتفاق افتاد که از تابستان سال ۲۰۱۰ قیمت این کالا در کشورهای تولید‌کننده با رشد جهشی مواجه شد. ضمن اینکه از تابستان ۲۰۰۹ تا تابستان ۲۰۱۰ قیمت آن از ۷۰ سنت به ۲ دلار در هر پوند (هر پوند معادل ۴۵۰ گرم است) افزایش یافت. اما متعاقب آن از اوایل ۲۰۱۱ مجددا قیمت‌ها کاهش یافت. تحلیلگران بازار جهانی این کاهش قیمت را به خاطر کاهش تقاضا از سوی مصرف‌کنندگان بزرگ ارزیابی کرده‌اند. این مشکل نیز از آنجا ناشی می‌شود که سال گذشته به خاطر افزایش تقاضا قیمت‌ها در برخی مواقع به صورت کاذب افزایش یافت و حالا خریداران قدرت پرداخت این قیمت‌ها را ندارند. به طور مثال رسانه‌های هند نیز از کاهش ۳۷ درصدی قیمت پنبه در این کشور که از تولیدکننده‌های بزرگ پنبه در جهان است، خبر داده‌اند. میزان مصرف جهانی در سال‌ جاری میلادی ۵/۲۴ میلیون تن برآورد شده است که ۳درصد کمتر از مصرف این محصول در ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ است. در حال حاضر ایالات‌متحده آمریکا، آفریقای غربی، ازبکستان، استرالیا و مصر از بزرگ‌ترین صادرکنندگان پنبه در جهان به شمار می‌روند. بر اساس آمار مرکز آمار آمریکا، این کشور با صدور بیش از ۳ میلیون تن پنبه در سال ۷/۳ میلیارد دلار درآمد کسب می‌کند. بیشترین شرکای تجاری آمریکا نیز در این زمینه کشورهای آسیایی و مکزیک هستند. در رتبه‌های بعدی صادرات پنبه، آفریقای جنوبی، ازبکستان، استرالیا و مصر به ترتیب با ۹۹۴، ۸۶۸، ۷۰۶ و ۲۹۹ میلیون دلار فروش جای گرفته‌اند. چین، ایالات‌متحده آمریکا، هند، پاکستان، ازبکستان و برزیل از بزرگ‌ترین تولیدکننده‌های پنبه در جهان هستند، در عین حال بیشترین پنبه تولیدشده نیز در همین کشورها مصرف می‌شود.