«دنیای‌اقتصاد» ساختار و عملکرد اتاق بازرگانی لهستان را بررسی می‌کند
تجارت در شرق اتحادیه
لهستان با حدود ۳۷میلیون نفر جمعیت در شرق قاره اروپا قرار دارد و با تولید ناخالص داخلی بیش از ۶۸۸میلیارد دلاری و درآمد سرانه حدود ۱۸هزار دلاری در سال، در زمره اقتصادهای بزرگ جهان قرار دارد. بخش صنعتی لهستان شامل صنایع ماشین‌‌‌‌سازی، الکترونیک، شیمیایی، فولاد و صنایع غذایی است، همچنین لهستان به‌عنوان یک مقصد گردشگری نیز شناخته می‌شود و صنعت گردشگری نیز نقش مهمی در توسعه اقتصاد این کشور دارد. در سال‌های اخیر به دلیل سیاست‌های موفق در زمینه بازاریابی و جذب سرمایه‌گذاری خارجی، اقتصاد لهستان رشد قابل‌ملاحظه‌ای را تجربه‌کرده است. این کشور به‌عنوان یک مقصد جذاب برای سرمایه‌گذاری خارجی شناخته می‌شود و بسیاری از شرکت‌های بین‌المللی در لهستان فعالیت می‌کنند.
عضویت لهستان در اتحادیه اروپا و دسترسی به بازارهای اروپایی، به‌همراه نیروی کار ماهر و هزینه‌های نسبتا پایین در این کشور، تجارت و سرمایه‌گذاری را توسعه داده‌است، همچنین برنامه‌های دولت برای رشد بخش‌های نوآورانه و فناوری در لهستان، این کشور را به یک مرکز فناوری و نوآوری در منطقه تبدیل‌کرده است.
مرکز تجاری شرق اروپا
لهستان یکی از کشورهایی است که تجارت بین‌المللی در آن نقش بسیار مهمی دارد. با توجه به موقعیت جغرافیایی لهستان در قلب اروپا و دسترسی آسان به بازارهای اروپایی و جهانی، این کشور به‌عنوان یک مرکز تجاری مهم شناخته می‌شود. لهستان عضو اتحادیه اروپا است و از مزایای بازار داخلی اتحادیه اروپا بهره‌‌‌‌برداری می‌کند. این کشور همچنین به‌عنوان یک مرکز توزیع بین‌المللی شناخته می‌شود و نقش مهمی در زنجیره تامین جهانی ایفا می‌کند. رابطه لهستان با کشورهای همسایه و دیگر کشورهای اروپایی بسیار قوی است و این کشور با داشتن شبکه ارتباطی و تجاری گسترده، به‌عنوان پلی برای تجارت بین‌المللی در اروپای‌شرقی شناخته می‌شود. لهستان در سال۲۰۲۱ میلادی ۳۱۷میلیارد دلار صادرات و ۳۳۵میلیارد دلار واردات انجام داده‌است. این حجم صادرات با تبادل بیش از ۴۳۰۰ نوع کالا و با همکاری ۲۲۳ کشور و مناطق مختلف در سطح جهان انجام گرفته‌‌است. واردات این کشور نیز شامل بیش از
۴۴۰۰ نوع کالا است که از مبدا ۲۳۲ شریک تجاری مختلف در جهان به لهستان واردشده‌است. عمده صادرات لهستان در سال۲۰۲۱ میلادی شامل باتری‌های الکتریکی، گیرنده‌‌‌‌های تلویزیونی، تنباکو، قطعات رادیویی و قطعات موتور می‌شود. واردات این کشور نیز عمدتا از نفت و مشتقات نفتی، قطعات رادیویی و پردازشگرها تشکیل شده‌است. میانگین وزنی تعرفه گمرکی در این کشور ۱.۸۱درصد است که بیش از ۶۰درصد واردات لهستان در سال۲۰۲۱میلادی از پرداخت این مقدار نیز معاف بوده‌است. اتاق بازرگانی لهستان به‌عنوان نماینده اصلی کسب‌وکارها و صنایع در تعاملات بین‌المللی عمل می‌کند و تلاش می‌کند تا نیازها و مطالبات کسب‌وکارهای لهستانی در بازارهای خارجی به‌خوبی تامین شود، همچنین اتاق بازرگانی لهستان با بر‌‌گزاری رویدادها، نمایشگاه‌ها و نشست‌های تجاری به ترویج تجارت لهستان در سطح جهانی کمک می‌کند. این فعالیت‌ها به تعامل بیشتر کسب‌وکارهای لهستانی با همکاران بین‌المللی منجر می‌شود.
کشور لهستان به‌عنوان یکی از اقتصادهای بزرگ اروپا، تنوع وسیعی از شرکای تجاری و بازارهای هدف در سراسر جهان دارد. اتحادیه اروپا به‌عنوان نزدیک‌ترین و بزرگ‌ترین بازار صادراتی برای این کشور شناخته می‌شود. لهستان به تجارت آزاد با اعضای اتحادیه اروپا علاقه دارد و با کشورهایی مانند آلمان، ایتالیا، فرانسه و هلند، روابط تجاری عمیقی دارد. این کشورها بیش از ۴۲درصد صادرات و بیش از ۳۳درصد واردات لهستان در سال۲۰۲۱ میلادی را به خود اختصاص داده‌اند. چین، آمریکا و انگلستان نیز به‌عنوان قدرت‌های بزرگ اقتصادی در جهان از شرکای تجاری مهم این کشور به‌شمار می‌روند.
تاریخچه اتاق لهستان
اتاق بازرگانی لهستان به‌عنوان یک سازمان مستقل در سال۱۹۹۰ تاسیس شد. تاسیس این اتاق بازرگانی به‌دنبال تغییرات سیاسی و اقتصادی در این کشور بود. پس از سقوط شوروی و پیروزی حرکت‌‌‌‌های دموکراتیک در لهستان، نیاز به ساختارهای تجاری و بازرگانی مناسب در لهستان احساس شد. فرآیند تشکیل اتاق بازرگانی لهستان با مشارکت کسب‌وکارها، شرکت‌ها و سازمان‌های تجاری مختلف انجام شد. در آغاز، گروهی از کسب‌وکارها و فعالان اقتصادی لهستان تصمیم گرفتند یک سازمان تجاری مستقل را تشکیل دهند. این گروه، ارتباطات خود را با سازمان‌های بازرگانی و صنعتی مشابه در سایر کشورها برقرار و از تجربیات آنها بهره‌‌‌‌برداری کردند. با همکاری این گروه، در سال۱۹۹۰ اتاق بازرگانی لهستان قانونا به رسمیت شناخته شد و به‌عنوان سازمان نماینده کسب‌وکارها در لهستان انتخاب شد. این سازمان با هدف تسهیل تجارت، توسعه صنعت و ترویج روابط تجاری و سرمایه‌گذاری در لهستان تشکیل شده‌است. اتاق بازرگانی لهستان در ادامه فعالیت خود، روابط و همکاری با سازمان‌ها و اتاق‌های بازرگانی بین‌المللی را تقویت کرده و نقش مهمی در توسعه‌تجارت بین‌المللی و تسهیل مبادلات تجاری لهستان با سایر کشورها ایفا می‌کند.
مدل اوراسیایی
شیوه فعالیت اتاق‌های بازرگانی در کشور لهستان، مدل اوراسیایی است. اتاق با مدل اوراسیایی، یک سازمان غیردولتی غیرانتفاعی با عضویت داوطلبانه شرکت‌ها و کارآفرینان است که تحت‌قانون عمومی، برای حفاظت از منافع اعضای آن طراحی شده‌است و به ترویج و توسعه اقتصادی منطقه‌ای که در آن فعالیت می‌کند، می‌پردازد. اولین نشانه‌های مدل اوراسیایی در آمریکای‌شمالی و کشور کانادا دیده شد. بین این مدل و مدل قاره‌ای شباهت‌هایی در برخی ویژگی‌‌‌‌ها از جمله وظایفی که تحت‌قانون عمومی بر عهده دارد، قلمرو فعالیت‌ها و نقش‌‌‌‌های واگذارشده توسط دولت، وجود دارد. از آنجا که اتاق‌های اوراسیایی فاقد نظارت دولتی هستند، این نوع اتاق‌ها با اتاق‌های آنگلوساکسون نیز شباهت دارند. کارکردهای اتاق‌ها در مدل اوراسیایی، مانند مدل‌های کانتیننتال و آسیایی بر اساس قانون تنظیم می‌شود. قانون کشوری، حوزه ارضی فعالیت اتاق را منطبق بر تقسیم‌بندی‌‌‌‌های استانی و منطقه‌ای کشوری مشخص می‌کند و اتاق باید در یک ناحیه مشخص فعالیت خود را انجام دهد. به‌عبارت دیگر، در صورتی‌که کسب‌وکارها و کارآفرینان قصد تاسیس یک اتاق محلی را داشته باشند، باید از مقامات و اتاق ملی اجازه بگیرند تا محدوده عملکرد آنها مشخص باشد. این قانون، وظایف عمومی از جمله تایید گواهی مبدأ، داوری اختلافات بازرگانی و حل و فصل منازعات در دادگاه‌‌‌‌ها را بر عهده اتاق گذاشته که سبب ایجاد درآمد برای آنها نیز می‌شود. قانون اتاق، حق حمایت از منافع اعضای اتاق را برای این نهاد تضمین کرده است اما دولت الزامی برای گرفتن نظرات اتاق در مورد پیش‌‌‌‌نویس قوانین و مقررات ندارد. علاوه‌بر این، در مدل اوراسیایی، دولت از نام اتاق حمایت می‌کند و کسی حق استفاده از نام اتاق یا ترکیبی شامل این نام را ندارد.
عضویت و ساختار
مبنای عضویت در اتاق بازرگانی ملی لهستان، قانون ۳۰ مه ۱۹۸۹ درباره اتاق‌های بازرگانی است. در این ماده آمده‌است: «اتاق‌های بازرگانی می‌توانند به‌صورت داوطلبانه در اتاق بازرگانی ملی عضو شوند. اتاق بازرگانی ملی همچنین می‌تواند سازمان‌های اقتصادی و اجتماعی را که هدف آنها حمایت از توسعه اقتصادی است، به‌عنوان اعضای عادی اتاق بازرگانی لهستان بپذیرد.» ساختار اتاق‌های بازرگانی نیز از مجمع‌عمومی، هیات‌مدیره و کمیته‌‌‌‌های مختلف تشکیل می‌شود. مجمع‌عمومی مهم‌ترین نهاد در اتاق بازرگانی لهستان است. این نهاد، وظایف متعددی از جمله تصویب اسناد برنامه‌های بلندمدت اتاق بازرگانی، تایید گزارش‌های کمیته حسابرسی و کمیته اختلافات، انتخاب هیات‌مدیره اتاق و رئیس آن و همچنین انتخاب رئیس و اعضای کمیته حسابرسی و کمیته اختلافات را برعهده دارد. هیات‌مدیره نیز مسوول مدیریت فعالیت‌های جاری اتاق بازرگانی است. رئیس اتاق در تمام مسائل مرتبط با فعالیت‌های اتاق بازرگانی، به نمایندگی از اتاق اظهارنظر می‌کند. علاوه‌بر این، رئیس اتاق بازرگانی لهستان، کاندیداها و پیشنهادهایی برای اعضای هیات‌مدیره را معرفی کرده و نظرات کتبی را درباره سازمان‌های علاقه‌‌‌‌مند به عضویت در اتاق بازرگانی ارائه می‌دهد.
کارکردها و عملکرد
اتاق بازرگانی لهستان به‌عنوان نماینده کسب‌وکارها و شرکت‌ها در قبال دولت و سازمان‌های دولتی فعالیت می‌کند. این نمایندگی شامل مذاکرات، مشارکت در تصمیم‌گیری‌های دولتی و دفاع از منافع صنعتی و تجاری است. این نهاد با ارائه خدمات متنوعی مانند مشاوره تجاری، اطلاعات بازار، خدمات حقوقی و مالی، ارتباطات تجاری و سایر خدمات مرتبط با تجارت و سرمایه‌گذاری، به اعضا و کسب‌وکارها کمک می‌کند تا بهترین تصمیمات تجاری را اتخاذ کنند. اتاق بازرگانی لهستان از طریق شبکه‌‌‌‌سازی، فرصت‌های همکاری و تعامل بین کسب‌وکارها و سایر اعضا و نهادهای تجاری را فراهم می‌کند. این سازمان با بر‌‌گزاری نشست‌‌‌‌ها، کنفرانس‌‌‌‌ها، نمایشگاه‌ها و فعالیت‌های دیگر، فرصت‌هایی را برای ایجاد ارتباطات موثر و تعامل میان صنایع و کسب‌وکارها فراهم می‌سازد. اتاق لهستان همچنین وظیفه نظارت بر روند تجارت و صنعت را بر عهده دارد. با انجام تحقیقات و تحلیل‌های بازار، ارائه پیشنهادات به دولت و مسوولان و ایجاد شرایط مساعد برای رشد و توسعه بخش تجارت، این سازمان بهبود و پیشرفت اقتصاد کشور را تسهیل می‌کند. علاوه‌بر این، اتاق بازرگانی لهستان برنامه‌های آموزش و آماده‌‌‌‌سازی اعضا و کسب‌وکارها را نیز اجرا می‌کند. این برنامه‌‌‌‌ها شامل دوره‌‌‌‌های و کارگاه‌های آموزشی در زمینه‌‌‌‌های مختلف مانند مدیریت، بازاریابی، مالی، حقوق و سایر مهارت‌های مورد‌نیاز برای راه‌اندازی و مدیریت یک کسب‌وکار موفق می‌شود. اتاق همچنین نمایندگی در سطح بین‌المللی را بر عهده دارد. با حضور در نمایشگاه‌ها و رویدادهای بین‌المللی، این سازمان فرصت‌های همکاری با نهادها و سازمان‌های بین‌المللی را فراهم و در توسعه روابط تجاری و صادرات و واردات کشور نقش مهمی ایفا می‌کند.
زندگی‌نامه رئیس اتاق
آندرژ آرندارسکی، دکترای علوم انسانی، یکی از بنیان‌گذاران و عضو اتاق بازرگانی ملی لهستان، از زمان تاسیس آن تاکنون است. وی از سال۲۰۲۱ ریاست اتاق بازرگانی لهستان را بر عهده دارد. آرندارسکی یک متخصص اقتصاد، فعال اقتصادی و عضو بسیاری از سازمان‌ها و انجمن‌های داخلی و خارجی است که هدف آنها حمایت از توسعه اقتصادی است. تحت‌رهبری او، اتاق بازرگانی ملی لهستان اعتباری بین‌المللی به‌دست آورده است. در سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۶، او به‌عنوان معاون رئیس اتاق تجارت و صنایع اروپا (EUROCHAMBRES) در بروکسل فعالیت داشت و تلاش او منجر به تقویت موقعیت کارآفرینان لهستان در صحنه بین‌المللی شد. آرندارسکی در سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۳، به‌عنوان رئیس هیات‌مدیره شرکت تل‌‌‌‌انرژو (Tel-Energo SA)، در راستای خصوصی‌سازی بازار مخابرات لهستان فعالیت کرد. پیش از آن و در سال۱۹۹۲، وی به‌عنوان وزیر همکاری اقتصادی خارجی منصوب شده‌بود. آرندارسکی بسیاری از جوایز داخلی و خارجی مرتبط با عرصه تجارت از جمله صلیب فرماندهی، صلیب افسری، نشان «پولونیا رستیتوتا» و همچنین نشان «لبخند» لهستان را دریافت کرده است.
