بررسی تجارب اتاقهای مشترک موفق
بر اساس این گزارش، تشکیل اتاقهای بازرگانی در سراسر دنیا، افزایش مراودات تجاری کشورها و نیاز به تخصصیشدن سطح تجارت میان آنها، باعث شد تا بهتدریج اتاقهای مشترک بازرگانی میان کشورها تشکیل شود. مبنای شکلگیری اتاقهای مشترک افزایش سطح و کیفیت تجارت میان دو کشور موردنظر است. اتاق مشترک مجموعهای عضومحور است که اساسا توسط اعضا اداره میشود. اعضای اتاق مشترک، تجار و فعالان تجاری هستند که بهطور خاص در کشور موردنظر فعالیت میکنند. برخی از راههایی که اتاقهای مشترک بازرگانی به واسطه آنها میتوانند بر تجارت بینالملل اثر بگذارند عبارتند از: فراهمکردن فرصتهای شبکهسازی، تسهیل ماموریتهای تجاری، ارائه اطلاعات بازار و حمایت از سیاستهای تجاری.
بهنظر میرسد اتاقهای مشترک در ایران در چارچوب نظام تصمیمسازی و تصمیمگیری کشور و اتاق ایران از نقش قابلتوجهی در شکلدهی سیاستهای تجاری در قبال کشور هدف برخوردار نیستند و از سوی دیگر برای ارائه خدمات باکیفیت و رقابتی به اعضا دچار مشکلاتی هستند.
همچنین در این گزارش اتاقهای مشترک خارج از کشور آلمان، اتاق مشترک اتحادیه اروپا و چین و اتاق مشترک چین و آمریکا از جنبه نحوه عملکرد، خدمات ارائهشده به اعضا، ماموریت و ساختار مدیریتی بررسی شدهاند. بهنظر میرسد که موفقیت اتاقهای مشترک بستگی به تعامل اعضا و کیفیت خدمات ارائهشده دارد.
یکی از دلایلی که اتاقهای مشترک خارج از آلمان (AHK) بهعنوان مثالی از اتاقهای مشترک موفق مطرح میشود، این است که خدمات ارائهشده توسط این اتاقها بسیار موثر بوده و فعالان تجاری توانستهاند بهصورت چشمگیر در بازار کشورهای موردنظر فعالیت کرده و در آن سهم بهدست آورند. بهعبارت دیگر، اعضا تلاش میکنند مشارکت خود در اتاق مشترک را تقویت کنند و این فرآیند به بهبود کیفیت خدمات منجر شدهاست.
از سوی دیگر این اتاقها نقش مهمی در افزایش تجارت بین دو کشور ایفا میکنند. بیشک ارتباط مستمر و سازنده میان بخشخصوصی و دولت، پیشران اصلی توسعه تجاری است.
در ادامه گزارش تصویر کلی از عملکرد اتاقهای مشترک در ایران ارائه و چالشها و مشکلات این اتاقها بررسی میشود. اتاقهای مشترک در ایران بر اساس اساسنامه مشترک تدوینشده توسط اتاق ایران فعالیت میکنند، بههمیندلیل فعالیت و عملکرد این اتاقها در زمینههای مختلف تقریبا مشابه است.
با توجه به مشکلات گوناگونی که در گزارش به آن اشاره شدهاست، نقش و موقعیت اتاقهای مشترک در ایران نسبت به همتایان خود در دیگر کشورها بهطور قابلتوجهی متفاوت است. چالش مهم اتاقهای مشترک در ایران، نحوه ارتباط با دولت است. ارتباط میان دولت و اتاقهای مشترک فرآیند مشخصی ندارد و اساسا فردمحور است، همچنین اتاقهای مشترک در ساختار تصمیمگیری و تصمیمسازی اقتصادی کشور نقشی معین و معناداری ندارند.
مشروح این گزارش در روزهای آتی در «دنیایاقتصاد» منتشر خواهد شد.