از مزیت معدنی استان کرمان برای توسعهپایدار استفاده نشد
سیدمهدی طبیبزاده در هشتاد و نهمین نشست شورای گفتوگوی دولت و بخشخصوصی استان کرمان، با اشاره به اینکه باوجود اینهمه ظرفیت معدنی و تنوع استخراج مواد معدنی، در شاخص توسعهپایدار وضعیت اسفباری داریم، افزود: سالانه ۱۲۰هزارمیلیاردتومان شامل مالیات، سود سهام شرکتها و حقوق دولتی از استان کرمان خارج میشود. وی ادامه داد: حالا تصور کنید روزی که معدن نباشد و ذخایر معدنی تمام شود چه باید کرد؟، بنابراین باید به این موضوع توجه داشت و راهکاری اندیشید که منابع حاصل از استخراج معادن صرف تولید دانش، توسعه صنایع و تکنولوژی در استان شود. طبیبزاده افزود: درصد کمی از صنایع کوچک کرمان به سمت صنایع نسل چهار پیش رفتهاند و درحالیکه بیش از ۹۰درصد معادن سطح استان کوچک و متوسط هستند اما معدنکاری نوین در آنها دیده نمیشود. رئیس اتاق کرمان، اظهار کرد: نروژ دیرتر از ایران وارد صنعت نفت شدهاست؛ اما اکنون در صدور تجهیزات و تکنولوژی نفت بیش از فروش نفت درآمد دارد. در همین حال، فنلاند نیز که سابقه و مجموعه معدنی آنچنانی ندارد؛ اما شرکتی دارد که در دنیا در زمینه تکنولوژی در معدن سرب، روی و فولاد مطرح است. وی تصریح کرد: ما برخلاف کشورهایی که مادهمعدنی چندانی ندارند اما به تکنولوژی زیادی دستیافتهاند، نتوانستهایم به تکنولوژی دست پیدا کنیم و برای کوچکترین دانش به خارج کشور نیازمندیم.
در ادامه این نشست، استاندار کرمان گفت: بر اساس قانون باید پهنههای رهاشده را پس بگیریم که این مساله در سطح ملی پیگیری میشود تا پهنهها آزاد شوند و در اختیار مردم قرار گیرند. محمدمهدی فداکار اظهار کرد: دیگر جایی در استان کرمان برای معدنکاری وجود ندارد و پهنهها آزاد نیستند زیرا بهطور مثال پیرزن یا پیرمردی هست که معدن بهنام او ثبت است و حالا فوت کرده و وراث او هم اینکاره نیستند و این خیلی عجیب است. وی عنوان کرد: ماده۲۰ معادن که مترقی است اجرایینشده و شرکت ایمیدرو اولین مجموعهای است که در استان بیشترین معادن را دارد اما برای آنها کار چندانی نکرده است. استاندار کرمان با بیان اینکه رانت انرژی به شرکتها داده میشود و آنها ظرفیت استان در حوزه انرژی را میمکند، تصریح کرد: معادن اخیرا در مسائل دانشبنیان کمک میکنند و امیدواریم صندوق دانشبنیانها در معادن شکل بگیرد زیرا ظرفیت بزرگی است و میتواند کار را پیش ببرد. فداکار عنوان کرد: بهترین تجهیزات آزمایشگاهی را در کشور داریم و دانشگاهها هرچه تجهیزات خاص برای معادن را بخواهند میگوییم در کرمان مستقر کنند. وی یادآور شد: معارضان محلی معادن در برخی مناطق استان کرمان را داریم و برنامهای برای رفع این مشکل در دستور کار قرارگرفتهاست. استاندار کرمان تصریح کرد: معتقدیم در حالحاضر ضرورتی بر افزایش کاتد در استان کرمان نیست و باید صنایع پاییندستی را در دنبال کنیم تا شاهد اشتغال باشیم. فداکار در بخش پایانی سخنان خود گفت: ستاد عالی پسته را بهزودی برگزار میکنیم تا مشکلات این حوزه موردبررسی و پیگیری قرار گیرد.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمان نیز در این نشست اظهار کرد: بهواسطه استخراجی که در حوزه معدنی استان اتفاق میافتد و بالای ۳۰درصد ارزش تولید مواد معدنی کشور در استان کرمان است؛ از اینرو کرمان، خواهناخواه بهعنوان بهشت معادن شناخته میشود و این ظرفیت بیشتر از این میتواند باشد.
مهدی حسینینژاد تصریح کرد: پروانههای معادن در استان کرمان ۵۲۷ مورد است که ۲هزار و ۸۰۰ کیلومترمربع را اشغال کرده و ۴۹۰ پروانه بهرهبرداری با ۴هزار و ۶۰۰ کیلومترمربع در استان کرمان فعالیت میکنند و ۷۷ گواهی کشف داریم. وی تصریح کرد: حدود ۴درصد مساحت استان کرمان در بحث پروانهها فعال است؛ اما واقعیت این است که مساحت زیادی از معادن استان را افرادی ثبت کرده یا پروانههای اکتشافی گرفتهاند که باطل شده و جای خالی وجود ندارد. حسینینژاد ادامه داد: اگر به وضعیت درخواستها و پروانههای اکتشاف توجه کنیم باید برای تعیینتکلیف درخواستهایی اقدام شود که هیچ اتفاقی برایشان رخ نمیدهد. وی افزود: بیش از ۹۰درصد معادن سطح استان کرمان کوچک و متوسط هستند و ۱۲هزار درخواست هست که میخواهند معدن، ثبت دهند و هزار و ۱۰۱ درخواست اکتشاف داریم؛ زیرا هر شخصی میتواند در حوزه معدن ورود کند و باید برای این فکری کنیم و اجازه ندهیم هرکسی وارد حوزه معدن شود. وی همچنین معدنکاری نوین و بهرهوری در معادن استان کرمان را مورد تاکید قرار داد و اظهار کرد: باید در معادن موجود اکتشافات تکمیلی را جلو ببریم و این در شرایطی است که عناصر یا ذخایر بزرگتری را در همه معادن استان کرمان داریم که به علت عدمتوان علمی و مالی معدنکاران نتوانستهایم اکتشافات تکمیلی را انجام دهیم.
در ادامه این نشست، رئیسکل دادگستری استان کرمان نیز گفت: باید از منابع و معادن بهعنوان سرمایههای ملی حفاظت کنیم و اجازه ندهیم اسراف شود یا از بین برود. حجتالاسلاموالمسلمین ابراهیم حمیدی بر بهکارگیری از مباحث علمی در حوزه معادن تاکید کرد و گفت: معادن به افرادی واگذار شود که صلاحیت دارند و از دانش و علم روز استفاده کنند و نه اینکه با بیل و کلنگ به جان معادن بیفتند. وی تصریح کرد: بعدازاینکه پروانه صادر میشود باید بر معدن نظارت شود زیرا معدن، یک مجموعه شخصی نیست و منابع ملی و سرمایه کشور است که باید از مسائل روز و نوین علمی بهخوبی استفاده کرد و هم نظارت کاملی بهعمل آید و اگر بهرهبردار نمیتواند از مسائل علمی روز مانند هوشمصنوعی استفاده کند، باید بتوانیم این سرمایه ملی را پس بگیریم و به افرادی واگذار کنیم که توانایی بهرهبرداری مناسب از آن را داشته باشند.
همچنین دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان کرمان نیز گفت: معدنکاری بر منابع طبیعی و محیطزیست تاثیر میگذارد و دادستان بهعنوان مدعیالعموم میتواند به بحث معادن ورود کند، بنابراین اینطور نیست که معدنکاران هر کاری دوست داشتند را انجام دهند. مهدی بخشی با طرح این سوال که به چه علت افراد دارای صلاحیت کافی و مالی وارد عرصه معدن میشوند، اضافه کرد: در بخش مسکن هم مانند معادن شاهد این هستیم افرادی که صلاحیت ندارند، وارد گود میشوند و مشکلاتی برای دستگاه قضایی ایجاد میکنند.