شوک جمعیتی بر تولیدات کشاورزی جهان
گزارش «چشم‌انداز کشاورزی ۲۰۳۲-۲۰۲۳ فائو-سازمان همکاری و توسعه اقتصادی» منبع جهانی مهمی برای چشم‌انداز میان‌مدت بازار محصولات پایه کشاورزی است. براساس این گزارش، درحالی که به دلیل بالاگرفتن تنش‌های ژئوپلیتیکی، روندهای آبوهوایی بد، بیماری‌های گیاهان و حیوانات و افزایش نوسانات قیمتی برای نهاده‌‌‌‌‌‌های کلیدی کشاورزی و نااطمینانی افزایش یافته‌است، پیش‌بینی می‌شود تولیدات جهانی محصولات زراعی، محصولات دامی و ماهی با میانگین نرخ سالانه ۱/ ۱درصدی در طول دهه‌آینده رشد کنند. این درحالی است که این نرخ رشد نصف نرخ رشد ثبت‌شده در دهه‌منتهی به سال۲۰۱۵ است. همچنین براساس این گزارش، انتظار می‌رود مصرف غذا تا در دهه‌آینده به‌طور سالانه تا ۳/ ۱درصد افزایش یابد که این مساله نشان‌دهنده افزایش سهم محصولات کشاورزی مورد‌استفاده به‌عنوان غذاست.
گفتنی است که این پیش‌بینی‌‌‌‌‌‌ها با فرض بهبود سریع از فشارهای تورمی اخیر، شرایط آبوهوایی عادی و عدم‌اعمال تغییر سیاستی عمده و عدم‌تغییر روند در ترجیحات مصرف‌کنندگان انجام شده‌است. این احتمال که فشارهای تورمی پایدار بمانند، می‌تواند ریسک‌های کاهشی به تقاضا و تولید جهانی غذا وارد‌کند.
در یک ارزیابی از قیمت نهاده‌‌‌‌‌‌های مهم تولید کشاورزی که در طول دو سال‌گذشته افزایش قابل‌توجهی داشته‌‌‌‌‌‌اند، این چشم‌انداز محاسبه می‌کند که هر ۱۰درصد افزایش در قیمت کود، منجر به افزایش ۲درصدی هزینه غذا می‌شود. فقرا این بار را سنگین‌‌‌‌‌‌تر احساس خواهند کرد چراکه سهم بیشتری از بودجه‌خود را صرف غذا می‌کنند.
براساس این گزارش، برای اطمینان از کارآیی و تاب‌آوری، سیاستگذاری از اهمیت بالایی برخوردار است. به گفته
چو دونگیو، مدیرعامل فائو «روندهای کلی که این گزارش نشان می‌دهد در مسیر درستی قرار دارند، اما باید تسریع شوند چراکه ترویج تغییر سریع‌تر به سمت سیستمهای کشاورزی پایدار فواید بسیاری به‌همراه دارد و به ایجاد زندگی بهتر برای همه کمک می‌کند.»
ماتیاس کورمان، دبیرکل OECD نیز می‌گوید؛ «افزایش قیمت نهاده‌‌‌‌‌‌های کشاورزی طی دوسال گذشته نگرانی‌هایی را در مورد امنیت غذایی در جهان ایجاد کرد؛ ولی سرمایه‌گذاری در نوآوری، افزایش بهره‌وری و کاهش شدت کربن در تولید، برای ایجاد امنیت غذایی بلندمدت، مقرون‌به‌صرفه‌بودن و پایداری مورد‌نیاز است.»
براساس این گزارش، پیش‌بینی می‌شود تقاضا برای رشد تولید غلات کاهش یابد، تا حدی به این دلیل که مصرف غذایی سرانه اغلب غلات در بسیاری از کشورها به سطوح اشباع رسیده‌است. تخمین زده شده‌است که در سال۲۰۳۲، حدود ۴۱درصد از کل غلات تولیدشده به وسیله انسان‌ها مورد‌استفاده قرار گیرد. ۳۷درصد غلات نیز برای خوراک دام، سوخت‌های زیستی و سایر مصارف صنعتی مصرف خواهد شد.
این گزارش همچنین پیش‌بینی می‌کند که رشد تولید محصولات زراعی عمدتا با پیشرفت مداوم در اصلاح گیاهان و گذار به سیستمهای تولید فشرده‌‌‌‌‌‌تر (متراکم‌‌‌‌‌‌تر) هدایت خواهد شد. انتظار می‌رود ۷۹درصد از رشد جهانی محصولات زراعی ناشی از بهبود عملکرد، ۱۵درصد آن ناشی از گسترش زمین‌‌‌‌‌‌های زراعی و ۶درصد نیز ناشی از افزایش شدت کشت در دوره چشم‌انداز باشد.
چشم‌انداز تولید و مصرف محصولات پایه کشاورزی
براساس این گزارش، رشد مصرف شکر در دهه‌آینده به‌طور کامل از سوی آسیا و آفریقا اتفاق خواهد افتاد، چراکه پیش‌بینی می‌شود تقاضا در مناطقی که مصرف سرانه آنها درحال‌حاضر پایین است افزایش پیدا کند. بالعکس اما، مصرف شکر در کشورهای با درآمد بالا همچنان روند کاهشی خواهد داشت.
همچنین، انتظار می‌رود مصرف سرانه گوشت در دهه‌آینده سالانه تا ۱/ ۰درصد افزایش یابد که عمدتا از سوی کشورهایی با درآمد متوسط و پایین هدایت می‌شود. تقاضای جهانی برای گوشت تا ۲۰۳۲ افزایش خواهد یافت، با این وجود پیش‌بینی می‌شود مصرف سرانه در کشورهای با درآمد بالا در دهه‌آینده کاهش یابد که ناشی از کاهش‌‌‌‌‌‌ها در اروپای‌غربی و آمریکای‌شمالی خواهد بود.
براساس این گزارش، انتظار می‌رود موجودی ماهی برای مصرف غذایی در همه مناطق رشد کند و سریع‌ترین رشد نیز در آفریقا اتفاق خواهد افتاد. همچنین پیش‌بینی می‌شود تولید جهانی دام و ماهی در دهه‌آینده سالانه ۳/ ۱درصد رشد کند که پایین‌تر از دهه‌گذشته است. تقریبا نیمی از افزایش کل تولید گوشت در دهه‌پیش‌‌‌‌‌‌رو نیز مربوط به گوشت طیور خواهد بود.
رشد سالانه تولید شیر در دهه‌آینده نیز ۵/ ۱درصد پیش‌بینی شده‌است؛ بیش از نیمی از افزایش تولید آن از سوی هند و پاکستان صورت خواهد گرفت که روی هم رفته حدود یک‌‌‌‌‌‌سوم تولید جهانی شیر در ۲۰۳۲ را به خود اختصاص می‌دهند. از سوی دیگر، انتظار می‌رود تولید شیر در اروپا به دلیل انتقال به سمت سیستمهای تولید پایدارتر اندکی کاهش یابد.
تجارت محصولات کشاورزی در دهه‌آتی
پیش‌بینی‌های این گزارش از تجارت محصولات کشاورزی اساسی گویای رشد سالانه ۳/ ۱درصدی تجارت است. طبق این چشم‌انداز نرخ رشد تجارت حدودا نصف دهه‌گذشته است که عمدتا به‌دنبال کاهش رشد تقاضا از سوی کشورهای با درآمد متوسط رخ خواهد داد. با وجودی که ذرت، گندم و دانه سویا بیشترین سهم را از رشد تجارت محصولات کشاورزی در دهه‌گذشته داشته‌‌‌‌‌‌اند، با این‌حال انتظار می‌رود بیشترین کاهش رشد تجارت را در دهه‌آینده تجربه کنند.
براساس این گزارش، انتشار گازهای گلخانهای ناشی از کشاورزی در دهه‌آینده ۵/ ۷درصد افزایش خواهد داشت که تنها اندکی کمتر از نصف تولید پیش‌بینی شده و نشان‌دهنده کاهش قابل‌توجه در شدت کربن تولید کشاورزی است. پیش‌بینی می‌شود که بخش دامداری ۸۶درصد از افزایش انتشار گازهای گلخانهای را به خود اختصاص دهد.
