ظهور نشانه‌های «جهانی‌سازی مجدد» در تجارت
با این وجود، تحولی که برخی آن را «جهانی‌سازی مجدد» می‌نامند، سال‌ها طول می‌کشد و داده‌های تجارت تازه شروع به نشان‌دادن سرنخ‌هایی کرده است؛ از اینکه دامنه تغییرات چقدر است و چه کسی برنده یا بازنده است.
با وجود نظراتی که درباره نابودی جهانی‌شدن در ماه‌های گذشته مطرح شده‌است، ادغام اقتصادی از طریق تجارت فرامرزی تاب‌آوری قابل‌ملاحظه‌ای را در میانه جنگ، قحطی و بیماری همه‌گیر نشان داده است. طی سه سال‌گذشته، تجارت‌جهانی به‌عنوان سهمی از تولید جهانی اندکی کاهش یافته، ولی تا حد زیادی مطابق با روندهای تاریخی است. براساس تحلیل اخیر شرکت خدمات مالی آی‌ان‌جی؛ در واقع از سال۲۰۰۶ هیچ تغییر معناداری در مسیر به سمت افزایش باز‌بودن تجارت صورت نگرفته است.
از سوی دیگر، افزایش تنش‌های ژئوپلیتیک میان واشنگتن و پکن، گمانه‌زنی‌ها در مورد جدایی میان بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان را افزایش داده‌است. در حالی‌که ارزش واردات کالاها و خدمات چینی در ۲۰۲۲ به بالاترین خود رسید، نشانه‌هایی وجود دارد که تعرفه‌های آمریکا جریان تجارت دوجانبه را تغییر داده‌است. براساس تحلیل چاد باون، محقق ارشد موسسه اقتصاد بین‌الملل پترسون، سال‌گذشته واردات کالاهای آمریکایی از چین که مشمول تعرفه‌ها هستند، در مقایسه با سطوح قبل از جنگ تجاری در ۲۰۱۷ حدود ۱۴درصد کاهش داشته است. طی پنج سال‌گذشته، تعرفه‌های آمریکا، محدودیت‌های صادراتی و یارانه‌ها شرکت‌های آمریکایی را متقاعد کرده‌است تا واردات خود را از چین متنوع‌سازی کنند. سهم کل واردات آمریکا از چین از ۲۰۱۸ که دونالد ترامپ رئیس‌جمهور سابق آمریکا تعرفه‌هایی را بر‌هزاران کالای چینی اعمال کرد، حدود ۳درصد کاهش یافته‌است. در این مدت، چین بخشی از سهم خود از کل واردات آمریکا را به سایر کشورهای صادراتی آسیا مانند ویتنام، هند، تایوان، مالزی و تایلند واگذار کرد. مکزیک درحال تبدیل‌شدن به یک جایگزین کلیدی تامین منابع آمریکا به‌جای چین است. خطوط تدارکات بسیار یکپارچه ایالات‌متحده و مکزیک و رفتار تجاری ترجیحی تحت توافق USMCA، به ایجاد فرصت‌های سرمایه‌گذاری در سراسر مرز کمک کرده‌است.
از سوی دیگر، واردکنندگان و حتی برخی واردکنندگان چینی که به‌دنبال تنوع‌بخشیدن به زنجیره تامین خود هستند، برای جذب فضای صنعتی در مکزیک رقابت می‌کنند که در ۲۰۲۲ به نرخ تصرف ۵/ ۹۷درصد رسید. تقاضا برای انبارها و سایر املاک صنعتی به‌ویژه در امتداد مرز ایالات‌متحده بالاست؛ به‌خصوص در نزدیکی تیجوانا که نرخ مکان‌های خالی صنعتی صفر است. به گفته انجمن پارک‌های صنعتی خصوصی مکزیک، حدود ۴۷پارک صنعتی جدید، برنامه‌ریزی شده‌اند یا در دست ساخت هستند. تلاش‌های جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، برای بهبود روابط تجاری با اروپا منجر به وابستگی بیشتر ایالات‌متحده به واردات از اروپا نسبت به چین شده‌است. این چرخش پس از آن اتفاق افتاد که ایالات‌متحده و اروپا در ۲۰۲۱ تعرفه‌های تجارت دوجانبه به ارزش ۵/ ۲۱میلیارد دلار را کنار گذاشتند و اختلافات مربوط به ساخت هواپیما را که مربوط به سال ۲۰۰۴ بود را متوقف کردند و همچنین مذاکراتی را برای کاهش تولید بیش از حد فولاد آلومینیوم آغاز کردند. در سال‌گذشته، ارزش واردات آمریکا از اروپا حدد ۱۳درصد افزایش یافت، درحالی که واردات آمریکا از چین تنها ۶درصد رشد داشته است. با تشدید جنگ تجاری میان واشنگتن و پکن، تولیدکنندگان گوشی‌های هوشمند مانند اپل، در تلاش هستند تا وابستگی خود را به چین کاهش دهند. در سال‌منتهی به ماه مارس، اپل میزان تولید خود در هند را سه‌برابر کرد، به‌طوری که ارزش تولید آن به بیش از ۷میلیارد دلار رسید. هند اکنون حدود ۷درصد از تولید جهانی آی‌فون اپل را به خود اختصاص می‌دهد و فروش سالانه این کشور به ۶میلیارد دلار می‌رسد. ویتنام نیز مرکز دیگری برای شرکت‌هایی است که به‌دنبال تنوع‌بخشیدن و دور‌شدن از چین هستند. طی ۷سال گذشته واردات کانتینری مبلمان ایالات‌متحده از تایوان ۱۸۶درصد رشد داشته، درحالی که واردات از چین تنها ۵درصد رشد کرده‌است.
نکته آخر نیز این است که سیاست‌های صنعتی پکن، چین را به بزرگ‌ترین صادرکننده خودروهای برقی پس از آلمان تبدیل کرده‌است. امسال خودروهای برقی و پلاگین هیبریدی در مسیر رسیدن به ۴۰درصد از کل تحویل خودروهای چین هستند. در همین حال، طبق اطلاعات بلومبرگ، سهم اروپا از فروش جهانی خودورهای برقی احتمالا در سال‌جاری با در دسترس قرارگرفتن مدل‌های بیشتر و تسهیل مشکلات زنجیره تامین رشد خواهد کرد.
