صعود قاچاق معکوس شیرخشک نوزاد
درحال‌حاضر چقدر از شیرخشک‌‌‌‌‌‌هایی که در بازار عرضه می‌شود ارز ۴۲۰۰ دریافت می‌کنند؟
درحال‌حاضر سه نوع شیرخشک در کشور وارد و یا تولید می‌شود. یک نوع شیرخشک «رژیمی» است که برای نوزادانی است که عارضه موقت دارند. یک نوع شیرخشک «متابولیک» است و برای نوزادانی است که بیمار هستند. یک نوع سوم نیز شیرخشک «رگولار» است که برای نوزادان عادی است. در حال‌حاضر شیرخشک «متابولیک» را صرفا هلال‌احمر وارد می‌کند، اما سایر شیرخشکها توسط تولیدکنندگان و واردکنندگان بخش‌خصوصی تامین می‌شود.
آنها نیز صرفا برای واردات بخشی از مواداولیه موردنیاز ارز ترجیحی دریافت می‌کنند و شیرخشک‌‌‌‌‌‌هایی که به‌صورت آماده وارد کشور می‌شود، محدود است و هیچ‌کدام ارز دولتی دریافت نمی‌کنند.
اکنون چند نوع ماده‌اولیه وارد می‌شود؟
اکنون حدود ۵۰ ماده با کدهای تعرفه‌‌‌‌‌‌ای مجزا وارد می‌شود که ارز۴۲۰۰ دریافت می‌کنند. تمام شیرخشک‌‌‌‌‌‌هایی که ارز دولتی می‌گیرند از سوی دولت قیمت‌گذاری می‌شوند.
در مجموع چقدر شیرخشک در ایران تولید و توزیع می‌شود؟
ظرفیت تولید کشور ۱۲۰میلیون قوطی است که ما ۸۰میلیون را تولید می‌کنیم، اما آنچه نیاز بازار است و توزیع می‌شود۹۰میلیون عدد قوطی ۴۰۰گرمی است که ۱۰میلیون عدد قوطی از این شیرخشکها وارد می‌شود.
میزان ارز دریافتی برای تامین این شیرخشکها چقدر است؟
حدود ۱۰۰میلیون یورو است، اما ما بارها برای تامین این میزان با مشکل مواجه بوده‌ایم. سال‌گذشته دولت ارز موردنیاز ما را بهمن‌ماه تامین کرد، درحالی‌که ۱۰۰میلیون یورو عدد بالایی نیست. دولت گذشته از اینکه ارز را دیر تامین می‌کند، در جریان قیمت‌گذاری نیز برای ما چالش ایجاد می‌کند. قیمت‌گذاری برای دور جدید نیز بسیار با تاخیر انجام شد. برهمین اساس نیز حدود ۴۰درصد واحدهای تولیدی با مشکل مواجه شدند.
هنوز هم این مشکلات پا برجاست؟
سه‌شنبه گذشته بالاخره دولت قیمت جدید شیرخشک را نسبت به اول سال‌جاری، ۲۰درصد افزایش داد. براین اساس نیز قیمت شیرخشک به ۶۰هزار‌تومان رسید. این رشد قیمت موردتایید ما نیست و براین اساس نیز اعتراض خود را اعلام خواهیم کرد، زیرا درحال‌حاضر قیمت قوطی، مقوا و سایر موادی که در تولید شیرخشک استفاده می‌شود، بین ۵۰درصد تا ۱۰۰درصد رشد کرده است. درضمن قیمت‌های جهانی رشد کرده و برمبنای قوانین جدید ترخیص کالا با ارز دولتی نیست و با ارز نیما باید کالا را ترخیص کنیم.
البته در نهایت دولت به شما ارز ترجیحی می‌دهد و رشد قیمت تاثیری بر قیمت‌های شما نمی‌گذارد.
بله، اما این رشد در زمان ترخیص که باید با ارز نیمایی کالا را ترخیص کنیم، موثر است.
شنیده می‌شود، برخی از واردکنندگان به‌جای شیرخشک با ارز ترجیحی نسکافه وارد می‌کنند. آیا این موضوع را تایید می‌‌‌‌‌‌کنید؟
خیلی بعید است این اتفاق بیفتد، چون در هنگام ترخیص کالا استاندارد ماهیت کالای ما را باید تایید کند. در ضمن ما در زمان ثبت‌سفارش باید تایید سازمان غذا و دارو را داشته باشیم، در غیر این‌صورت ارز دولتی به ما تعلق نمی‌گیرد. همواره بعد از تایید سازمان غذا و دارو این تاییدیه به بانک مرکزی ارجاع داده می‌شود و بانک مرکزی آن را به بانک عامل می‌دهد، سپس ما می‌توانیم ارز ۴۲۰۰ دریافت کنیم.
این مسیر برای واردات همه اقلام سلامت‌محور دنبال می‌شود، ولی در نهایت تخلفاتی صورت می‌گیرد. اگر به یاد داشته باشید، یک دوره به‌جای استنت قلب، مفتول وارد کشور شد، پس بعید نیست به‌جای شیرخشک نیز نسکافه وارد شود. ما در کشور صرفا ۵ شرکت تولیدکننده شیرخشک نوزاد داریم و ۷ شرکت تامین‌کننده غذای نوزاد. براین اساس احتمال تخلف بسیار پایین می‌‌‌‌‌‌آید. در ضمن باید تاکید کنم ما هر ماه باید گزارشی از میزان تولید نیز به سازمان غذا و دارو ارائه کنیم. در نتیجه اگر ما ماده موردنیاز را وارد نکنیم قطعا حجم تولید ما کاهش می‌‌‌‌‌‌یابد.
احتمال ندارد تولیدکننده‌‌‌‌‌‌ای به‌جای مواداولیه وارداتی موردنیاز ماده دیگری را استفاده کند تا حجم تولیدش کاهش پیدا نکند؟
خیر، چون موضوع تولید شیرخشک اطفال است و خیلی حساس است و ما نمی‌توانیم در فرمول آن دست ببریم.
صادرات رسمی شیرخشک ما چقدر است؟
درحال‌حاضر ۲۰میلیون عدد قوطی ۴۰۰ گرمی شیرخشک صادر می‌شود.
چقدر از این شیرخشک‌‌‌‌‌‌های تولیدی، قاچاق معکوس می‌شود؟
حجم زیادی از تولید ما قاچاق می‌شود. حجم تولید شیرخشک ما بسیار زیاد است ولی همیشه بازار ما تشنه است. انبارهای ما بعد از تولید به‌سرعت خالی می‌شود. این نشان‌دهنده قاچاق بالای شیرخشک از کشور است.
این شیرخشکها به چه کشورهایی قاچاق می‌شود؟ چرا این اتفاق می‌افتد؟
عمدتا به کشورهای همسایه قاچاق می‌شود؛ چون قیمت شیرخشک در کشور به‌شدت ارزان‌تر از کشورهای همسایه است. الان که قیمت شیرخشک ۶۰هزار‌تومان شده یعنی رقمی حدود ۹/ ۱یورو، قیمت شیرخشک در بازار عربستان ۸یورو، افغانستان حدود ۳یورو الی ۴یورو و در عراق ۵یورو الی ۶یورو است، پس قاچاق این کالا سود هنگفتی برای قاچاقچیان دارد.
راهکار برون‌رفت از این شرایط چیست؟
دولت باید پله پله و خیلی ملایم قیمت شیرخشک را واقعی کند و همزمان مقدار ارز دولتی را حذف کند. البته ما خواهان حذف دفعی ارز ترجیحی شیرخشک نیستیم، ولی معتقدیم باید ارز این بخش نیز به‌تدریج کاهش یابد و قیمت متناسب با آن افزایش یابد تا فشار قیمتی به خانوارها وارد نشود.
