«دنیای‌اقتصاد» بررسی کرد
کارنامه تجارت در میانه پاییز
تامین ارز ترجیحی کالاهای اساسی به مرز ۱۰میلیارد دلار رسید
صادرات در ماه دوم پاییز نزولی شد. در آبان‌ماه سال‌جاری، ارزش صادرات نسبت به ماه پیش از آن (مهر 1400) افت کرد. این در حالی است که در مهرماه، ارزش صادرات توانست رکورد 29ماهه را بشکند و در قله بایستد. پیگیری‌های «دنیای‌اقتصاد» حاکی از آن است که جهش صادراتی در مهرماه حاصل صادرات یک محموله گازی بوده که هر چند ماه یک‌بار اظهارنامه‌های صادرات آنها به گمرک ارائه می‌شود. البته ارزیابی‌ها نشان می‌دهد، میزان صادرات این محموله گاز مایع که در آمار صادرات مهرماه تزریق شد، نزدیک به یک‌میلیارد و 800میلیون دلار بود. حال با حذف این کالا از آمار صادرات آبان‌ماه، ارزش صدور کالا در دومین ماه پاییز به مدار 4میلیارد دلار (میانگین نرمال صادرات) بازگشته است.
برخی منابع آگاه عنوان می‌کنند، صادرات گاز مایع در مهرماه، خود به‌تنهایی توانسته است رکورد قابل‌توجهی را نسبت به قبل ثبت کند. موضوع دیگری که می‌تواند در کاهش صادرات نقش داشته باشد، خلف وعده دولتمردان است که گلایه فعالان اقتصادی را به دنبال داشته است. همزمان با آغاز فعالیت دولت سیزدهم، شاهد رشد صادرات در شهریور و جهش صادرات در مهرماه بودیم؛ وعده‌هایی که متولیان تجارت خارجی در خصوص تسهیل صادرات داده بودند و مصوبه معاونت اقتصادی ریاست‌جمهوری، تجار را نسبت به آینده امیدوار کرد و موجب شد صادرات رونق بگیرد. بخش خصوصی اخیرا از خلف وعده‌های متولیان تجارت گلایه کرده است. از این رو بخشی از کاهش صادرات در آبان‌ماه نیز شاید به ناامیدی فعالان صادراتی برمی‌گردد. علاوه بر این، آمار جالب توجهی از واردات کالاهای اساسی از سوی رئیس کل گمرک ایران اعلام شده که نشان می‌دهد در هشت‌ماه امسال 9/ 9میلیارد دلار ارز ترجیحی برای واردات کالاهای اساسی تخصیص یافته است. این در حالی است که در سال 99 ارزش واردات کالاهای اساسی با ارز ترجیحی به 5/ 9میلیارد دلار می‌رسید. بنابراین میزان واردات کالا با ارز ترجیحی رو به افزایش است.
میزان تجارت در آبان‌ماه به 8میلیارد و 300میلیون دلار به وزن حدود 11میلیون و 600هزار تن رسید. از این میزان، 4میلیارد دلار مربوط به صادرات و 4میلیارد و 300میلیون دلار مربوط به واردات است. وزن کالاهای صادراتی نیز به 8میلیون و 500هزار تن و وزن کالاهای وارداتی به 3میلیون و 100هزار تن رسیده است. بر اساس این آمار، تراز تجاری آبان‌ماه منفی 300 میلیون دلار و به نفع واردات است. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد تراز تجاری ماهانه از ابتدای سال تاکنون، یک‌ماه در میان مثبت بوده است. در مهرماه امسال 15میلیون و 200هزار تن کالا به ارزش 5میلیارد و 300میلیون دلار از کشور به بازارهای هدف صادر شد. همچنین 3میلیون و 800هزار تن کالا به ارزش 4میلیارد و 500میلیون دلار از کشورهای مختلف به ایران وارد شد. از این رو تراز تجاری کشور در مهرماه مثبت 800میلیون دلار به ثبت رسید. صادرات کالا در آبان‌ماه سال 99 معادل 10میلیون و 248هزار تن به ارزش 3میلیارد و 210 میلیون دلار بود، ولی در سال 98 این ارقام 8میلیون و 509هزار تن به ارزش 2میلیارد و 933میلیون دلار ثبت شده بود. بنابراین صادرات در آبان‌ماه 1400 نسبت به آبان 99 و 98 رشد داشته است. از سوی دیگر، در آبان سال گذشته 2میلیون و 549هزار تن کالا به ارزش 3میلیارد و 92میلیون دلار وارد کشور شده بود. واردات در آبان 98 نیز معادل 2میلیون و 261هزار تن به ارزش 3میلیارد و 27 میلیون دلار بوده است.
تجارت در هشت‌ماه
جدیدترین آمار منتشرشده از سوی گمرک ایران نشان می‌دهد، در هشت ماه امسال110میلیون و 300هزار تن کالا به ارزش 63میلیارد و 100میلیون دلار بین ایران و شرکای تجاری آن مبادله شد. رئیس کل گمرک ایران ضمن اعلام این خبر گفت: تجارت خارجی ایران در هشت‌ماه سال 1400 مانند ماه‌‌‌های پیش از آن، با رشد قابل‌توجهی همراه بوده است. مهدی میراشرفی، اظهار کرد: مقایسه آمار هشت‌ماه تجارت خارجی کشور با مدت مشابه سال گذشته از رشد 5/ 43درصدی در وزن و 40درصدی در ارزش دلاری کالاها حکایت دارد. وی افزود: از میزان 110میلیون و 300هزار تن کالای مبادله‌شده در این مدت، 83میلیون و 700هزار تن را صادراتی به ارزش 31میلیارد و 100میلیون دلار تشکیل می‌دهد که نسبت به مدت مشابه سال قبل از لحاظ وزن 5/ 10درصد و از حیث ارزش 42درصد افزایش یافته است. وی در توضیح عمده اقلام صادراتی کشور اظهار کرد: محصولات پتروشیمی با 39میلیون و 800هزار تن به ارزش 13میلیارد و 300میلیون دلار 47درصد از وزن و 43درصد از ارزش مجموع صادرات کشور را در این مدت به خود اختصاص داده است. میراشرفی اضافه کرد: پنج مقصد مهم صادرات کالاهای ایرانی به ترتیب چین با 19میلیون و 300هزار تن به ارزش 9میلیارد و 100میلیون دلار، عراق با 21میلیون و 600 هزارتن به ارزش 6میلیارد و 100میلیون دلار، ترکیه با 11میلیون و 300هزار تن به ارزش 3میلیارد و 800میلیون دلار، امارات متحده عربی با 7میلیون و 300هزار تن به ارزش 2میلیارد و 900میلیون دلار و افغانستان با 3میلیون تن کالا به ارزش یک‌میلیارد و 270 میلیون دلار بودند. وی تصریح کرد: در بحث واردات نیز کشورمان در هشت‌ماه سال‌جاری 26میلیون و 500هزار تن کالا به ارزش 32میلیارد دلار از کشورهای مختلف وارد کرده است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، از لحاظ وزن 21درصد و از نظر ارزش 38درصد رشد نشان می‌دهد. به گفته رئیس کل گمرک ایران، پنج کشور طرف معامله واردات با ایران به ترتیب امارات متحده عربی با 8میلیون تن کالا به ارزش 10میلیارد و 100میلیون دلار، چین با 2میلیون و 200هزار تن به ارزش 7میلیارد و 200میلیون دلار، ترکیه با 2میلیون و 700هزار تن به ارزش 3میلیارد و 200میلیون دلار، آلمان با 549هزار تن به ارزش یک‌میلیارد و 200میلیون دلار و سوئیس با یک‌میلیون و 300هزار تن به ارزش یک‌میلیارد و 100میلیون دلار بوده‌اند. همچنین از کل واردات کشور در مدت مذکور 20میلیون و 300هزار تن به ارزش 12میلیارد و 400میلیون دلار مربوط به واردات کالاهای اساسی است که 75درصد از وزن و 38درصد از ارزش کل واردات را به خود اختصاص داده و از این میزان نیز 17میلیون و 800هزارتن به ارزش 9میلیارد و 900میلیون دلار با ارز ترجیحی بوده است. میراشرفی همچنین گفت: در هشت‌ماه سال‌جاری 8 میلیون و 101هزار تن کالا از قلمرو ایران ترانزیت شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 80درصد رشد داشته و حتی از میزان ترانزیت کل سال 99 یا کل سال 98 بیشتر بوده است. این امر به نوبه خود رکورد تازه‌ای برای عبورکالا از ایران به حساب می‌‌‌آید.
