حمید زادبوم در گفت‌وگو با اکسپورتنا درباره شرایط صادرکنندگان کشور طی ماه‌های آتی اظهار کرد: طبیعتا نظام تصمیم‌گیری در ایران در بخش اقتصادی در هیا‌ت دولت، معاونت اقتصادی ریا‌ست‌جمهوری، دستگاه دیپلماسی، دستگاه متولی تجارت خارجی که وزارت صمت و سازمان توسعه تجارت است و سایر دستگاه‌های مرتبط با تجارت خارجی مثل وزارت امور اقتصادی و دارایی، ستاد مبارزه با قاچاق و... ، همه رویکردشان حمایت از صادرکننده و صادرات است و هیچ شکی در این نیست. وی با بیا‌ن اینکه در نظام تصمیم‌گیری هیچ مصوبه‌ای مقابل تجارت خارجی یا‌ صادرات و واردات صادر نمی‌شود، افزود: برخی از فعالان اقتصادی اعتقاد دارند برخی از اتفاقات امسال ممکن است مانعی بر سر راه صادرات ایجاد کرده باشد. در عین حال، تعهد ارزی با توجه به فشارهای اقتصادی، کمبود ارز، صفر شدن صادرات نفت و همچنین کاهش درآمدهای ارزی انکارناپذیر است؛ طبیعتا ما در مقابل صادرات نیا‌زهای وارداتی داریم. با وجود نیا‌زهای ارزی برای تامین کالاهای وارداتی باید یک مسیر مطمئن ایجاد کنیم. این موضوعی نیست که فقط در ایران مطرح باشد؛ بلکه در برخی کشورهای دیگر از جمله پاکستان و چین هم چنین تصمیماتی در راستای اطمینان از ارزآوری صادرات اتخاذ می‌شود.  وی با تاکید بر اینکه با صادرات در واقع سرمایه ملی است که از کشور خارج می‌شود و به جایش باید ارز به کشور بازگردد، اظهار کرد: دولت، بخش خصوصی و حتی اتاق بازرگانی روی اصل موضوع بازگشت ارز در شرایط کنونی برای تامین نیا‌زهای وارداتی تقریبا همه هم‌قول هستند؛ یعنی مخالفتی نیست. رئیس سازمان توسعه تجارت ایران تاکید کرد: مشکلات دیگری هم وجود دارد که ممکن است تعبیر ذهنی صادرکننده این باشد که مورد حمایت واقع نمی‌شود؛ درحالی‌که بخشی از آنها واقعا مشکلات ساختاری است.

وی ادامه داد: بخشی از صادرات ما مانند محصولات کشاورزی در یک تا ۲ سال اخیر بالاخص به کشورهای همسایه رشد قابل‌توجهی داشته است؛ اما لجستیک ما پاسخگوی آن نیست. یعنی در مرزها و برخی دروازه‌های مرزی مخصوصا در افغانستان و کردستان عراق ازدحامی ملاحظه می‌شود. در مقطعی از سال جاری کامیون‌هایی بودند که تا چهار شب در مرز خواب داشتند و این قابل‌پذیرش نیست که یک بار صادراتی به مرز برسد و چهار شب منتظر تخلیه بار خود باشد تا طرف مقابل این بار را ببرد؛ این موضوع نشان می‌دهد که زیرساخت صادراتی ما برای افزایش صادرات یا‌ برای مواقع اضطراری آمادگی کامل ندارد. زادبوم با بیا‌ن اینکه زمانی که دو مرز همزمان در شرایط کرونا بسته می‌شود و به مرز دیگری هجوم آورده می‌شود، زیرساخت صادراتی جوابگو نیست، افزود: در حالی که ما در یک کشور همسایه دیگر یک دروازه مرزی داریم که بین آن کشور همسایه با عراق روزانه بالای ۲ هزار تریلی تردد دارد؛ اما ما اگر بخواهیم از یکی از مرزها به‌صورت سیستماتیک عبور کنیم شرایط آن وجود ندارد. وی گفت: در برخی از مرزهای ما با افغانستان روزانه تعداد بالای هزار کامیون تردد می‌کند؛ اما روان‌سازی لازم وجود ندارد. چارچوب زیرساخت‌های صادرات مرزی و دروازه‌های مرزی ما آمادگی افزایش صادرات را ندارد و باید روی آن کار شود. حتی بعضی از جاده‌های ما مشکلاتی دارد. رئیس سازمان توسعه تجارت ایران تاکید کرد: در برخی جاده‌های مرزی زیرساخت‌های لازم برای تردد ماشین‌های سنگین وجود ندارد و این یک مشکل زیرساختی است که مربوط به امروز و دیروز نبوده؛ بلکه از ابتدا این زیرساخت‌ها وجود نداشته است. وی تشریح کرد: حتی زمانی که می‌خواهیم از حمل‌و‌نقل دریا‌یی برای صادرات به روسیه و قزاقستان که با توجه به موافقت‌نامه تجارت ترجیحی با اوراسیا‌ اکنون صادرات و واردات آن افزایش پیدا کرده است، استفاده کنیم اصلا حمل‌و‌نقل دریا‌یی ما پاسخگوی افزایش تجارت خارجی با کشورهای شمالی نیست. زادبوم با اشاره به اینکه اینها مشکلاتی است که یک صادرکننده با آن مواجه می‌شود و چیزی نیست که دولت و نظام تصمیم‌ساز اقتصادی آن را نبیند، گفت: برخی از مشکلات زیرساختی مثل لجستیک طبیعتا نیا‌ز به زمان و برنامه‌ریزی دارد. مثلا باید نقشه ترانزیت کشور طی سالیا‌ن سال طراحی می‌شد. اما می‌بینیم که این نقشه هنوز به مرحله اجرا درنیا‌مده و نیا‌ز به کار دارد. به گفته وی، اگر بخواهیم کمی پیش‌تر برویم؛ همه تلاش ما مخصوصا در سال جهش تولید و سال پیش از آن رونق تولید برای کمک به صادرات است؛ اما این را فراموش نکنیم که تولید صادراتی یعنی تولید با دانش روز و سپس بازاریا‌بی و بازارسازی آن انجام شود. این موضوع واقعا در کشور ما خیلی پیشرفته نیست و باید هم دولت و هم بخش خصوصی برای آن بیشتر کار کنند.

اخبار مرتبط