قیمت‌گذاری دستوری چالش اصلی صنعت مرغداری
موضوع گزارش بعدی «چالش‌های تامین نهاده‌های اصلی و قیمت‌گذاری در صنعت طیور» است؛ سید فرزاد طلاکش، دبیر انجمن ملی طیور ایران گفت: بررسی آمار مجموع واردات اقلام نهاده‌های دامی از ابتدای سال ۱۳۹۹ تا بیست‌ویکم شهریورماه نشان می‌دهد که براساس جمعیت مرغ موجود در کشور نیاز استاندارد صنعت طیور، سه میلیون و ۲۲ هزار و ۱۸۲ تن نهاده ذرت و یک‌میلیون و ۳۳۱ هزار و ۴۰۶ تن کنجاله سویا است. اما تعادل در واردات و نیاز صنعت وجود ندارد؛ اگرچه گفته می‌شود حدود ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار تن ذرت وارد کشور شده ولی نیاز به این نهاده حدود ۳ میلیون تن است؛ در اردیبهشت و تیرماه بیشتر از یک‌میلیون تن وارد شده است. همچنین از مهرماه ۱۳۹۸ تا مهرماه ۱۳۹۹ قیمت کنجاله سویا بیش از ۱۷ برابر افزایش‌یافته؛ قیمت هر کیلو کنجاله سویای وارداتی از کمتر از ۵۰۰ تومان به بیش از ۸۵۰۰ تومان رسیده است. بعد از آن فعالان بخش خصوصی درباره این آمار اعلام کردند که قیمت نهایی در دست مصرف‌کننده بیش از ۱۳ هزار و۵۰۰ تومان است. در بخش کنجاله سویا هم نیاز این حوزه یک‌میلیون و ۳۳۱ هزار تن است که ۴۱۵ هزار تن به‌صورت کنجاله سویا و ۸۹۸ هزارو۷۳۴ تن به‌صورت دانه سویا وارد شده، کنجاله حاصل از دانه سویا هم حدود ۴۹۳ هزار تن بوده است، اما باید عدد بیشتر از این باشد تا کمبودی در کنجاله سویا نداشته باشیم ولی این‌گونه نیست. آمارها نشان می‌دهد که واردات انجام شده است ولی نهاده دامی با قیمت بیش از ۱۳ هزار تومان به دست مصرف‌کننده رسیده است؛ آن بخشی از سویا که به دست مصرف‌کننده نرسیده، کجاست؟ به گفته طلاکش بخشی از این محصول موردنیاز از چرخه نامتعادل به دست مرغدار رسیده است؛ همتی می‌گوید من بالای ۹۰ درصد ارز واردات را تامین کرده‌ام اگر سر جای خود ننشسته تقصیر من نیست. الان باید بگویند مشکل کجاست؟ چرا آمار و رفتار با هم متفاوت است؟ آیا پشتیبانی سهل‌انگاری کرده؟ چه کسی می‌خواهد صنعت مرغ و تخم‌مرغ را وارد چالش کند؟ باید نیاز صنعت و واردات متناسب بوده و دقیقا به دست مرغدار برسد.
طلاکش ادامه داد: گزارش بازرگانی واردات اقلام نهاده‌ای از ابتدای سال تا ۲۱ شهریورماه نسبت به مدت مشابه در سال ۱۳۹۷ نشان می‌دهد که ثبت‌سفارش دانه‌های روغنی ۱۹۰ درصد، تخصیص ارز ۲۴ درصد، تامین ارز منفی ۱۸ درصد و ترخیص وزنی منفی ۳۰درصد است. این وضعیت در کنجاله سویا ۴۰ درصد ثبت‌سفارش، ۷درصد تخصیص ارز، ۹ درصد تامین ارز و منفی ۶۳ درصد ترخیص وزنی بوده است؛ همچنین در بخش ذرت ثبت‌سفارش منفی ۱۹درصد، تخصیص ارز مثبت ۲۵ درصد، تامین ارز ۴ درصد و ترخیص وزنی ۱۶ درصد بوده است. او تصریح کرد: ثبت‌سفارش مهم نیست، تامین ارز نهاده مهم است، در ترخیص وزنی ارز داده‌شده کالا سر جای خود ننشسته است. به گفته طلاکش نسبت هزینه خوراکی به هزینه کل خانوار از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۸ تغییر معناداری نداشته است. نرخ هر کیلو تخم‌مرغ در صورت آزادسازی برای مصرف‌کننده در نیمه دوم سال ۹۹ به‌طور متوسط ۲۸۶ هزار ریال خواهد بود. نرخ هر کیلو تخم‌مرغ برای مصرف‌کننده در سال ۹۸ به‌طور متوسط ۸۱ هزار و ۸۰۰ ریال بوده است.
میانگین خانوار برای ۴ دهک اول ۴ و برای سایرین ۳/ ۴ نفر محاسبه‌شده است. طلاکش تصریح کرد: مشکل اصلی این حوزه در چندنرخی بودن ارز است و اگر دولت نرخ ارز را آزاد کند، از این محل حدود ۸۰ هزار میلیارد تومان درآمد خواهد داشت که می‌تواند آن را در حوزه صنعت، واردات و پنج دهک پایین جامعه را با دادن کارت پروتئین تامین کند. دولت باید از تولید حمایت کند و درنهایت می‌تواند به ۳۳ میلیون نفر از دهک‌های پایین جامعه یارانه دهد. در ادامه نشست فعالان این حوزه از نرخ‌گذاری دستوری و از وضعیت بسته‌بندی‌ها و آنفلوآنزای مرغی گفتند. یکی از فعالان حوزه طیور هم گفت که باید دولت از بسته‌بندی تخم‌مرغ حمایت کند، این در هزینه تمام‌شده تخم‌مرغ تاثیر چندانی ندارد ولی در حفظ سلامت مصرف‌کننده‌ها بسیار اثرگذار است. یکی دیگر از فعالان بخش خصوصی نیز درباره تهدید آنفلوآنزا در ماه‌های پیش رو گفت، باید تمهیدی جدی برای این حوزه اندیشیده شود.
