شیوه داوری تجاری WTO اصلاح میشود؟
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا در داووس سوییس به خبرنگاران گفت: ما کاری خواهیم کرد که بسیار چشمگیر خواهد بود. روبرتو آزودو، دبیرکل سازمان تجارت جهانی و سایر نمایندگان این نهاد بهزودی به واشنگتن میآیند و ما کار روی اصلاحات سازمان تجارت جهانی را آغاز خواهیم کرد. آمریکا ماه میلادی جاری سند فاز اول توافق تجاری با چین را امضا کرد و به اجرای توافق تجاری جدید با مکزیک و کانادا نزدیک شد. دولت ترامپ سازمان تجارت جهانی را مقصر سوءاستفاده چین از آمریکا خوانده است. روبرتو آزودو، دبیرکل سازمان جهانی تجارت که در کنفرانس مطبوعاتی به همراه ترامپ صحبت کرد، گفت: این نهاد به تغییرات جدی نیاز دارد و این سیستم چندجانبه به درستی عمل نکرده است. اگر سازمان تجارت جهانی بخواهد نقش خود را در اقتصاد جهانی امروز ایفا کند، باید بهروز شود. ما متعهد به اجرای تغییرات هستیم. وی در ادامه افزود: درباره تغییراتی که باید انجام بگیرند به زودی با ترامپ و سایر سران کشورهای عضو سازمان تجارت جهانی گفتوگو خواهد کرد. ترامپ همچنین در داووس تهدیدهای خود را برای وضع تعرفه ۲۵ درصدی روی واردات خودروهای اروپایی در صورت عدم موافقت اتحادیه اروپا با یک توافق تجاری تکرار کرد. فیلیپ اتین، سفیر فرانسه در مجمع جهانی اقتصاد گفت: اتحادیه اروپا بهدنبال حلوفصل اختلافات با آمریکا درباره یارانههای هواپیما و مالیات دیجیتالی است و هشدار داد جنگ تعرفهای به هر دو اقتصاد ضربه خواهد زد. امیلیهابر، سفیر آلمان در آمریکا اظهار کرد: اتحادیه اروپا از نظر اقتصادی به اندازه آمریکا قوی است و به هرگونه تعرفههای اضافی آمریکا با وضع تعرفههای مشابه روی محصولات آمریکایی واکنش نشان خواهد داد. براساس گزارش رویترز، واشنگتن و بروکسل در زمینههای متعدد از یارانههای هواپیما گرفته تا موانع تجاری و طرح فرانسه و سایر کشورهای اروپایی برای وضع مالیات روی خدمات دیجیتالی اختلاف دارند.
آمریکا درحالحاضر روی مجموعهای از کالاهای اروپایی تعرفه ۲۵ درصدی و روی هواپیما تعرفه ۱۰ درصدی وضع کرده و در دسامبر هشدار داد این تعرفهها را افزایش خواهد داد و شمار کالاهایی را که مشمول عوارض وارداتی میشوند، گسترش میدهد. اما ترامپ طی دو سال گذشته از انتصاب اعضای جدید به هیات حل اختلافات تجاری این سازمان ممانعت کرده است و هیات مذکور تنها سه عضو (حداقل اعضای لازم برای فعالیت) را بر هفت کرسی خود میبیند. دوره خدمت دو عضو آن از ۱۹ آذر ماه منقضی شد تا به این ترتیب موثرترین هیات WTO از نفس بیفتد و این سازمان به نوعی فلج شود. دونالد ترامپ مدت دو سال است که درحال تضعیف سازمان تجارت جهانی است و آن را سازمانی ناعادلانه خطاب میکند و تمام تلاش خود را بهکار بسته است تا قدرت و اختیار این سازمان را تا حد ممکن با چالش مواجه کند. ترامپ این اقدام را در راستای کمپین به نابودی کشاندن تجارت جهانی انجام میدهد. طی دو سال گذشته، واشنگتن اجازه نداده است که سازمان تجارت جهانی اعضای جدیدی را در پنل مهم حل منازعات تجاری منصوب کند. این هیات حل اختلاف دارای هفت کرسی است که هماکنون با تنها سه عضو، حداقل اعضا را برای فعالیت دارد و این درحالی است که از ۱۹ آذر امسال دوره خدمت این سه عضو نیز به پایان رسید. با توجه به ممانعت کاخسفید از انتصاب اعضای جدید در این هیات، بسیاری از منازعات تجاری قرار است بدون هیچگونه حکمی ادامه یابند. فقدان مهمترین محکمه تجارت جهانی میتواند روند معمول حل اختلافات تجاری را به نوعی وارد هرجومرج و مسیر را برای اقدامات تلافیجویانه و جنگهای تجاری هموار کند. این امر را میتوان اضمحلال سازمان تجارت جهانی پس از ۲۴ سال دانست چراکه سیستم حل اختلاف تجاری این سازمان بهعنوان موثرترین بخش آن شناخته میشد. پیش از این فیل هوگان، کمیسیونر تجاری اتحادیهاروپا در اینباره گفته بود: سازمان تجارت جهانی با جدیترین بحران از بدو پیدایش خود مواجه شده است.