راه کاهش هزینه مبادله کالا
به گزارش روابط‌عمومی موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، مرجان فقیه نصیری، ایجاد فرآیندهای کارآمد، راهکارهای علمی، تدوین آیین‌نامه و مقررات اجرایی برای به‌کارگیری استانداردهای شناسایی و رهگیری کالا در زنجیره‌های تامین و به‌ویژه فروشگاه‌های زنجیره‌ای را می‌توان در حوزه وظایف و فعالیت‌های مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران دانست. در این راستا، استفاده مشترک از استانداردهای GS۱ توسط کلیه اعضای زنجیره‌های تامین افزایش کارآیی و هم‌افزایی در سطح زنجیره‌ها و به خصوص شبکه‌های توزیع کالا خواهد شد. وی افزود: چالش‌هایی همچون رعایت اصول (FIFO (first-in, first-ou باید توسط فرآیندهای پیچیده انبار مدیریت شود. از طرفی به علت نوسانات قیمت، احتمال تعارض قیمتی در اقلام مشابه وجود دارد، به این صورت‌که برای کالاهای مشابه در قفسه فروشگاه البته با تاریخ‌های تولید و سری ساخت مختلف، قیمت‌های متفاوتی ثبت شده باشد. درنتیجه، ابهامات و چالش‌هایی به لحاظ عدم تطابق بین قیمت ثبت‌شده روی قفسه، قیمت ثبت‌شده روی کالا و گاه قیمت ثبت‌شده در صندوق و قیمت کالاهای تخفیف‌دار، برای مشتری و صندوق فروش در فروشگاه پدید می‌آید.وی ادامه داد: درحال‌حاضر بارکد ۱۳ رقمی (GS۱ (GTIN-۱۳ روی محصولات چاپ می‌شود که این حاوی اطلاعات نام و قیمت محصول است، اما با بهره‌مندی از مزایای بارکدهای دیتابار GS۱، می‌توان با یک‌بار قرائت بارکد توسط بارکدخوان، به اطلاعاتی همچون سری ساخت، تاریخ انقضا و قیمت محصول نیز دست یافت. فقیه نصیری با بیان اینکه امروزه بارکدهای GS۱ به همراه نسخه جدیدی از بارکدها که دیتابار نامیده می‌شود، مورد استفاده قرار می‌گیرند، اظهار کرد: دیتابار GS۱ کوچک‌تر از نمونه‌های قبلی است و می‌تواند اطلاعات بیشتری را در خود داشته باشد. نماد دیتابار GS۱ یک نماد خطی بوده و بارکدخوان‌ها و مکانیزم‌های فروشگاهی بدون کوچک‌ترین تغییر در زیرساخت سیستم خود، قادر به خواندن اطلاعات موجود در آن هستند و از این لحاظ هزینه‌ای به فروشگاه تحمیل نمی‌شود. وی تصریح کرد: دیتابار GS۱ توسط تولیدکننده محصول، در انتهای خط تولید به‌وسیله جت پرینت یا لیبل‌هایی جداگانه در کنار بارکد کالا روی بسته‌بندی محصول ثبت می‌شود. رئیس موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی گفت: هم‌اکنون هریک از تامین‌کنندگان برای مبادله کالای خود ناگزیر هستند اطلاعات کالاها و قیمت آنها را به تفکیک به تک‌تک فروشگاه‌ها ارسال کنند که استفاده از این روش، هزینه‌هایی را به‌عنوان هزینه‌های سربار به زنجیره تامین تحمیل کرده و درنهایت موجب افزایش قیمت نهایی محصول می‌شود. مساله مورد توجه در روش موجود آن است که هر تولیدکننده یا تامین‌کننده مجبور است به ازای هر فروشگاه یک‌بار اطلاعات جدید را در قالب اعلامی فروشگاه ثبت و ارسال کند. وی ادامه داد: زمانی‌که تولیدکننده بخواهد با استفاده از مدل موجود با فروشگاه‌های متعددی همکاری داشته باشد یا کسب‌وکار خود را توسعه دهد فرآیندی زمان‌بر، تکراری و پرهزینه خواهد داشت. امروزه کشورهای توسعه‌یافته بهترین بهره را در استفاده از فناوری بارکد برده‌اند و پایگاه داده‌های مراکز GS۱ هر کشور را به‌عنوان بانک اطلاعاتی مرجع و واسط بین تامین‌کنندگان و فروشگاه‌ها قرار داده و از پراکندگی و افزایش تصاعدی فرآیندها در زنجیره تامین جلوگیری کرده‌اند. رئیس موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی اظهار کرد: بهره‌مندی از دیتابار GS۱ می‌تواند در قیمت رقابتی کالاهای تولید داخل نسبت به کالاهای وارداتی تاثیرگذار باشد و با استفاده از این اهرم از تولید داخلی و اشتغال حمایت شود، بنابراین بدون استفاده از این ابزار، نمی‌توان نظارت و بازرسی جامع اعمال کرد و اطلاعات دقیقی از تخلفات و کشف فسادهایی که در اثر خلأ سیستم‌ها رخ می‌دهد در دست داشت. بنابراین ضروری است در راستای حمایت از تولیدکننده و مصرف‌کننده و نظر به مهیا شدن زیرساخت‌های صدور بارکد GS۱ دیتابار با رعایت استانداردهای سازمان جهانی GS۱، برنامه و بانک اطلاعاتی مرکز ملی شماره‌گذاری کالا جهت رفع مشکلات و بهینه‌سازی فرآیندها مورد استفاده قرار گیرد.
