دنیای اقتصاد: جزئیات کارنامه تجاری ایران در چهار ماه منتهی به تیرسال جاری منتشر شده است. عملکرد تجارت خارجی کشور در چهار ماه سال ۱۳۹۶ نشان می‌دهد که صادرات غیرنفتی با احتساب میعانات گازی، به لحاظ وزنی با کاهش ۵/ ۱۱ درصدی و از نظر ارزشی نیز با کاهش ۵/ ۹ درصدی مواجه بوده است. براساس ارزیابی صورت گرفته در مدت زمان مورد بررسی مجموع رقم صادرات برابر با ۱۳ میلیارد و ۴۵۹ میلیون دلار بوده و از نظر وزنی نیز به ۳۷ میلیون و ۶۳۷ هزار تن رسیده است.

عمده صادرات ایران طی این مدت به محصولات بخش «معدن» و «فرش و صنایع دستی» اختصاص داشته است؛ روند طی شده برای محصولات معدنی و فرش و صنایع‌دستی درحالی است که ارزش صادراتی سایر گروه‌ها «میعانات گازی، پتروشیمی، صنعت و کشاورزی» در این دوره با رشد منفی همراه بوده است. براساس گزارش سازمان توسعه تجارت، میزان واردات کالا نیز در این مدت، با رشد ۵/ ۱۳ درصدی از نظر وزنی همراه بوده و به ۱۱ میلیون و ۳۰۰ هزارتن رسیده است. از نظر ارزشی نیز ارزش واردات بالغ بر ۱۵ میلیارد و ۸۱۳ میلیون دلار بوده که نسبت به‌مدت مشابه سال قبل، افزایشی ۲۴ درصدی را تجربه کرده است. از سوی دیگر براساس گزارش منتشر شده گروه کالاهای واسطه‌ای نیز به ارزش ۹ میلیارد و ۴۸۸ میلیون دلار با دارا بودن سهم ۶۰ درصدی، بیشترین سهم را در بین گروه کالاهای وارداتی طی این مدت به خود اختصاص داده است. آمارهای ارائه شده بیانگر آن است که میزان صادرات غیرنفتی در چهار ماه منتهی به تیر سال جاری، نسبت به‌مدت مشابه قبل، از نظر ارزشی با افت ۵/ ۹ درصدی به ۱۳ میلیارد و ۴۵۹ میلیون دلار رسیده است. با توجه به گزارش منتشر شده می‌توان گفت صادرات محصولات بخش «معدن» و «فرش و صنایع دستی» در این دوره به لحاظ ارزشی با رشد ۶/ ۳۷ و ۶/ ۶ درصدی، تنها بخش‌هایی محسوب می‌شوند که رشد مثبت در این گروه‌ را به خود اختصاص داده‌اند.

اما سایر گروه‌های صادراتی نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته رشد منفی داشته‌اند. ارزش دلاری صادرات محصولات «کشاورزی» نیز با افت بیش از ۲۳ درصدی، بیشترین میزان کاهش را از آن خود کرده است. در این مدت، صادرات محصولات بخش «صنعت» نیز با ۴ میلیارد و ۹۳۰ میلیون دلار، افتی نزدیک به ۱۸ درصد را ثبت کرده است. ارزش محصولات «پتروشیمی» و «میعانات گازی» نیز در دوره مورد بررسی به ترتیب به ۴ میلیارد و ۶۸۹ میلیون دلار و ۲ میلیارد و ۳۱۵ میلیون دلار رسیده است و به ترتیب افت ۷/ ۳ درصد و بیش از ۴ درصد را تجربه کرده‌اند. ازسوی دیگر آمارهای اعلام شده حاکی از آن است که میزان صادرات غیرنفتی با احتساب میعانات گازی در سال جاری، تاکنون توانسته ۴/ ۲۵ درصد از هدف ۵۳ میلیارد دلاری تعیین‌شده برای سال ۹۶ را محقق کند. در این میان، میزان تحقق صادرات غیرنفتی نسبت به اهداف چهارماه سال ۹۶ (هدف‌گذاری ۱۷ میلیارد و ۶۶۷ میلیون دلاری)، معادل ۲/ ۷۶ درصد بوده است. همچنین متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی، ۳۵۸ دلار بوده که نسبت به‌مدت مشابه سال قبل ۳/ ۲ درصد افزایش داشته است. ارزیابی صورت گرفته درخصوص ۱۰ قلم عمده صادراتی نیز نشان‌دهنده آن است که در این مدت، «میعانات گازی» به ارزش ۲ میلیارد و ۳۱۵ میلیون دلار، «سایر روغن‌های سبک و فرآورده‌ها به‌جز بنزین» به ارزش ۵۱۲ میلیون دلار، «پلی‌اتیلن گرید فیلم با چگالی کمتر از ۹۴ درصد» به ارزش ۴۸۵ میلیون دلار، «پروپان مایع شده» به ارزش ۴۴۶ میلیون دلار، ‌«متانول» به ارزش ۴۲۶ میلیون دلار، «محصولات نیمه‌تمام از آهن یا فولاد غیر ممزوج» به ارزش ۳۴۳ میلیون دلار، «بوتان مایع شده» به ارزش ۳۰۶ میلیون دلار، «سایر گازهای نفتی و هیدروکربورهای گازی‌شکل مایع‌شده» به ارزش ۳۰۱ میلیون دلار، «سنگ آهن هماتیت دانه‌بندی» به ارزش ۳۰۱ میلیون دلار و «اتیلن گلایکول» به ارزش ۲۷۵ میلیون دلار سهم ۴/ ۴۲ درصدی را از کل صادرات به خود اختصاص داده‌اند.

براساس گزارش سازمان توسعه تجارت، از میان مهم‌ترین بازارهای هدف صادراتی در چهار ماه منتهی به تیر سال جاری «چین» با سهم ارزشی ۱/ ۲۱ درصد و «تایوان» با سهم ۴/ ۱ درصدی به ترتیب بیشترین و کمترین سهم ارزشی از کل صادرات را به خود اختصاص داده‌اند. در لیست بازارهای صادراتی به ترتیب کشورهای «چین» با واردات ۲ میلیارد و ۸۴۱ میلیون دلاری، «عراق» با ۲ میلیارد و ۵۲ میلیون دلاری، «امارات متحده عربی» با ۲ میلیارد و ۳۷ میلیون دلاری، «جمهوری کره» با یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلاری، «هند» با ۹۲۶ میلیون دلاری، «افغانستان» با ۸۲۷ میلیون دلاری، «ترکیه» با ۴۸۳ میلیون دلاری، «پاکستان» با ۲۳۰ میلیون دلاری، «تایلند» با ۲۰۹ میلیون دلاری و «تایوان» با ۱۸۵ میلیون دلاری قرار دارند،‌ مجموع ارزش صادرات به کشورهای مذکور برابر با ۱۱ میلیارد و ۱۹۰ میلیون دلار است که سهم ۸۳ درصدی را از کل صادرات دارند.

براساس آمار اعلام شده روند واردات کالا نیز طی چهار ماه منتهی به تیر سال جاری از نظر وزنی برابر با ۱۱ میلیون و ۳۰۰ هزار تن بوده است. براساس این گزارش، تعداد اقلام وارداتی به کشور در این مدت، ۴ هزار و ۸۲۴ قلم کالا بوده که در مجموع از ۱۱۴ کشور به ایران وارد شده است. از سوی دیگر «کالاهای واسطه‌ای» با سهم ارزشی ۶۰ درصدی، با ارزش وارداتی ۹ میلیارد و ۴۸۸ میلیون دلاری گزارش شده است. «کالاهای مصرفی» نیز با سهم ۲۲ درصدی از واردات، به ۳ میلیارد و ۴۸۵ میلیون دلار رسیده است. همچنین «کالاهای سرمایه‌ای» نیز با ارزش وارداتی ۲ میلیارد و ۵۴۲ میلیون دلاری، سهم ۱/ ۱۶ درصدی را از کل واردات را به خود اختصاص داده است. مهم‌ترین اقلام عمده وارداتی به کشور نیز در این مدت شامل «برنج» به ارزش ۶۰۳ میلیون دلار، «ذرت دامی» به ارزش ۴۸۴ میلیون دلار، «سایر وسایل نقلیه موتوری با حجم سیلندر ۱۵۰۰ سی‌سی تا ۲۰۰۰ سی‌سی» به ارزش ۴۲۶ میلیون دلار، «لوبیای سویا به جز دانه» به ارزش ۳۳۸ میلیون دلار، «قطعات منفصله برای تولید اتومبیل سواری ردیف ۸۷۰۳ بنزینی با حجم سیلندر ۲۰۰۰ سی‌سی با ساخت داخل » به ارزش ۳۱۱ میلیون دلار، «شکر تصفیه نشده بدون اضافه کردن مواد خوشبوکننده» به ارزش ۲۷۸ میلیون دلار، «روغن دانه آفتابگردان، روغن گلرنگ یا زعفران کاذب» به ارزش ۲۱۴ میلیون دلار، «کنجاله و سایر آخال‌های جامد سویا» به ارزش ۲۱۳ میلیون دلار، «سایر وسایل نقلیه» به ارزش ۲۱۳ میلیون دلار و «قطعات منفصله برای تولید اتومبیل سواری ردیف ۸۷۰۳ بنزینی با حجم سیلندر ۲۰۰۰ سی‌سی با ساخت داخل ۵۰ درصد و بیشتر به استثنای لاستیک» به ارزش ۱۹۶ میلیون دلار است. این اقلام، ۲۱ درصد از کل واردات کالا به کشور را تشکیل می‌دهند.

براساس این گزارش، واردات از «چین» به ارزش ۳ میلیارد و ۴۹۵ میلیون دلار بیشترین میزان در این مدت بوده است. پس از آن، از «امارات متحده عربی» به ارزش ۲ میلیارد و ۹۹۲ میلیون دلار کالا به کشور وارد شده است. سومین مبادی وارداتی «جمهوری کره» با یک میلیارد و ۷۴ میلیون دلار است. از «ترکیه» نیز به‌عنوان چهارمین مبادی وارداتی با ارزش وارداتی ۹۵۸ میلیون دلار می‌توان نام برد. «هند»، «آلمان»، «سوئیس»، «فرانسه»، «انگلستان» و «ایتالیا» با در رده‌های بعدی مهم‌ترین مبادی وارداتی کشور قرار گرفته‌اند. آمارهای مربوطه نشان می‌دهد در ۴ ماه سال ۹۶، از «اتحادیه اروپا(EU)» به ارزش ۳ میلیارد و ۳۹۹ میلیون دلار کالا وارد کشور شده که نسبت به‌مدت مشابه سال قبل ۴۶ درصد رشد داشته است. پس از آن از گروه «همکاری اسلامی(OIC)» به میزان ۳ میلیارد و ۲۲۵ میلیون دلار کالا وارد کشور شده است. سومین گروه «شورای همکاری خلیج فارس(PGCC)» است که میزان واردات آن، ۲ میلیارد و ۸۴۷ میلیون دلار بوده است. از «کشورهای عضو همکاری جنوب شرق آسیا (ASEAN)» ۷۱۵میلیون دلار و «کشورهای مستقل مشترک‌المنافع (CIS)» ۳۰۰ میلیون دلار کالا وارد کشور شده است؛ «سازمان همکاری اقتصادی(ECO)» نیز کمترین میزان واردات (معادل ۲۳۵ میلیون دلار) را به ثبت رسانده است.