ماموریت وزارت کار برای اصناف

دنیای اقتصاد: «قانون سیاست‌گذاری ایجاد اشتغال در حال تغییر است»؛ وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در «نهمین اجلاسیه دوره ششم نمایندگان اتاق اصناف ایران» از تغییرات استراتژیک در زمینه اشتغال‌زایی کشور سخن به میان آورد و سمت‌وسوی این تغییرات را اصناف و مشاغل خرد دانست. علی ربیعی، تمرکز اشتغال‌زایی در کانون صنایع بزرگ را امری منسوخ شده می‌داند و بر این باور است که اکنون بیشترین حجم ایجاد اشتغال در واحدهای کوچک و خرد در حال شکل‌گیری است.

آمارها نشان می‌دهد سهم بنگاه‌های خرد و کوچک در اشتغال به ۸۵ درصد رسیده که از این رقم ۸۰ درصد آن در حیطه اصناف قرار گرفته است. همچنین به گفته وزیر کار، برآوردهای بیش از دو سال نظام جامع تحلیل بازار بیانگر این موضوع است که ظرفیت‌های خالی کشور برای اشتغال، بیشتر به صنایع و بخش‌های خرد و کوچک مربوط می‌شود و طی این مدت در اشتغال صنایع بزرگ دچار ریزش بوده‌ایم. از نگاه ربیعی موضوع پر اهمیت دیگری نیز به نام «چگونگی اتصال بنگاه‌های کوچک و متوسط به بنگاه‌های بزرگ» مطرح است. وزیر کار وصل شدن بنگاه‌های اقتصادی به بنگاه‌های بین‌المللی را هدف قرار می‌دهد و بهبود محیط کسب‌وکار را تنها در سایه حفظ کوچک‌ها و سودآور شدن خردها ارزیابی می‌کند. او معتقد است برای دست یافتن به این مهم یا باید کوچک‌ها خودشان به صنایع بزرگ تبدیل شوند یا در یک زنجیره بزرگ این روند تصاعدی را از سر بگذرانند؛ دو مرحله‌ای که ربیعی از آنها به‌عنوان استراتژی وزارتخانه متبوعش نام می‌برد. به‌طور کلی ربیعی سیاست‌های اشتغال در سال‌جاری را در «ماندگاری خردها»، «مزیت‌دار شدن بنگاه‌های کوچک»، «اتصال بنگاه‌های کوچک به یکدیگر» و نهایتا «وصل شدن این بنگاه‌ها به بازارهای جهانی» عنوان می‌کند.

دگرگونی استراتژی‌ها

سکاندار ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی اوایل تیرماه بود که «برنامه اشتغال فراگیر در سال ۱۳۹۶» را با هدف افزایش ۹۷۰ هزار نفری به جمعیت شاغل کشور در سال ۹۶ به کلیه دستگاه‌های اجرایی ابلاغ کرد. اسحاق جهانگیری در این مسیر یکی از مهم‌ترین متولیان برنامه اشتغال فراگیر را «وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی» معرفی کرد؛ وزارتخانه‌ای که اکنون متولی ارشد آن خبر از تغییرات استراتژیک در حوزه ایجاد اشتغال می‌دهد. به گفته ربیعی، قرار است کانون توجه از بنگاه‌های بزرگ به سمت بنگاه‌های خرد و کوچک در راستای اشتغال فراگیر سوق داده شود. او معتقد است طی سال‌های گذشته بازارهای سرمایه و پول برای مشارکت مردم کافی نبوده و اکنون لازم است حوزه‌هایی را انتخاب کرد که سهم مردم و در نتیجه کشش بیشتر برای مشارکت ایجاد شود. وزیر کار در بخش دیگری از سخنان خود پیش‌بینی کرد که امسال در حوزه کشاورزی ۱۵۷ هزار نفر، در حوزه صنعت ۲۴۷ هزار نفر و در حوزه خدمات ۴۹۱ هزار نفر امکان اشتغال داشته باشند. ربیعی برخی از حوزه‌های اقتصادی را برای ایجاد اشتغال اشباع شده دانست و گفت: حوزه‌هایی مانند گردشگری، ICT و... ظرفیت خوبی برای ایجاد اشتغال دارا هستند و در این میان باید ظرفیت اصناف هم تقویت شود. وی با بیان اینکه تکنولوژی‌های‌ جدید آینده شغل در اصناف را دگرگون می‌کنند،‌ گفت: باید نوعی تقابل بین روش‌های سنتی کار و روش‌های ناشی از تکنولوژی‌های نوین به وجود ‌آید و باید به‌گونه‌ای عمل کرد، تا اصناف با آموزش‌ لازم به سمت استفاده از تکنولوژی‌های جدید پیش روند.

تفاهم‌نامه 100 هزار شغلی

علی فاضلی،‌ رئیس اتاق اصناف ایران با تاکید بر اینکه طی سه سال گذشته در مباحث دولت بیشترین زجر را کشیده و نسبت به بیان موضوعات لب باز نکرده است، گفت: طی همین مدت عده‌ای به بنگاه‌های اقتصادی دست‌درازی کردند، از سوی دیگر مدام با شعارهایی مبنی بر کوچک‌سازی دولت مواجه بودیم اما در عمل به دنبال گسترش آن هستیم. رئیس اتاق اصناف ایران با اشاره به تفاهم‌نامه‌ای که بین وزارتخانه تعاون، کار و رفاه اجتماعی و اتاق اصناف ایران به امضا رسید، اظهار کرد: در نظر داریم تا براساس این تفاهم‌نامه حداقل ۱۰۰ هزار شغل را تا پایان نیمه اول سال و ۲۰۰ هزار شغل را تا پایان سال در بخش اصناف ایجاد کنیم. رئیس اتاق اصناف ایران گفت: اگر موفق شویم سقف بخشودگی حق بیمه کارفرمایان تا سقف ۵ کارگر را تعمیم دهیم که البته الان به‌صورت یک توافق‌نامه در حال تنظیم آن هستیم و نیازمند مصوبه هیات وزیران است، می‌توان امید داشت که ایجاد شغل افزایش یابد. فاضلی اظهار کرد:‌ در توافق‌نامه مذکور آمده است تا تحصیلکرده‌هایی که به وزارت کار مراجعه کرده‌اند و در لیست وزارت کار قرار گرفته‌اند، به یک کارفرما معرفی شوند و وزارت کار ۶‌ماه تمام حقوق، مزایا و حق بیمه آنها را پرداخت کند و کارفرما هم ۶‌ماه به آنها آموزش دهد و در پایان ۶‌ماه اگر کارفرما تمایل داشت آنها را با قرارداد شرطی به استخدام کارگاه کوچک یا متوسط خود درآورد و اگر نپذیرفت الزامی برای ادامه کار نیست، اما کارورز توانسته در این مدت حداقل حرفه‌ای را به‌صورت تخصصی بیاموزد.

صنوف تولیدی مشمول خدمات کوچک‌ها

مدیرعامل صندوق ضمانت سرمایه‌گذاری صنایع کوچک یکی دیگر از سخنرانان این گردهمایی بود. محمدحسین مقیسه با اشاره به صنوف تولیدی دارای مجوز که مشمول خدماتی می‌شوند که به واحدهای صنعتی کوچک تعلق می‌گیرد، گفت: یکی از چالش‌های صنوف تولیدی و صنایع کوچک، ناتوانی در تامین وثایق بانکی است که این صندوق، ضمانت‌‌نامه پوشش کسری وثایق برای دریافت تسهیلات بانکی را صادر می‌کند. وی گفت: صنوف تولیدی همچنین برای خرید مواد اولیه می‌توانند از ضمانت‌نامه‌های اعتبار خرید کالای این صندوق استفاده کنند تا بدون تبادل ریالی به تامین مواد اولیه خود اقدام کنند.

ایجاد چراغ خاموش اشتغال

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت در این نشست عنوان کرد که اصناف به‌طور چراغ خاموش سالانه ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار شغل ایجاد می‌کنند و تسهیلاتی هم در اختیار ندارند. یدالله صادقی گفت: شورای عالی کار نیز توجه به واحدهای کوچک را مورد بررسی قرار داده و در قالب جلسات آن بر این نکته تاکید شد که واحدهای صنعتی بزرگ دیگر اشتغال چندانی ایجاد نمی‌کنند و با توجه به نقش اصناف در ایجاد اشتغال جا دارد که در قوانین کمک‌های بیشتری به این بخش صورت گیرد. بر همین اساس در حوزه واگذاری برخی تسهیلات بانکی تصمیماتی گرفته شده است.

در حاشیه این نشست نیز وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و اتاق اصناف ایران در راستای اجرای طرح «کاج» (کارانه اشتغال جوانان) تفاهم‌نامه همکاری امضا کردند. این تفاهم‌نامه در چارچوب دستورالعمل طرح مشوق بیمه کارفرمایی، طرح کارورزی دانش‌آموختگان دانشگاهی و طرح مهارت‌آموزی در محیط کار واقعی و نیز برنامه اشتغال فراگیر مصوبه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی به امضا رسید.

حواشی نهمین اجلاسیه

نهمین اجلاسیه دوره ششم نمایندگان اتاق اصناف ایران نیز با حاشیه‌هایی همراه بود. در این گردهمایی وزیر کار درخصوص زمزمه‌هایی که مبنی بر لزوم تفکیک وزارتخانه‌ مطرح می‌شود، گفت: نمی‌دانیم این مصیبت را به کجا ببریم که گاه حتی دو صفحه کار کارشناسی روی موضوعی صورت نگرفته، اما به ناگاه نغمه‌هایی درباره آن بیرون می‌آید. همچنین رئیس اتاق اصناف ایران در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه شما در سخنرانی خود از اصطلاحاتی مثل گردن کلفت و دست‌درازی استفاده کردید که تاکنون از چنین اصطلاحاتی استفاده نمی‌کردید و دلیل آن چیست، با بیان اینکه در سه سال گذشته سکوت کرده‌ام و حرفی نزده‌ام، گفت: بیشتر به دنبال رفع مشکلات بوده‌ام.