رمزخوانی سفر آسیایی نمایندگان بخش‌خصوصی

دنیای اقتصاد: پس از سفر رئیس‌جمهوری ایران در مهرماه سال گذشته به کشورهای آسیای جنوب شرقی از جمله ویتنام، این بار هیاتی از بخش‌خصوصی پس از گذشت ۷ ماه از این سفر، وارد‌ هانوی شد تا پیگیر مطالبات و توافقات قبلی شود. رمزخوانی اقتصادی این سفر و رویکرد ایران در نگاه به شرق را در سه موضوع می‌توان دید. در وهله اول، توسعه مبادلات تجاری و گسترش بازارهای صادراتی ایران مدنظر مقامات دولتی و خصوصی قرار گرفته است. از سوی دیگر، ایران تلاش دارد تا توافقات تجارت ترجیحی با کشورهای این منطقه را توسعه دهد. همچنین تحرک بخشیدن به روابط بانکی به‌عنوان سومین هدف مهم در دستور کار قرار گرفته است. در همین راستا نیز غلامحسین شافعی، رئیس اتاق ایران که در صدر هیاتی تجاری به ویتنام سفر کرد، خواستار سرعت عمل طرف ویتنامی در نهایی کردن توافق‌نامه‌های بانکی، همچنین تجارت ترجیحی با ایران شد. در این سفر، ۵ تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی ایران نیز حضور داشتند که نشانه اهمیت افزایش روابط تجاری ایران با ویتنام و حمایت مجلس ایران از این تصمیم است.

اظهارات کارشناسان حاکی از آن است که برقراری ارتباط و تعامل اقتصادی در عرصه‌های تجارت و صنعت با این کشور می‌تواند بعد از گذر از دوران تحریم به یکی از گام‌های بزرگ اقتصادی دولت تبدیل شود. ویتنام، از یکسو فرصت‌های متنوعی برای همکاری با ایران دارد و از سوی دیگر در خط مقدم آسه‌آن قرار دارد و می‌تواند پل ارتباطی خوبی برای ایران به منظور توسعه روابط با آ‌سه‌آن باشد. این کشور یکی از شرکای اصلی تجاری ایران هم محسوب می‌شود. البته کفه ترازوی رابطه تجاری با ویتنام به نفع ایران سنگینی می‌کند. میزان صادرات ایران به ویتنام در سال گذشته حدود ۳۵۰ میلیون دلار بود؛ اما واردات از این کشور حدود ۱۳۸ میلیون دلار رقم خورده بود. در سفری که حسن روحانی در مهرماه گذشته به این کشور داشت، قرار بر این شد که دو طرف در آینده‌ای نزدیک، حجم مبادلات اقتصادی خود را به ۵ برابر وضعیت فعلی برسانند. در حال حاضر نیز غلامحسین شافعی به نمایندگی از بخش‌خصوصی ایران با حضور در‌ هانوی، تاکید کرده که هدف‌‌گذاری ۲ میلیارد دلاری روابط تجاری ایران و ویتنام قابل دسترس است. علاوه بر این با توجه به بالا بودن میزان صادرات ایران به ویتنام نسبت به واردات، موازنه تجاری به نفع ایران است و ویتنام یکی از بازارهای اصلی ایران در آسیای جنوب‌‌شرقی تلقی می‌شود. در حال‌حاضر موازنه تجاری بین ایران و ویتنام به سود ایران است. سفر روحانی به سه کشور آسیای جنوب شرقی در سال گذشته موجب شد تا مطالبات سه گانه ایرانی‌ها از این کشورها از جمله ویتنام به صورت جدی مطرح شود. توسعه روابط کارگزاری بانکی، ایجاد تجارت آزاد و برقراری تجارت ترجیحی و افزایش مبادلات تجاری سه ضرورت توسعه رابطه با این کشورها بوده است. در همین راستا در سفر کنونی رئیس اتاق ایران به ویتنام مقامات کشور میزبان اعلام کردند که توافق‌نامه تجارت ترجیحی با ایران در حال بررسی است. ویتنام با جمعیت ۹۰ میلیون نفری و وسعتی بالغ بر ۳۲۹ هزار کیلومتر مربع یکی از کشورهایی است که در دوران جنگ سرد تابع بلوک شرق و اقتصاد کمونیستی بود و در سال‌های اخیر و به‌ویژه پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تلاش موثری برای آزادسازی اقتصاد خود به خرج داده و پس از حدود ۱۱ مذاکره با اعضای سازمان تجارت جهانی، از سال ۲۰۰۷ به این سازمان پیوست. در واقع از سال ۲۰۰۱ که نخستین موافقت‌نامه تجارت آزاد ویتنام به امضا رسید، تلاش دولت مرکزی برای اصلاحات گسترده اقتصادی در این کشور آغاز شد و از آن به بعد هر سال تلاش ویتنام برای ایجاد آزادی بیشتر در اقتصاد خود افزایش یافته است.

دیدار با رئیس‌جمهوری ویتنام

شافعی در این سفر دیداری با «تران دای کوانگ» رئیس‌جمهوری ویتنام داشت. در این نشست، رئیس‌جمهوری ویتنام ضمن استقبال از توسعه روابط تجاری میان بازرگانان ایران و ویتنام گفت: حوزه‌های نفت، کشاورزی، شیلات و مخابرات، حوزه‌هایی است که در دو کشور آمادگی لازم برای توسعه مناسبات مشترک دیده می‌شود. وی همچنین با اشاره به ظرفیت بالای ایران در زمینه نفت، گاز و پتروشیمی از آمادگی کشورش برای افزایش همکاری با طرف ایرانی در این حوزه‌ها، همچنین صادرات محصولاتی همچون برنج، چای، قهوه، بادام هندی، فلفل و قطعات موتورسیکلت به ایران خبر داد. رئیس‌جمهوری ویتنام گفت: دولت ویتنام تسهیلات لازم برای سرمایه‌گذاری فعالان اقتصادی ویتنامی در ایران و همچنین همکاری و تعامل بهتر میان بخش‌های خصوصی دو کشور را فراهم خواهد کرد. کوانگ در مقابل، از شرکت‌های سرمایه‌گذاری ایرانی دعوت کرد برای مشارکت در پروژه‌های ویتنام اقدام کنند. رئیس‌جمهوری ویتنام همچنین با هدف «تسریع در توسعه همکاری‌های دوجانبه» از تصمیم این کشور برای تسهیل در صدور ویزای توریستی و تجاری برای اتباع ایران خبر داد. وی همچنین از بانک‌های ویتنامی خواست برای برقراری ارتباطات بانکی با بانک‌های ایرانی پیش قدم شوند. تران دای کوانگ جمعیت ۹۰ میلیون نفری ویتنام را بازاری با پتانسیل‌های بسیار، برای تجار ایرانی دانست و اعلام آمادگی کرد که کشورش به‌عنوان دروازه ورود کالاهای ایرانی به بازار آ‌سه‌آن، با جمعیتی بالغ بر ۶۰۰میلیون نفر عمل کند.

شافعی هم در این دیدار عنوان کرد: نگاه به شرق و توسعه روابط اقتصادی با منطقه شرق یک سیاست راهبردی دولت ایران است؛ در این میان، ویتنام از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. رئیس اتاق ایران به دیدارهای روسای جمهور دو کشور در‌ هانوی و تهران اشاره کرد و گفت: ثمره این دیدارها در همین مدت کوتاه، افزایش ۲۲ درصدی حجم مبادلات تجاری بوده است. هم اکنون، ویتنام در میان ۲۰کشور اول هدف تجاری ایران قرار گرفته است. شافعی با اشاره به هدف‌گذاری ۲ میلیارد دلاری برای مناسبات اقتصادی میان ایران و ویتنام در دیدار سال گذشته حسن روحانی و تران دای کوانگ گفت: ظرفیت‌های اقتصادی دو کشور نشان از آن دارد که هدف تعیین شده به راحتی قابل دسترس است و امیدوارم اتاق‌های بازرگانی دو کشور، در زمان مناسب اهداف دو رئیس‌جمهوری را محقق کنند.

رئیس اتاق ایران با اشاره به سخنان رئیس‌جمهوری ویتنام در مورد ظرفیت این کشور به‌عنوان دروازه ورود به آ‌سه‌آن گفت: ویتنام می‌تواند راه ورود ما به پنجمین بلوک اقتصادی دنیا، آ‌سه‌آن، باشد؛ ایران هم در مقابل، می‌تواند یک راه مطمئن و کوتاه برای رسیدن به یک بازار ۴۰۰ میلیون نفری در آسیای مرکزی، قفقاز، افغانستان و عراق برای ویتنام باشد.

شافعی تاکید کرد که نگاه طرف ایرانی تنها به روابط دوجانبه نیست، بلکه به‌دنبال همکاری‌های اثربخش در اقتصاد منطقه‌ای هر دو طرف است و اتاق ایران این موضوع را در دستور کار قرار داده است. رئیس اتاق ایران در این دیدار از توافق شکل گرفته میان اتاق ایران و اتاق ویتنام برای تشکل اتاق مشترک بازرگانی خبر داد و ابراز امیدواری کرد اتاق مشترک دو کشور طی ۳ ماه آینده در‌ هانوی و تهران راه‌اندازی شود. شافعی به توافقات شکل گرفته در سفر سال گذشته رئیس‌جمهوری ایران به‌هانوی اشاره کرد و توضیح داد: در سفر سال گذشته هیات سیاسی-اقتصادی ایران به ویتنام، سه توافق‌نامه عمده به امضا رسید که شامل تشکیل کمیته مشترک بانکی، بررسی توافق‌نامه تجارت ترجیحی و توافق‌نامه میان وزارتخانه‌های کشاورزی دو کشور برای تقویت همکاری‌ها بوده است. ایران قدم‌های مهمی در هر سه زمینه برداشته و منتظر پاسخ مناسب از سوی دولت ویتنام است. شافعی در همایش تجاری ایران و ویتنام که روز پنج‌شنبه در‌هانوی برگزار شد نیز ضمن تاکید بر قابل دسترس بودن تجارت دو میلیارد دلاری با این کشور اظهار کرد: سهم ایران از بازار ۱۴۸میلیارد دلاری ویتنام، تنها ۳۶۷ میلیون دلار و در مقابل سهم ویتنام از بازار ۷۸ میلیارد دلاری ایران تنها ۱۸ میلیون دلار است که با در نظر گرفتن حجم و بزرگی اقتصادهای دو کشور و مکمل بودن آنها و از همه مهم‌تر پیشینه روابط، این ارقام درخور و شایسته نیست. «کائو کوک‌هانگ» معاون وزیر صنعت ویتنام نیز در دیداری جداگانه با رئیس اتاق ایران از بررسی توافق‌نامه تجارت ترجیحی با کشورمان خبر داد و اظهار امیدواری کرد این توافق‌نامه به توسعه و افزایش حجم مبادله تجاری دو طرف کمک کند.

وی درخصوص توافق‌نامه تجارت ترجیحی پیشنهادی ایران گفت: دولت ویتنام به وزارت صنعت و تجارت دستور توسعه همکاری داده و ما به‌طور جدی در حال بررسی نحوه همکاری دوجانبه هستیم و به زودی بررسی‌ها در مورد موضوع تجارت ترجیحی نهایی شده و پاسخ مناسبی خواهیم داد.