رایزنی هوایی در دو باند

دنیای اقتصاد: هشتمین نمایشگاه بین‌المللی هوایی و هوانوردی ایران (ایرشو کیش) روز گذشته با حضور وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح،‌ رئیس سازمان هواپیمایی کشوری، معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور و مدیرعامل منطقه آزاد کیش در حالی آغاز به کار کرد که شاهد دو رویداد مهم در صنعت هوایی کشور هستیم. «نوسازی ناوگان هوایی» و «روند مذاکرات با دو غول هواپیماسازی دنیا» دو رویدادی هستند که در دستور کار فعالان این حوزه قرار دارد. از موضوعات قابل تامل در برگزاری این نمایشگاه اینکه با وجود قرارداد ایران با سه کمپانی سازنده بزرگ هواپیما شامل بوئینگ،‌ ایرباس و ATR هیچ‌یک از این سه کمپانی در نمایشگاه بین‌المللی هوایی و هوانوردی ایران حضور ندارند. از دیگر غایبان این نمایشگاه هوایی، وزیر راه و شهرسازی بود که به علت سفر به چین برای شرکت در همایش «فرصت‌های سرمایه‌گذاری بخش حمل‌ونقل» حضور نداشت. البته عباس آخوندی در همایش مذکور، تامین ۵۰۰ فروند هواپیما ظرف پنج سال را جزو اولویت‌های کاری وزارت راه و شهرسازی عنوان کرد وگفت: قرارداد خرید ۱۰۰ فروند هواپیما از شرکت ایرباس در سال جاری نهایی می‌شود و با شرکت بوئینگ نیز مذاکرات در حال انجام است.

از سوی دیگر نیز شاهد خبرهای خوبی از سوی فعالان صنعت هوایی بودیم. به‌طوری که رئیس سازمان هواپیمایی از رشد ۵/ ۱۵ درصدی شاخص‌های حمل‌و نقل‌های هوایی ایران در ۷ماه ابتدایی سال جاری خبر داد و گفت: به‌دنبال رشد حمل‌ونقل هوایی فراتر از بعد جهانی آن هستیم. مدیرعامل سازمان منطقه آزاد کیش هم از توسعه فرودگاه جزیره هندورابی با هزار میلیارد ریال اعتبار و خرید چهار فروند هواپیما برای شرکت هواپیمایی کیش خبر می‌دهد و در عین حال با اشاره به ظرفیت سرمایه‌گذاری در حوزه صنایع هوایی و هوانوردی ایران تاکید می‌کند که با برآورد سالانه پنج میلیارد دلار، ایران تا ۱۰ سال آینده نیاز به حداقل ۴۰۰ هواپیمای جدید دارد که از این تعداد حدود ۲۴۰ فروند هواپیما با ظرفیت ۸۰ تا ۲۰۰ صندلی است که بتواند مسیرهای داخلی و کشورهای اطراف را پوشش دهد. وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح نیز که از دیگر سخنرانان این مراسم بود تاکید کرد: هر نوع نقض، تعلل و بازگشت از مسیر توافق برجام هزینه هنگفتی برای آمریکا دارد و متضرر اصلی هر اقدام جاهلانه و مغرورانه خود آنها خواهند بود. از این رو به نظر می‌رسد که متولیان صنعت هوایی کشور در دو جبهه در حال مذاکره برای خرید هواپیما و نوسازی ناوگان هوایی کشور هستند.

تحول در صنعت حمل‌ونقل

براساس این گزارش، وزیر راه و شهرسازی ایران که به چین سفر کرده بود در نشستی که با حضور بیش از ۲۰۰ تن از نمایندگان و فعالان حوزه حمل‌ونقل چین و همچنین مدیران ارشد شرکت‌های چینی مرتبط با این حوزه در محل سفارت ایران در شهر پکن برگزار شد، گفت شرایط برای گسترش همکاری‌های دو کشور در زمینه‌های مختلف فراهم است. عباس آخوندی همچنین از علاقه‌مندی خود برای بیشتر شدن این مناسبات در زمینه تجارت، سیستم لجستیک و حمل‌ونقل خبر داد. وزیر راه و شهرسازی در این گردهمایی که با همت سفارت ایران با عنوان «مجمع سرمایه‌گذاری مسکن، حمل‌ونقل و ترابری» برگزار شد، تصریح کرد که مایل است شرکت‌های علاقه‌مند به همکاری با ایران علاوه بر ارتباط دولت با دولت، خود نیز در تامین مالی و همچنین نوسازی ناوگان دریایی، هوایی و زمینی فعال شده و سرمایه‌گذاری کنند.

آخوندی با اشاره به اینکه دو کشور ایران و چین، هم اکنون دارای زیرساخت‌های بسیار خوبی هستند، بیان کرد: از این رو می‌توانند شرایط و امکانات موجود را در راستای احیای جاده ابریشم نوین نیز به‌کار بگیرند. آخوندی به برنامه‌های وزارت راه و شهرسازی در نوسازی ناوگان حمل‌ونقلی اعم از ریلی، هوایی، جاده‌ای و همچنین توسعه بنادر اشاره کرد و از شرکت‌های چینی خواست مشارکت فعال تری در اجرای این طرح‌ها داشته باشند. وی اظهار کرد: در بخش سیستم حمل‌ونقل جاده‌ای طرح‌های متعددی در دست اجرا است و در کنار پروژه‌های زیرساختی زمینی و دریایی، طرح‌های ریلی در ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

وزیر راه و شهرسازی، در بخش دیگری از سخنان خود به تشریح نوسازی ناوگان هوایی کشور پرداخت و گفت که تامین ۵۰۰ فروند هواپیما ظرف پنج سال از عمده‌ترین برنامه‌های در دست اجرا است که در همین رابطه مذاکراتی نیز با شرکت‌های هواپیماسازی ایرباس و بوئینگ صورت گرفته است. وزیر راه و شهرسازی یادآور شد: قرارداد خرید ۱۰۰ فروند هواپیما از شرکت ایرباس در سال جاری نهایی می‌شود و با شرکت بوئینگ نیز مذاکرات در حال انجام است. وی در این زمینه به تولید هواپیماهای با برد کوتاه از سوی شرکت‌های چینی اشاره کرد و گفت: این شرکت‌ها نیز در صورتی که بتوانند روش‌های مالی ما را تامین کنند، می‌توانند در این زمینه مشارکت داشته باشند. آخوندی در کنار بحث نوسازی ناوگان هوایی؛ نوسازی ناوگان جاده‌ای را نیز مورد اشاره قرار داد و گفت که خرید ۶۵ هزار کامیون و از رده خارج کردن کامیون‌های قدیمی در اولویت این بخش از برنامه‌ها قرار دارد. نوسازی و خرید ۲ هزار واگن مسافربری و ۲۰ هزار واگن باری در بخش حمل‌ونقل ریلی، از دیگر نکاتی بود که وزیر راه و شهرسازی در سخنان خود به آن اشاره کرد اما یادآور شد که مهم‌ترین نکته در این بین برای وی، بحث تامین مالی است.

وی گفت: در حال حاضر عمده‌ترین روش تامین مالی که صاحبان صنایع و شرکت‌های چینی در آن مشارکت کرده‌اند، «تسهیلات دولت به دولت» بوده است، اما اکنون نیازمند روش‌های مالی دیگری هستیم که پیشنهاد ما در این زمینه، روش‌های سرمایه‌گذاری و تامین مالی ترکیبی است. آخوندی در ارتباط با سرمایه‌گذاری در بخش‌های ریلی، جاده‌ای و توسعه فرودگاه‌ها، روش‌های BOT و BT را به‌عنوان روش‌های مناسب به نمایندگان و مسوولان شرکت‌های چینی حاضر در نشست پیشنهاد کرد و گفت: چنانچه شرکتی مایل به سرمایه‌گذاری در بحث‌های زیرساختی در ایران است، تاکید ما اجرای روش‌های مورد اشاره است. وی تاکید کرد که در روش‌های مورد نظر به‌طور حتم تضامین لازم از سوی شرکت‌های ایرانی و دولت ایران در اختیار علاقه‌مندان گذاشته خواهد شد و چنانچه شرکت‌های چینی مایل به مشارکت در پروژه‌ها و طرح‌های ایران هستند، بهتر است ابتدا با بانک‌های خود در مورد انتخاب روش‌های تامین مالی جدید مذاکراتی داشته باشند. وی در مورد خرید هواپیماها، پروژه‌های نوسازی واگن‌ها و سیستم‌های کامیون‌ها نیز گفت که روش پیشنهادی ایران «لیزینگ فاینانس» است.

رشد شاخص‌ حمل‌ونقل‌ هوایی

هشتمین نمایشگاه بین‌المللی هوایی و هوانوردی ایران در کیش رویداد دیگری بود که روز گذشته آغاز به کار کرد. رئیس سازمان هواپیمایی کشوری در مراسم آغاز به کار این نمایشگاه گفت: مطابق آخرین آماری که از فعالیت‌های حمل‌ونقل هوایی در کشور ثبت شده است، در ۷ ماه منتهی به مهرماه سال جاری شاهد رشد ۱۷ درصدی نشست و برخاست هواپیماها، رشد ۱۸ درصدی در پذیرش و اعزام مسافران هوایی و همچنین رشد ۱۲ درصدی در حمل بار و پست هوایی بوده‌ایم. علی عابدزاده با بیان اینکه مجموع این رشد حدود ۵/ ۱۵ درصد بوده است، افزود: این در حالی است که نرخ رشد حمل‌ونقل هوایی در جهان طی مدت یادشده ۷ درصد و در منطقه خاورمیانه ۸ درصد بوده است.

وی تفاوت چشمگیر نرخ رشد حمل‌ونقل هوایی ایران با دیگر کشورهای جهان و منطقه را یکی از نشانه‌های آغاز دوره درخشان در صنعت هوانوردی ایران عنوان کرد. وی به شرایط حمل‌ونقل هوایی ایران پس از برجام اشاره و اظهار کرد: گشایش حاصل شده در تامین تجهیزات و دسترسی ایران به بازار تامین محصولات، قطعات و خدمات هواپیمایی یکی از رخدادهای مورد توجه در این حوزه است. رئیس سازمان هواپیمایی کشوری با تاکید بر اینکه در ایام تحریم برخی توانمندی‌های راهبردی در صنعت هوانوردی ایران ایجاد شد، تصریح کرد: این توانمندی‌های بومی به همراه بازار ارزشمند حمل‌ونقل داخلی در کشور مرکز ثقل پایداری برای فعالیت‌های هوانوردی در ایران است.

عابدزاده تاکید کرد: نمایشگاه هوایی کیش عرصه مناسبی برای نشان دادن توانمندی‌های صنعت هوانوردی کشور و مجمع مناسب برای ذی‌نفعان بازار هوانوردی است. به گفته وی، ایران دارای بیش از ۵۰ شرکت دانش‌بنیان خصوصی در حوزه صنعت هوا و فضا است که در اتحادیه‌های غیردولتی با بیش از ۲۰۰ شرکت عضویت دارد. البته شرکت‌های فعال در حوزه صنایع هوافضا به این تعداد محدود نبوده و حدود ۳۰۰ شرکت خصوصی در این حوزه به ثبت رسیده است. عابدزاده افزود: هوانوردی عمومی و بازار آموزش صنعت هوانوردی یکی دیگر از مولفه‌های شاخص صنعت هوانوردی در ایران است که پیش‌بینی می‌شود، این دو بخش نیز رشد وسیعی را تجربه کند.

وی همچنین ورود قدرتمند به بازار حمل‌ونقل هوایی منطقه و کسب سهم از بازار مسافران ترانزیت را هدف اصلی سازمان هواپیمایی کشوری دانست و گفت: ایران در مقایسه با دیگر کشورهای منطقه از وجود یک بازار داخلی و مشتریان بومی پروازهای بین‌المللی برخوردار است. این ویژگی نقطه اتکایی برای هدایت صنعت هوانوردی و وجود یک تضمین حداقلی برای رشد این صنعت است. عابدزاده تصریح کرد که بهبود کارآمدی و ایمنی فرودگاه‌ها و آغاز فرآیند صدور گواهینامه فرودگاهی یک سیاست مورد پیگیری در کشور است.

حضور آمریکایی‌ها

دبیر هشتمین نمایشگاه هوایی و هوانوردی ایران نیز با بیان اینکه در نمایشگاه امسال ۱۰۰ شرکت داخلی و خارجی حضور دارند، تصریح کرد: شرکت‌هایی از کشورهای آمریکا، آلمان، ایتالیا، ترکیه، ژاپن و... حضور دارند. بیژن بنکدار اظهار کرد: امسال برای اولین‌بار شوالیه‌‌های روسیه با ۵ فروند سوخو و ۶ فروند بالتیک بی و همچنین جنگنده‌های نیروی هوایی ارتش ایران در آسمان کیش طی ۴ روز به مانور هوایی می‌پردازند.

نیاز به ۴۰۰ هواپیما

از سوی دیگر، علی‌اصغر مونسان مدیرعامل منطقه آزاد کیش که در مراسم افتتاح نمایشگاه هوایی حضور یافته بود، اظهار کرد: در صنعت هوانوردی جهان، حدود ۱۴۰۰ ایرلاین با ۲۵ هزار فروند هواپیما در ۵۰ هزار مسیر، بار و مسافر جابه‌جا می‌کند. وی ادامه داد: درآمد حدود ۵/ ۲ تریلیون دلاری صنعت هوانوردی جهان و اشتغال نزدیک به ۶۰ میلیون نفر در این حوزه، حجم بزرگی از گردش مالی و مشاغل حمل‌ونقل را به این صنعت اختصاص داده است. به گفته مونسان، براساس آمار تنها در سال ۲۰۱۳ بیش از سه میلیارد مسافر و ۵۰ میلیون تن بار از طریق خطوط هوایی جابه‌جا شده که به لحاظ ارزشی ۳۵ درصد کل ارزش جابه‌جا شده در جهان بوده است. وی اظهار کرد: در سال ۲۰۱۳ در ایران حدود ۳۵۰ هزار پرواز انجام شده که در نتیجه ۲۵ میلیون مسافر شامل ۵/ ۸ میلیون مسافر بین‌المللی و ۵/ ۱۶ میلیون مسافر داخلی جابه‌جا شده‌اند.

مونسان بیان کرد: براساس پیش‌بینی‌های انجام شده، ترافیک حمل‌ونقل هوایی در جهان تا ۱۵ سال آینده دو برابر می‌شود و منطقه خاورمیانه در بین سایر مناطق جهان، بیشترین رشد را خواهد داشت. وی تصریح کرد: بین ۳۰ تا ۴۰ درصد نیاز هوایی کشور به هواپیماهای پهن‌پیکر و دورپرواز است که رقمی حدود ۱۲۰ تا ۱۶۰ هواپیما را تشکیل می‌دهد. مونسان گفت: ظرفیت فرودگاهی کشور با برنامه‌های توسعه‌طلبانه خرید هواپیماهای جدید همخوانی دارد؛ هر چند در حال حاضر از ۶۹ فرودگاه غیرنظامی کشور تنها ۶ فرودگاه مهرآباد، شیراز، اصفهان، تبریز، مشهد و کیش اقتصادی هستند و سایر فرودگاه‌ها اقتصادی نیستند؛ بنابراین تنها توسعه فیزیکی نمی‌تواند در ارتقای حمل‌ونقل هوایی کشور موثر باشد. مدیرعامل سازمان منطقه آزاد کیش با اشاره به شرایط صنایع هوایی پس از برجام افزود: ازسرگیری پرواز شرکت‌های هواپیمایی بریتیش ایرویز، KLM، لوفت هانزا و چند شرکت دیگر صدور مجوز برای بیش از ۶۶ هزار پرواز بین‌المللی، عقد قراردادهای خرید هواپیماهای جدید و خرید تجهیزات مورد نیاز فرودگاهی فراهم شد. مونسان با اشاره به اهمیت صنعت توریسم گفت: با تخصیص ۴ هزار میلیارد ریال بودجه پروژه‌هایی مانند ساخت ترمینال بین‌المللی کیش با زیربنای ۴۲ هزار مترمربع و ظرفیت پذیرش حدود ۵/ ۴ میلیون مسافر در سال، خرید تجهیزات ناوبری و هوانوردی، ترمیم و تعریض باند جنوبی برای پذیرش هواپیماهای پهن‌پیکر مانند ایرباس A۳۸۰و توسعه تجهیزات زمینی در دست اقدام بوده یا به پایان رسیده است. به گفته وی، برای توسعه فرودگاه جزیره هندورابی با هزار میلیارد ریال بودجه پروژه احداث باند فرودگاه و سطوح عوامل پروازی اجرا شده که عملیات ساخت باند پروازی آن به پایان رسیده است. وی اظهار کرد: شرکت هواپیمایی کیش هم برای افزایش ناوگان هوایی خود خرید ۱۰ فروند هواپیمای جدید را در دستور کار قرار داده که به تازگی چهار فروند هواپیما خریداری و به ناوگان خود افزوده است.

نقض برجام هزینه هنگفتی برای آمریکا دارد

در ادامه، حسین دهقان وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح نیز به‌عنوان دیگر سخنران این مراسم، صنایع هوایی را یکی از صنایع به‌روز و هایتک عنوان کرد وگفت: صنایع هوایی از پیچیدگی و گستردگی خدمات و فناوری و کارکردهای مختلف برخوردار است و همواره مورد توجه دولت‌ها بوده است. وی افزود: در حوزه اقتصاد به دنبال وضعیتی هستیم تا از اقتصاد برون‌گرا، دانش‌بنیان، مردمی و اقتصاد عدالت‌‌پایه بهره‌مند شویم. وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح با تاکید بر اینکه به دنبال اقتصاد بسته نیستیم، گفت: در این فضای حرکتی تلاش می‌کنیم از همه ظرفیت‌های دیگران برای دستیابی به اهداف خود استفاده مناسب کنیم.

دهقان به تحریم‌ها در سال‌های گذشته اشاره کرد وگفت: در گذشته تحریم‌های ناجوانمردانه‌ای به ما تحمیل شد و تلاش کردند که ما را از فناوری بین‌الملل محروم کنند، اما امروز وضعیت ما متفاوت است. وی همچنین به توافقات برجام اشاره کرد وگفت: هر نوع تعلل، نقض و بازگشت از مسیر توافق‌شده هزینه هنگفتی برای آنها دارد و متضرر اصلی هر اقدام جاهلانه و مغرورانه از سوی آنها، خودشان خواهند بود. دهقان با تاکید بر اینکه امروز ساختار تحریم‌ها شکسته شده است، گفت: اگرچه آمریکا سعی دارد به دنیا القا کند ما هنوز تحریم هستیم، اما به آمریکا سفارش می‌کنیم بیش از این آبروی نداشته خود را خراب نکند. وی با بیان اینکه اکنون ایران دیگر بازار مصرفی نیست و از زیرساخت‌های عظیم صنعتی برخوردار است، تصریح کرد: در صنایع دفاعی در همه زمینه‌های هوایی، دریایی، فضایی، ارتباطات، ‌زمینی و... در سطح فناوری جهانی حرکت می‌کنیم. به گفته وی، وزارت دفاع اکنون با ۱۴۰۰ شرکت همکاری می‌کند که ۴۰۰ شرکت آن دانش‌بنیان است.

دهقان بیان کرد: امروز به‌دنبال مدل‌های همکاری راهبردی هستیم و درواقع به‌دنبال شراکت هستیم نه خرید خدمات از دیگران. سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری هم در ادامه این مراسم، با اشاره به اهمیت مشارکت بخش خصوصی در حوزه هوایی و افزایش سهم این بخش در این صنعت گفت: فناوری‌های صنعت هوایی از جمله پهپادها، بخش هواشناسی و... باید در زندگی روزمره ایرانی‌ها مورد استفاده قرار گیرند. ستاری افزود: در چند سال اخیر اتفاقات خوبی در حوزه صنعت هوایی رخ داده که با مرتفع شدن مشکلات مربوط به منابع مالی شاهد گسترش بیشتر این حوزه خواهیم بود. براساس این گزارش، هشتمین نمایشگاه بین‌المللی هوایی ایران در کیش برای انتقال فناوری‌های صنعت هوایی و افزایش تعاملات ایران با کشورهای جهان در این حوزه از بیست‌وششم تا بیست‌ونهم آبان ماه در منطقه آزاد کیش در حال برگزاری است. در این نمایشگاه کشورهایی از جمله روسیه، انگلستان، مالزی، ترکیه و... برای ارائه آخرین دستاوردهای خود در حوزه طراحی و هوانوردی حضور دارند.