منشور« شافعی» برای پارلمان اقتصاد عکس: مجتبی سرانجام‌پور، دنیای اقتصاد

گروه بازرگانی: تاریخ در پارلمان بخش خصوصی تکرار شد و غلامحسین شافعی در رقابت با مسعود خوانساری بار دیگر بر صندلی ریاست اتاق بازرگانی ایران تکیه زد. این فعال اقتصادی و نایب‌رئیس اتاق ایران در دوره هشتم، برای دومین بار در انتخابات میان دوره ریاست اتاق بازرگانی ایران، توانست با کسب ۱۹۸ رای در مقابل ۱۹۴ رای رقیب خود، بر این کرسی بنشیند. پیش از این نیز، در دوره هفتم اتاق بازرگانی که همزمان با انتخابات دولت یازدهم بود، با ورود محمد نهاوندیان به بدنه دولت و انتخاب وی به‌عنوان رئیس دفتر رئیس‌جمهوری، انتخابات میان دوره‌ای در اتاق بازرگانی برگزار شد که در آن دوره نیز غلامحسین شافعی و مسعود خوانساری به‌عنوان کاندیدای ریاست مطرح شدند. در آن زمان، غلامحسین شافعی با ۱۷۸ رای توانست از خوانساری که ۱۶۲ رای کسب کرده بود، سبقت گرفته و برای یک‌سال و نیم ریاست اتاق را بر عهده بگیرد. وی در دوره نهاوندیان هم نایب‌رئیس اتاق ایران بود.

در دوره هشتم نیز با استعفای محسن جلال‌پور به دلیل عارضه قلبی از ریاست اتاق ایران، بار دیگر پارلمان بخش خصوصی در معرض انتخابات میان دوره‌ای ریاست قرار گرفت. در این دوره نیز هرچند در ابتدا نام چندین کاندیدای احتمالی مطرح شد، اما در روزهای منتهی به برگزاری انتخابات، نام شافعی و خوانساری بیش از سایرین در جلسات و محافل مطرح شده بود. به هر صورت تا روز برگزاری انتخابات هیچ‌یک از دو کاندیدا حضور قطعی خود را اعلام نکرد. در حالی که آنچه از گوشه و کنار شنیده می‌شد، مذاکرات این دو کاندیدا یک روز قبل از برگزاری انتخابات بود و هر دو طرف برآوردی از رای‌های خود داشتند. فارغ از اینکه تا چه اندازه برآوردهای دو طرف درست از آب درآمد، از ساعت ۸ صبح در لابی ساختمان جدید اتاق ایران که محل دریافت کارت‌های هیات نمایندگان اتاق ایران بود، هواداران دو طرف به فعالیت و مذاکره با اعضای حاضر در سالن مشغول بودند. در ابتدای این جلسه، علاء‌ میرمحمدصادقی به‌عنوان رئیس سنی جلسه در جایگاه هیات رئیسه قرار گرفت و سه ناظر به پیشنهاد هیات نمایندگان نیز وی را در طول جلسه همراهی کردند. فرهاد فزونی، شهلا عموری و محسن احتشام سه فرد حاضر در کنار میرمحمدصادقی بودند. پس از اعلام اسامی دو کاندیدا ازسوی رئیس جلسه، هریک از کاندیدا در فرصتی که در اختیار آنها قرار دادند، به بیان برنامه‌های خود پرداختند. در ابتدا مسعود خوانساری که هم اکنون ریاست اتاق بازرگانی تهران را بر عهده‌دارد، برنامه‌های خود را اعلام کرد.

کاندیدای ریاست اتاق بازرگانی ایران، با بیان اینکه وضعیت اقتصاد کشور طبیعی نیست و در تنگنای توسعه‌نیافتگی و رکود فرو رفته گفت: اقتصاد ایران برای پیشرفت کمتر از هر زمان دیگری امید دارد و چرخ کارخانه‌ها به سختی می‌چرخد. خوانساری تصریح کرد: به‌خاطر کاهش قیمت نفت دولت توان مالی خود را از دست داده و نظام بانکی با بحران جدی مواجه شده است. در این شرایط بنگاه‌ها در تامین منابع خود با مشکل جدی مواجه شده‌اند و بیکاری و رکود در اقتصاد کشور سایه‌افکنده است.

وی تاکید کرد: در شرایطی که توافق هسته‌ای امضا شده و برجام به مرحله اجرایی رسیده، امید به سرمایه‌گذاری خارجی بیشتر شده است، اما موانعی که پیش روی کسب‌وکار وجود دارد مانند سدی برای ورود سرمایه‌گذاران شده است. برای رفع معضل بیکاری در اقتصاد کشور دولت و بخش خصوصی باید با یکدیگر متعهد و هماهنگ شوند تا چرخ اقتصاد به حرکت درآید. خوانساری گفت: همه می‌دانیم دولت بزرگ که بیشترین دخالت‌های ریز و درشت را در اقتصاد کشور دارد نمی‌تواند شرایط مناسبی را ایجاد کند و باید شرایطی فراهم شود که بخش خصوصی واقعی به عرصه بیاید. فرآیند خصوصی‌سازی در شکل درست و واقعی خود باید به سرعت انجام شود همچنین مبارزه با فساد در اقتصاد کشور مورد توجه قرار گیرد. اتاق ایران تمام توان خود را برای تسهیل شرایط کسب‌وکار به کار خواهد گرفت.

خوانساری با اشاره به اینکه برنامه‌های اتاق ایران تدوین شده است، گفت: بنده به برنامه‌های تدوین شده ریاست قبل اتاق ایران وفادار هستم، اما معتقدم که رئیس اتاق ایران می‌تواند پیگیر امور برای بهبود ساختار اتاق و فرهنگ سازمانی آن باشد. اتاق ایران از عدم تمرکززدایی و چالاکی رنج می‌برد و وضعیت فعلی آن به‌صورت رئیس‌محور اداره شده است. کاندیدای ریاست اتاق بازرگانی ایران با انتقاد از روند تمرکزگرایی اقتصاد ایران، گفت: ۸۰ درصد اقتصاد ایران در تهران و چند شهر بزرگ است که این امر منجر به آلودگی‌های آب و هوا و مشکلات آمایش سرزمین شده است و باید درخصوص آمایش سرزمین اقدامات جدی صورت گیرد.

خوانساری در پایان با اشاره به اولویت‌هایی که در اقتصاد کشور باید مورد توجه قرار گیرد، گفت: واقعی‌شدن و تک‌نرخی شدن نرخ ارز، اصلاح نظام یارانه‌ای و عدم پرداخت یارانه نقدی به مردم، بهبود فضای کسب‌وکار و تامین اجتماعی و مسائل بانکی از جمله دیگر مواردی است که باید در دستور کار قرار گیرد. پس از خوانساری کاندیدای دیگر پشت تریبون قرار گرفت. غلامحسین شافعی که اکنون ریاست اتاق مشهد را عهده‌دار است، گفت: ‌اقتصاد کشور نیاز به حذف بوروکراسی و چابک‌سازی دارد و باید اذعان کرد که اتاق بازرگانی ایران اپوزیسیون و همچنین بله‌ قربان‌گوی آن نیست. وی اظهار کرد: چابکی و حذف بوروکراسی، ارتقای توان کارشناسی اتاق از جمله مواردی است که باید در بخش بازرگانی کشور صورت گیرد.

وی ادامه داد: برای اثربخشی بیشتر فعالیت بخش خصوصی باید شفافیت در اقتصاد کشور صورت گیرد که این خود باید از اتاق و بخش خصوصی آغاز شود. بخش خصوصی پویا و مولد که از شفافیت لازم، قانونمداری و سلامت مالی برخوردار است می‌تواند زمینه حرکت شفاف اقتصاد کشور را نیز فراهم کند. وی در ادامه صحبت‌های خود با تاکید بر اینکه اصل ۴۴ قانون اساسی که در آن به خصوصی‌سازی توجه شده است در شرایط فعلی کشور باید به شکل مناسب‌تری انجام شود، گفت: اتاق ایران عصاره اتاق شهرستان‌ها است و می‌تواند گزینه‌ای برای شراکت اقتصادی بلندمدت ایجاد کند. اما دولت نباید بخش خصوصی را به‌عنوان یک بدهی نگاه کند. بخش خصوصی یک دارایی برای کشور به‌حساب می‌آید و باید به نقطه‌ای برسیم که کشور از سوی این بخش و با رهنمودهای دولت اداره شود.

شافعی با بیان اینکه جناح‌های سیاسی نباید به اتاق بازرگانی وارد شوند، گفت: دلیل موفقیت اتاق بازرگانی عدم ورود به بازی و جناح‌بندی‌های سیاسی بوده است و در ادامه راه نیز باید از هرگونه مداخله در آن جلوگیری شود. وی با اشاره به اینکه در شرایط فعلی کشور فعالیت بخش خصوصی از جذابیت‌های لازم برخوردار نیست، گفت: قانون اتاق بازرگانی نیازمند اصلاح است تا بتوانیم از ظرفیت‌های موجود در کمیسیون‌ها بیشتر استفاده کنیم. شافعی با اشاره به دیپلماسی اقتصادی کشور گفت: اتاق‌ها و شوراهای مشترک خوبی در کشور وجود دارد، اما تا به امروز نتوانسته‌ایم به درستی از آنها استفاده کنیم. شافعی در پایان گفت: از این به بعد باید شرایطی ایجاد شود که سیاست به اقتصاد یارانه دهد. پس از آنکه نطق دو طرف به پایان رسید نوبت هیات نمایندگان بود که از میان دو کاندیدای موجود، یکی را به مدت حدودا ۲ سال و ۱۰ ماه در صدر کار قرار دهند. با سوت آغاز رای‌گیری، ولوله‌ها در فضای سالن اجتماعات طبقه دهم اتاق ایران نیز آغاز شد. هرچند خبرنگاران در سالن اصلی حضور نداشتند و از طریق مانیتورهای طبقه هشتم، روند این انتخابات را مانیتور می‌کردند، اما بارها شاهد تذکر ناظران و رئیس سنی مبنی بر تسریع در روند رای‌گیری و نشستن هریک از افراد بر صندلی خود بودیم. حتی پایان یافتن رای‌گیری و آغاز شمارش آرا نیز نتوانست این فضا را آرام کند و این بار رای دهندگان به‌صورت ایستاده، نظاره‌گر شمارش آرا بودند. با پایان یافتن شمارش آرا، نتایج جلسه ازسوی میرمحمد صادقی اعلام شد. بر این اساس، ۴۰۱ نفر از مجموع ۴۴۹ نفر اعضای هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران برای شرکت در این انتخابات و تعیین رئیس جدید اتاق بازرگانی شرکت کرده بودند که در این میان ۹ رای باطل شد. چراکه ۴ رای سفید در گلدان‌ها ریخته شده بود و ۵ رای نیز به دلیل نوشتن اسامی متفرقه مخدوش شد. غلامحسین شافعی با اختلاف ۴ رای توانست رقیب خود را پشت سر بگذارد و برای دومین بار در انتخابات میان دوره‌ای بر صندلی ریاست اتاق تکیه بزند. شافعی توانست ۱۹۸ رای کسب کند. در حالی که خوانساری ۱۹۴ رای را از هیات نمایندگان اتاق ایران دریافت کرد.

قرار بود غلامحسین شافعی پس از اعلام نتایج مجددا پشت تریبون قرار بگیرد اما به دلیل بی‌نظمی حاکم بر جلسه، رئیس منتخب اتاق، تنها به سخنرانی در جمع خبرنگاران بسنده کرد. وی در این بخش نیز از بهبود فضای کسب‌وکار به‌عنوان مهم‌ترین برنامه اتاق ایران یاد کرد و گفت: ما این برنامه را با همکاری وزارت اقتصاد دنبال می‌کنیم و بخش خصوصی به شدت بر این موضوع تاکید دارد. وی همچنین عنوان کرد: توسعه روابط تجاری با کشورهای همسایه و مسلمان در اولویت اتاق بازرگانی قرار می‌گیرد. کشو‌رهای توسعه‌یافته نیز به لحاظ انتقال تکنولوژی مدنظر خواهند بود تا نیاز ما در این بخش تامین شود. اما مسعود خوانساری که نتوانست رای کافی را از اتاق ایران کسب کند، طی پیامی از تمامی اعضای هیات نمایندگان اتاق ایران قدردانی کرد. وی همچنین پیروزی غلامحسین شافعی در انتخابات اتاق ایران را به وی تبریک گفت و هدف نهایی اعضای پارلمان بخش خصوصی را کمک به بهبود کسب‌وکار به نفع تمامی فعالان اقتصادی دانست.

در متن این پیام آمده است: «امروز همه فعالان بخش خصوصی باید خوشحال باشند که نمایندگان آنان در فضایی رقابتی و تخصصی و با انگیزه بالا در انتخابات اتاق ایران شرکت کردند و برگ زرین دیگری از پایبندی به اخلاق حرفه‌ای و احترام به مسوولیت اجتماعی را در تاریخ اتاق‌های بازرگانی به ثبت رساندند. خوشبختانه انتخابات اتاق ایران با حضور موثر اکثر اعضای هیات نمایندگان و در جوی رقابتی و صمیمانه برگزار شد و صاحبان کسب‌وکار نشان دادند، می‌توانند تا چه اندازه مترقی و فعال در عرصه اجتماعی و اقتصادی حضور داشته باشند.

برهمین اساس از تمامی اعضای محترم هیات نمایندگان اتاق ایران نهایت قدردانی و سپاس را دارم و برای جناب آقای مهندس شافعی، رئیس محترم اتاق ایران نیز در ادامه مسیر حضور در این نهاد ارزشمند، آرزوی موفقیت می‌کنم. قطعا هدف همگی ما کمک به فرآیند توسعه کشور، تقویت جایگاه بخش خصوصی و بهبود محیط کسب‌وکار در اقتصاد ایران است. برهمین اساس باید در کنار یکدیگر، با اتحاد و وحدت و با نگاهی متعالی همچنان استوار و پرتوان زمینه‌ها را برای حرکت در این مسیر مهیا سازیم. امیدوارم، نتیجه توجه به خردجمعی در نهایت افقی روشن و امیدبخش را پیش‌روی فردای اقتصاد این سرزمین قرار دهد.»

کارنامه رئیس جدید اتاق

غلامحسین شافعی در سال ۱۳۳۰ در قائن خراسان متولد شده است. او که پیش از این نیز در آذر ماه سال ۱۳۹۲ به‌عنوان رئیس اتاق ایران انتخاب شده بود و تا خردادماه ۱۳۹۴ ریاست این اتاق را بر عهده‌داشت،‌ در حال حاضر ریاست اتاق بازرگانی مشهد را بر عهده‌ دارد. شافعی دارای مدرک تحصیلی مهندسی صنایع است. وی همچنین در دوره فعلی اتاق ایران، نایب رئیس اتاق بازرگانی بود.

نبض انتخابات اتاق

قرار بود در جلسه روز گذشته هیات نمایندگان اتاق ایران، تکلیف صندلی خالی نایب رئیسی اتاق ایران نیز مشخص شود که گویا در ساعات پایانی روز شنبه این تصمیم عوض شد و به رغم اینکه برگه‌های تعرفه انتخابات نایب رئیس نیز صادر شده بود، این انتخابات به جلسه آینده هیات نمایندگان اتاق ایران موکول شد.

حضور برخی از اعضای هیات نمایندگان اتاق ایران از ساعت ۸ صبح روز گذشته در لابی ساختمان جدید اتاق ایران، نشان می‌داد که انتخابات رئیس اتاق، کاملا رقابتی خواهد بود.

احتمال تک کاندیدا بودن این انتخابات، با توجه به فعالیت‌های هواداران دو طرف درخصوص کسب آرای بیشتر در همان ساعات ابتدایی صبح، رد شد.

برخلاف جلسات عادی، رای‌گیری به‌صورت غیرالکترونیکی و به صورت کاغذی انجام شد و حدود نیم ساعت شمارش آرا طول کشید.

در طول مدت زمان رای‌گیری، برخی از اعضای هیات نمایندگان، با تلفن همراه خود تصاویر همهمه اعضا را ثبت می‌کردند.

ولی‌الله افخمی‌راد نیز همچنان به‌عنوان نماینده دولت در اتاق حضور یافت و در پاسخ به سوال خبرنگاران مبنی بر اینکه در این انتخابات به عنوان کاندیدا شرکت خواهد کرد یا خیر، گفت که قصد حضور در این همه‌پرسی را با این هدف ندارد.

پس از برگزاری انتخابات واکنش‌ها به نتایج متفاوت بود؛ برخی غافلگیر شده بودند و انگار انتظار دیگری غیر از آنچه حاصل شد داشتند و برخی دیگر هم نتایج به‌دست آمده را دور از انتظار نمی‌دانستند.

پس از برگزاری انتخابات، چهره‌هایی از هیات نمایندگان دوره قبل نیز در لابی ساختمان اتاق ایران ایستاده و سرگرم گفت‌وگو با رای‌دهندگان بودند.

منشور« شافعی» برای پارلمان اقتصاد