بررسی «دنیای اقتصاد» از مجوز مذاکره هواپیماساز آمریکایی با ایران
پنج گزینه ایران برای خرید بوئینگ
مجوز به بوئینگ برای آغاز مذاکرات تجاری با ایرلاین‌های ایرانی راه را برای فروش نخستین هواپیماهای مسافربری آمریکایی به ایران از زمان پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۵۷ هموار می‌کند. بوئینگ پیش از انقلاب اسلامی ایران بزرگ‌ترین تامین‌کننده هواپیماهای مسافربری برای کشور بود و هواپیماهای ساخت این شرکت آمریکایی در بیش از دو دهه گذشته همچنان در خطوط هوایی ایران پرواز می‌کنند. از سویی رسانه‌های بین‌المللی با اشاره به امضای چند توافقنامه بین ایران و شرکت‌های هواپیماسازی خارجی اعلام کرده‌اند که شرکت‌های بزرگ هواپیماسازی به بازار ایران چشم دوخته‌اند و نسبت به از سرگیری فعالیت در چنین بازاری، خوشبین هستند. به عقیده کارشناسان این اجماع نظر در فضای بین‌المللی می‌تواند در این شرایط بهترین انتخاب‌ها را برای ایران به دنبال داشته باشد. موافقت دولت آمریکا با آغاز مذاکرات شرکت بوئینگ با ایران در رابطه با احتمال فروش هواپیماهای جت ساخت این شرکت، نشانه‌ای در زمینه خوش‌بینی شرکت‌های سازنده هواپیماهای غیرنظامی نسبت به آینده است.
مذاکرات غیرمستقیم بوئینگ
اصغر فخریه‌کاشان، قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بین‌الملل و سرمایه‌گذاری از دریافت پیام‌هایی از طرف شرکت بوئینگ از کانال وزارت امور خارجه خبر داد و گفت: قرارداد ایرباس با شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران، شرکت بوئینگ را برای مذاکره با ایران به تکاپو انداخت. وی درباره اقدامات شرکت هواپیماسازی بوئینگ بعد از گرفتن مجوز دولت آمریکا برای آغاز مذاکرات تجاری با ایرلاین‌های ایرانی گفت: تاکنون عکس‌العمل رسمی از طرف بوئینگ مشاهده نشده اما پیام‌هایی از طرف آنها مبنی بر آمادگی برای مذاکره با ایران از طرف وزارت امور خارجه دریافت کرده‌ایم. وی افزود: شرکت بوئینگ باید به‌طور رسمی برای مذاکره با ایران اعلام آمادگی کند، در این صورت ما نیز آمادگی برای مذاکره با این شرکت را خواهیم داشت، ضمن اینکه پیش‌تر هم این آمادگی از سوی کشورمان وجود داشت و تازگی ندارد. قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بین‌الملل و سرمایه‌گذاری گفت: شرکت هواپیماساز بوئینگ به دنبال بازار ایران است و قطعا اگر این شرکت تمایل به حضور در بازار ایران نداشت، نسبت به دریافت مجوز از دولت آمریکا اقدام نمی‌کرد. قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بین‌الملل و سرمایه‌گذاری، در پاسخ به این سوال که قرارداد ایرباس با شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی چقدر در تمایل بوئینگ برای مذاکره با ایران موثر بود گفت: قطعا این قرارداد شرکت بوئینگ را به تکاپو انداخت و در انگیزه این شرکت برای مذاکره با کشورمان تاثیر داشت چراکه دو شرکت هواپیماساز ایرباس و بوئینگ در جهان با یکدیگر رقیب هستند و تلاش می‌کنند سهم بیشتری از بازار بین‌المللی را در اختیار خود بگیرند. فخریه‌کاشان درباره نحوه همکاری ایران با بوئینگ در صورت دریافت پیام‌های رسمی از این شرکت گفت: قطعا مذاکرات با بوئینگ نیز همچون ایرباس برای تامین هواپیما به روش اجاره به شرط تملیک خواهد بود که نحوه تامین فاینانس آن از طرف شرکت فروشنده یا بانک‌های خارجی انجام می‌شود که البته جزئیات آن باید در مذاکرات مشخص شود.
آمادگی بوئینگ برای تجارت با ایران
بوئینگ آخرین‌بار با مجوز دولت دستورالعمل‌های تعمیر و نگهداری برای شرکت‌های هواپیمایی ایرانی فراهم کرد و برای برقراری روابط تجاری طولانی مدت به‌دنبال مجوز دولت خواهد بود. روزنامه آمریکایی وال‌استریت‌ژورنال به نقل از سخنگوی شرکت بوئینگ نوشت: ما پیچیدگی اوضاع در منطقه و وضعیت دائما در حال تغییر آن را درک می‌کنیم و پیوسته در پی راهنمایی‌های دولت آمریکا درباره فعالیت‌های تجاری در ایران هستیم. سخنگوی بوئینگ اعلام کرد: «این مجوز به ما اجازه می‌دهد با شرکت‌های هواپیمایی ایرانی مورد تایید برای بررسی نیازهای ناوگان‌شان مذاکره کنیم.» جنرال الکتریک هم اعلام کرده برای دریافت مجوز فروش موتورها و قطعات یدکی به شرکت‌های هواپیمایی ایرانی درخواست اجازه کرده اما به گفته سخنگوی این شرکت، هنوز موافقت دولت را دریافت نکرده است. براساس گزارش وال‌استریت‌ژورنال، شرکت‌های هواپیمایی ایرانی به دلیل اینکه چند دهه در تحریم به‌سر برده‌اند یکی از فرسوده‌ترین ناوگان‌های دنیا را دارند و نتوانسته‌اند از برتری موقعیت جغرافیایی و بازار داخلی ۸۰ میلیون مصرف‌کننده سود ببرند. در حالی که کشورهای همسایه در منطقه خلیج‌فارس مانند قطر، امارات و همچنین ترکیه از موقعیت و هواپیماهای جدید برای توسعه سریع هواپیمایی تجاری استفاده کرده‌اند. «اینترنشنال بیزینس تایمز» نیز در گزارشی نوشته است: شرکت‌های هواپیماسازی جهانی از زمان لغو تحریم‌های غرب علیه ایران طی ماه گذشته، علاقه‌مند بازگشت به بازار ایران هستند؛ کشوری که انتظار دارد ناوگان فرسوده خود را با خرید هواپیماهای جدید، نوسازی کند. براساس گزارش مرکز هوانوردی (CAPA) که مقر اصلی آن در استرالیا است، ۱۴ شرکت هواپیمایی ایران از جمله شرکت دولتی ایران‌ایر، در مجموع از ظرفیت حمل ۲۲ میلیون مسافر در سال برخوردارند. این مرکز افزود: تحریم‌های ایران بر سر برنامه هسته‌ای‌اش باعث شد حدود ۱۳۰ هواپیما به دلیل نیاز به قطعات یدکی زمین‌گیر شوند. لغو تحریم‌ها در ماه گذشته راه را برای جایگزین کردن ناوگان هوایی فرسوده ایران هموار کرد. ایران اکنون به دنبال ایجاد تحول در صنعت هوانوردی غیرنظامی‌اش است. برآورد سازمان هوانوردی تجاری و غیرنظامی ایران (CAO) نشان می‌دهد این کشور برای تامین نیازهای بازار داخلی با توجه به جمعیت ۸۰ میلیونی‌اش، سالانه به حدود ۸۰ تا ۹۰ هواپیمای جدید طی پنج سال آینده و ۵۵۰ هواپیما در یک دهه نیاز دارد.
آمار بوئینگ
شرکت هواپیماسازی بوئینگ 159 هزار و 469 نفر کارمند در سراسر جهان دارد. درآمد این شرکت در سال 2014 بالغ بر 78/ 90 میلیارد دلار بود. این رقم اما در سال 2015 به 114/ 96 میلیارد دلار رسید و سود 176/ 5 میلیارد دلاری را عاید این شرکت کرد. این شرکت به‌طور متوسط سالانه 745 فروند هواپیما تولید می‌کند. محصولات شرکت هواپیماسازی بوئینگ طیف نسبتا وسیعی را شامل می‌شود که در اینجا به معرفی مشهورترین و پرطرفدارترین نمونههای آن می‌پردازیم:
بوئینگ 737
این هواپیمای متوسط با دو موتور جزو باریک پیکرترین نمونههای شرکت بوئینگ است و بین ۸۵ تا ۲۱۵ مسافر گنجایش دارد. نسل‌های نوین‌تر آن شامل ۷۰۰-۷۳۷، ۸۰۰-۷۳۷ و ER۹۰۰-۷۳۷ است. از این مدل از زمان ساخت و اولین پرواز آن در سال ۱۹۶۷ تا امروز ۸ هزار و ۸۸۰ فروند به ایرلاین‌های سراسر جهان تحویل داده شده است و ۴ هزار و ۴۱۷ سفارش نیز هنوز در دست ساخت است.
بوئینگ ۷۸۷
بوئینگ ۷۸۷ هواپیمایی است پهن پیکر و طویل که ظرفیت ۲۴۲ تا ۳۳۵ مسافر را دارد. وجود سازه‌های ترکیبی در بدنه آن باعث شده تا از لحاظ مصرف سوخت کاراترین نوع هواپیمای شرکت بوئینگ باشد. اولین نمونه آن در سال ۲۰۱۱ به بازار تحویل داده شد و تا ژانویه ۲۰۱۶ از ۶۲ مشتری هزار و ۱۴۳ فروند سفارش دریافت شده است. در سال‌های ابتدایی پرواز مشکلات فنی برای آن به وجود آمد که باعث شد کلیه پروازهای آن در آمریکا ممنوع شود. پس از اصلاحات فنی در سال ۲۰۱۳ تمامی مدل‌ها به فعالیت بازگشتند.
بوئینگ ۷۷۷
این هواپیما بزرگ‌ترین هواپیمای دو موتوره جهان است که گنجایش ۳۱۴ تا ۴۵۱ مسافر را دارد. این هواپیما که برای نخستین بار در سال ۱۹۹۴ به بازار تحویل داده شد، بین ۹ هزار و ۶۹۵ کیلومتر تا ۱۷ هزار و ۵۹۴ کیلومتر توان پرواز بدون فرود دارد. هدف از ساخت این هواپیما رفع معایب و ترکیب مزایای دو مدل ۷۶۷ و ۷۴۷ بوده است. مدل‌های ۲۰۰-۷۷۷ و ER۲۰۰-۷۷۷ و ۳۰۰-۷۷۷ و ER۳۰۰-۷۷۷ و LR۲۰۰-۷۷۷ به ترتیب در سال‌های ۱۹۹۵، ۱۹۹۷، ۱۹۹۸، ۲۰۰۴ و ۲۰۰۶ به بازار معرفی شدند که تفاوت آنها علاوه بر اندازه بلندتر نسبت به مدل اولیه (۱/ ۱۰ متر) تجهیزات پیشرفته‌تر الکتریکی و کامپیوتری در آنها بود. تا امروز ۶۰ مشتری تعداد هزار و ۸۹۱ فروند سفارش داده‌اند که هزار و ۳۶۷ فروند از سوی بوئینگ تاکنون به آنها تحویل داده شده است. پرواز سال ۲۰۱۳ هواپیمایی آسیانا با این مدل که به تصادف هوایی مرگباری ختم شد، اولین شکست آن طی ۱۸ سال پرواز به شمار می‌رود.
بوئینگ 747
مدل ۷۴۷اولین هواپیمای پهن پیکر جهان است که لقب «ملکه آسمان» را به آن داده‌اند. از ۱۹۶۸ تولید آن آغاز شده و تا کنون هزار و ۵۲۰ فروند از این هواپیما ساخته شده است و مدل‌های سری ۸-۷۴۷ هنوز ۱۹ سفارش تکمیل نشده دارد. مدل‌های ۱۰۰-۷۴۷ و ۲۰۰-۷۴۷ و ۳۰۰-۷۴۷ که بین سال‌های ۱۹۶۷ تا ۱۹۸۲ ساخته شدند بین ۲۴ تا ۸۳ میلیون دلار قیمت دارند در حالی که نمونههای جدیدتر I۸۱-۷۴۷ و F۸-۷۴۷ که در سال‌های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ به بازار تحویل داده شدند حدود ۳۵۰ میلیون دلار به فروش می‌روند. نمونه اولیه و اصلی آن دوونیم برابر بزرگ‌تر از بوئینگ ۷۰۷ ساخته شده بود. مدل ۴۰۰-۷۴۷ محبوب‌ترین مدل آن بوده و تا ۹۲۰ کیلومتر بر ساعت سرعت دارد و قادر است بدون فرود مسافتی بین ۸ هزار و ۳۵۰ تا ۱۳ هزار و ۴۵۰ کیلومتر را طی کند. این هواپیمای ۴ موتوره گنجایش ۵۲۴ مسافر را دارد و طراحی آن به نحوی است که می‌توان با تخلیه صندلی‌ها از تالار هواپیما از آن به‌عنوان هواپیمای باربری استفاده کرد.
بوئینگ 767
از سال ۱۹۸۲ کار خود را آغاز کرد و مدل‌های دیگر آن F۳۰۰-۷۶۷، ER۳۰۰-۷۶۷، ۴۶-KC و ۷۶۷-KC در سال‌های ۱۹۹۵، ۲۰۰۳، ۲۰۰۵ و ۲۰۱۵ به بازار معرفی شدند. نمونه F۳۰۰-۷۶۷ در سال ۲۰۱۳ در قیمت ۱۸۸ میلیون دلار به فروش رفت. بسته به مدل آن گنجایش ۱۸۱ تا ۳۷۵ مسافر را دارد و بین ۷ هزار و ۱۳۰ تا ۱۱ هزار و ۸۲۵ کیلومتر دامنه پرواز بدون فرود آن است. برای این هواپیمای پهن پیکر تا کنون از ۷۴ مشتری هزار و ۱۶۳ سفارش ثبت شده که هزار و ۸۳ فروند آن تاکنون ساخته و تحویل داده شده است.
ارسال نظر