تامین سرمایه؛ چالش فعالان اقتصادی

سیده‌فاطمه مقیمی

عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی تهران

در شرایط اقتصادی حاکم بر جهان که رقابت‌پذیری نقش بسیار مهمی در کسب‌وکارها دارد، فعالان اقتصادی و بنگاه‌ها برای بهبود شرایط رقابت‌پذیری مدام به تغییر روش‌ها و بهبود سیستم‌ها پرداخته و برای ایجاد یک سیستم مناسب، کارآ و رقابت‌پذیر نیاز به تامین سرمایه دارند و در این راستا برای ایجاد چنین سیستمی تامین سرمایه مناسب و قابل اطمینان نقش کلیدی بازی می‌کند و هر فعال اقتصادی که بتواند سرمایه‌گذاری مناسب‌تری را جذب کند، قدرت مانور بیشتری خواهد داشت. روش‌های تامین سرمایه متعددی در جهان وجود دارد و هر کشور یا فعال اقتصادی با توجه به شرایط خود و مزیت‌های نسبی و رقابتی حاکم بر بازار می‌تواند از میان روش‌های رایج، بهترین را برگزیند و برای نیازهای خود هزینه کند. روش‌هایی چون فاینانس، یوزانس، خرید متقابل و سرمایه‌گذاری مستقیم یا غیرمستقیم خارجی امروزه از متداول‌ترین روش‌های تامین سرمایه خارجی هستند.

هر یک از روش‌های قرضی و غیرقرضی فوق مزایای خود را داشته و در شرایط تحریم که امکان استفاده از این روش‌ها امکان‌پذیر نبوده، متاسفانه بانک‌ها هم از این فضای بی‌رقیب حداکثر استفاده را کرده و با بالا بردن بهره‌های بانکی و افزایش بوروکراسی برای فعالان اقتصادی که چاره‌ای جز استفاده از تامین مالی بانک‌ها ندارند روزبه‌روز بر سیطره خود بر تولید افزودند و امروزه شاهد ورشکستگی بسیاری از بنگاه‌ها ازسوی همین بانک‌ها هستیم. در شرایط پساتحریم که امکان استفاده از منابع بین‌المللی در کشور وجود دارد امید داریم که دولت با سیاست‌گذاری و بستر‌سازی مناسب زمینه حضور سرمایه‌گذاران خارجی و فاینانسور‌ها را فراهم آورد تا چرخ اقتصاد کشور به گردش درآمده و کشور از حالت رکود خارج شود و بانک‌ها هم در فضای رقابتی سیستم‌های خود را بهبود دهند و از بهره‌های بانکی بالا و روش‌هایی که کمکی به تولید نمی‌کند، فاصله بگیرند.

یکی از روش‌های بسیار بهینه تامین سرمایه برای کشور و فعالان اقتصادی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی است که این نوع سرمایه‌گذاری با روش‌هایی چون مشارکت در سود، مشارکت در تولید و سرمایه‌گذاری مشترک و ایجاد شعبه فرعی از شرکت‌ها کمک بسیار موثر برای اقتصاد خواهد بود و علاوه بر آن این روش به واسطه مزایایی چون بهبود شرایط مدیریتی بنگاه‌ها، انتقال دانش فنی، بهبود منابع انسانی، افزایش رقابت‌پذیری، اشتغال‌زایی زیاد می‌تواند بسیار مناسب بوده و می‌تواند کشور را در آماده‌سازی پیوستن به سازمان تجارت جهانی کمک کند.