وزیر اقتصاد اخیرا در یک یادداشت تاکید کرده است: «حجم سرمایهگذاری مستقیم خارجی در ۲۰۲۳ معادل ۱.۳تریلیون دلار بوده که سهم سرمایهگذاری مستقیم خارجی در ایران، در سال یادشده، کمتر از یک در هزارم مبلغ جهانی بوده است.» باقی ماندن ایران زیر تل تحریمها و همچنین در لیست سیاه FATF باعث شده که تعاملات اقتصاد ایران با دنیا کاهش یافته و تنها به واردات و صادرات کالاها محدود شود. حتی کشورهای نظیر چین یا روسیه نیز در سالهای اخیر انگیزهای برای مشارکت اقتصادی در ایران ندارند و از سوی دیگر، کشورهای همسایه نیز عزمی برای مشارکت با شرکتهای ایرانی پیدا نکردند. به تازگی وزیر اقتصاد به عربستان رفته تا روزنههایی برای همکاری با این کشور همسایه ایجاد کند؛ هرچند که باقی ماندن محدودیتهای خارجی و داخلی کار را برای این همکاری سخت کرده است.
قیمت شاخص ارزی در معاملات روز گذشته بازار آزاد در قله تاریخی خود قرار گرفت. بهعقیده تحلیلگران، عامل اصلی رشد نرخهای اخیر ریسکهای سیاسی منطقهای است. مشاهدات حاکی از آن است که با وجود اعلام آتشبس در مرز لبنان، درگیریهای نظامی در سوریه افزایش یافته است. باتوجه به حضور نظامی ایران در این کشور، میتوان گفت که ریسک جدیدی به بازار ارز مخابره شده است.
به نظر میرسد که اراده خروج ایران از لیست سیاه FATF ایجاد و تعاملات ایران با سایر کشورها در این زمینه بیشتر شده است. در این خصوص مسوولان ایرانی از همکاری ژاپن برای خروج ایران از لیست سیاه خبر دادهاند. همزمان گروه منطقهای مبارزه با پولشویی اوراسیا در بیانیه اخیر خود از تلاشهای ایران تقدیر کرد.
ایبنا: بانکهای مرکزی ترکیه و عمان یادداشت تفاهم امضا کردند. به گزارش آناتول، بانک مرکزی ترکیه و عمان یادداشت تفاهمی برای تقویت همکاری بین آنها امضا کردند. بانک مرکزی ترکیه در بیانیهای اعلام کرد که امضای تفاهمنامه با بانک مرکزی عمان توسعه همکاریها در مسائل بانک مرکزی است. این بیانیه میافزاید: قرار است همکاری بین بانکهای مرکزی دو کشور تقویت شود و مطالعات فنی در حوزه بانکهای مرکزی انجام شود. پیش از این رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه، از هیثم بن طارق، سلطان عمان در آنکارا، پایتخت این کشور استقبال کرد.
بانک مرکزی: با توجه به سیاست جدید بانک مرکزى مبنى بر عرضه مسکوکات طلا با درج تاریخ ضرب سالانه، از روز چهارشنبه ۱۴آذرماه سال جاری عرضه سکه تمام بهار آزادى با تاریخ درج ۱۴۰۳ در مرکز مبادله ارز و طلاى ایران آغاز مىشود. با تمهیدات بانک مرکزی و در راستای برنامه عرضه مسکوکات طلا با درج تاریخ ضرب سالانه و به دنبال عرضه ربع سکه بهار آزادى به تاریخ درج۱۴۰۳ و استقبال متقاضیان، عرضه سکه تمام بهار آزادى نیز با تاریخ درج۱۴۰۳، از روز چهارشنبه مورخ ۱۴آذرماه در مرکز مبادله ارز و طلاى ایران آغاز مىشود. یادآور میشود متقاضیان برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانند به اطلاعیه عرضه منتشرشده در تارنماى مرکز مبادله ارز و طلاى ایران مراجعه کنند.
ایلنا: همه واردکنندگانی که از ارز نیمایی استفاده نمیکنند از سوم دی باید ارز خود را از سامانه ارز توافقی دریافت کنند. طبق سیاست جدید ریاست کل بانک مرکزی حرکت به سمت بازار ارز توافقی است. به گفته مسوولان، سامانه ارز توافقی به کشف قیمت واقعی ارز و از بین رفتن مرجعیت بازار غیررسمی خواهد شد. پس از شروع به کار بازار ارز توافقی بهصورت آزمایشی، اکنون این بازار از سوم دیماه بهطور رسمی کار خود را آغار خواهد کرد و صادرکنندگان و واردکنندگان موظف هستند که در سامانه ارز تجاری مرکز مبادله ارز و طلای ایران سفارشهای خود را ثبت کنند. این سامانه فقط برای اشخاص حقوقی دردسترس است و قیمت معامله میانگین قیمتی است که خریداران و فروشندگان پیشنهاد میکنند. شروع به کار رسمی سامانه ارز توافقی میتواند نویدبخش افزایش سودآوری شرکتهای صادراتمحور بورسی باشند که انحصاری نیستند و محصولات آنها با قیمتی پایینتر از بازار آزاد ارز، نرخ میخورند.
شاید رئیسجمهور سوداگر بخواهد اقتصاد ایالات متحده را به اوج برساند؛ اما زنجیرهای مشتمل بر کاهش استقلال بانک مرکزی، بدهیهای غیرقابل پیشبینی و بزرگ مالی، بازارهای آشفته و تورم ناشی از تعرفههای تجاری، میتواند اقتصاد این کشور را به سمت بیثباتی و بحران سوق دهد. باید دید که آیا بازارها خود را با خواسته ترامپ وفق خواهند داد یا خیر؟
بانک مرکزی: بانک مرکزی از اول فروردین ماه تا ۱۰ آذر ماه امسال، ۴۷ میلیارد و ۳۷۵ میلیون دلار ارز برای واردات کالاهای اساسی، دارو، کالاهای تجاری و بازرگانی، واردات در مقابل صادرات و خدمات تامین کرده است. در این مدت برای کالاهای اساسی و دارو ۹ میلیارد و ۸۹۹ میلیون دلار، برای کالاهای تجاری و بازرگانی مبلغ ۲۶ میلیارد و ۱۱۶ میلیون دلار، برای خدمات ۹۸۱ میلیون دلار و برای واردات در مقابل صادرات ۱۰ میلیارد و ۳۷۹ میلیون دلار تامین ارز صورت گرفته است.
۲۷ نوامبر به یکی از پرتنشترین روزها برای بازار ارز و نهادهای مالی روسیه تبدیل شد. نرخ دلار با افزایشی بیسابقه به بالای ۱۱۳ روبل رسید، رقمی که از مارس ۲۰۲۲ تاکنون دیده نشده بود. یورو نیز شرایط مشابهی داشت و در لحظاتی نرخ آن به ۱۲۰.۷ روبل رسید که افزایشی۱۰ روبلی نسبت به ابتدای معاملات روز را نشان میدهد. این نوسانات تنها به این دو ارز محدود نبود و کاهش ارزش روبل در سایر جفتارزها نیز دیده شد. این بحران ارزی که بازتابی از فشارهای همزمان خارجی و داخلی بر اقتصاد روسیه است، پیامدهای گستردهای برای بازار داخلی و سیاستهای پولی کشور دارد. در ادامه، دلایل این بحران، پیامدهای آن بر اقتصاد و اقدامات بانک مرکزی برای مهار وضعیت بررسی میشود.
مرکز مبادله ایران: چهل و یکمین حراج سکه طلا با تخصیص ۷۴۱۸ قطعه انواع سکه طلا به پایان رسید. چهلویکمین حراج سکه طلا امروز شنبه ۱۰آذرماه۱۴۰۳ برگزار شد و از مجموع ۴۶۵۵ قطعه تمامسکه ثبت سفارششده، ۲۲۳۸ قطعه با میانگین قیمت ۵۰میلیون و ۹۹هزار تومان به متقاضیان تخصیص داده شد. همچنین، از مجموع ۲۳۷۶ قطعه نیمسکه ثبت سفارششده، ۱۰۲۰ قطعه با میانگین قیمت ۲۶میلیون و ۱۷۷هزار تومان به متقاضیان تخصیص داده شد. در حراج ربعسکه نیز ۱۰ هزار و ۱۲۴ قطعه ربع سکه ثبت سفارش شد که ۴۱۶۰قطعه با میانگین قیمت ۱۶میلیون و ۳۶۰هزار تومان تخصیص داده شد.
ایسنا: نرخ بیکاری آلمان در ماه نوامبر به ۵.۹ درصد کاهش یافت. آژانس کار فدرال اعلام کرد: نرخ بیکاری آلمان در ماه نوامبر در شرایط فصلی تعدیل شده به ۵.۹ درصد رسید که کمی کمتر از نرخ بیکاری در ماه قبل است. تعداد بیکاران نسبت به ماه قبل ۱۷ هزار نفر کاهش و در مقایسه با ماه نوامبر ۲۰۲۳ با ۱۶۸ هزار نفر افزایش یافت و به ۲ میلیون و ۷۷۴ هزار نفر رسید. بر اساس تعدیل فصلی، بیکاری ماهانه ۷۰۰۰ نفر افزایش ثبت کرد. بیزینس گزارش کرد، بیکاری که هم نشاندهنده بیکاری و هم افراد تحت تاثیر سیاستهای بازار کار یا ناتوانی کوتاه مدت در کار است، نسبت به سال قبل ۱۰۹ هزار نفر و ماهانه ۲۰۰۰ نفر افزایش یافت و به سه میلیون و ۵۵۴ هزار نفر رسید.
دنیای اقتصاد: مرکز مبادله ارز و طلای ایران اعلام کرده که از سوم دیماه ۱۴۰۳، تمام واردکنندگانی که از ارز نیمایی استفاده نمیکنند، ملزم به دریافت ارز از سامانه ارز توافقی خواهند بود.
رئیسجمهور آرژانتین در گفتوگو با «اکونومیست» دیدگاههای اقتصادی خود را تشریح کرد
بسیاری از آمریکاییها امیدوار هستند که دولت جدید ترامپ با کاهش هزینهها و مقرراتزدایی به جنگ با دولت «متورم» و «سلطهگر» برود. پرسش اساسی برای آمریکا و جهان آن است که آیا بعد از دو دهه افزایش سرسامآور بدهیهای دولتی به دنبال بحران مالی جهانی ۲۰۰۹-۲۰۰۷ و همهگیری کرونا، تحقق این هدف ممکن است؟ برای پاسخ به این پرسش و بررسی یک نمونه از مهار هیولای غیرقابل کنترل دولت، اکونومیست به ۵هزار مایلی جنوب واشنگتن و جایی که یک تجربه خاص در جریان است، سر زده است.
در هفتهای که گذشت نرخ دلار آزاد در کانالهای قیمتی ۶۸ تا ۷۰ هزارتومانی نوسان کرد. اخبار سیاسی مهمی در نخستین هفته آذر ماه منتشر شد که نرخ ارز را تحت تاثیر قرار داد. از جمله مهمترین این اخبار میتوان به اعلام از سرگیری مذاکرات هستهای با اروپا و همچنین آتشبس در مرز لبنان اشاره کرد. اما واکنش بازار به هریک از این اخبار چگونه بود؟
خاویر میلی، رئیسجمهور لیبرتارین آرژانتین معتقد است که دولتها نباید در فرآیندهای اقتصادی دخالت کنند و باید تنها نقش نظارتی داشته باشند. میلی از لیبرالیسم اقتصادی پیروی میکند و باور دارد که رشد و شکوفایی اقتصادی تنها از طریق کاهش مداخلات دولتی و اجازه دادن به بازارها برای تعیین قیمتها و منابع امکانپذیر است. نگاهی به کارنامه یکساله او بهعنوان رئیسجمهور آرژانتین نیز نشان میدهد که او به حرفهای خود عمل میکند. برای مثال او در اولین روز کاری خود بهعنوان رئیسجمهور، نیمی از وزارتخانههای این کشور را تعطیل کرد و از تمام اختیارات خود در زمینه کاهش مخارج دولت استفاده کرد. در نتیجه اقدامات او تورم ماهانه این کشور به کف ۳ساله خود رسید. میلی بر این باور است که اقتصاد باید مانند یک «ماشین خودکار» عمل کند که بدون دخالت دولت بهطور طبیعی پیش برود. به گفته او، دولتها نباید تلاش کنند که بازارها را مهار کنند، بلکه باید به این بازارها اجازه دهند که خود تنظیم شوند و منابع را بهطور موثر تخصیص دهند. او در مصاحبهای با اکونومیست گفته است: «اقتصاد باید مانند یک ماشین عمل کند که خود به خود حرکت کند. هیچگونه دخالت دولتی نباید در این ماشین باشد؛ زیرا هرگونه دخالت، مانند روغنکاری دستگاه، موجب مختل شدن فرآیند خواهد شد.»
دنیای اقتصاد: تورم منطقه یورو از هدف ۲ درصدی بانک مرکزی اروپا بالاتر رفت، اگرچه بعید است که مقامات از ادامه کاهش نرخ بهره در ماه آینده و پس از آن منصرف شوند. شاخص قیمت مصرفکننده این منطقه در ماه نوامبر ۲.۳ درصد نسبت به سال قبل افزایش یافته است. پیشبینی اقتصاددانان حاکی از آن است که تورم منطقه یورو در ماههای آتی بالاتر خواهد رفت.
پنجشنبه، ۰۸ آذر ۱۴۰۳
تحریمها چگونه بر زندگی تمام ایرانیهای دنیا اثر گذاشته است؟
شرکت X متعلق به ایلان ماسک، به تازگی محمودرضا بانکی را بهعنوان مدیر مالی ارشد (CFO) منصوب کرده است. بانکی، که پیشتر مدیر مالی ارشد پلتفرم پخش زنده Tubi بود، براساس پروفایل لینکدین او در نوامبر امسال به شرکت X پیوست. به گزارش وال استریت ژورنال بانکی در پروندهای مرتبط با نقض تحریمهای ایران در سال۲۰۱۰ دستگیر شد. اگرچه این اتهامات دو سال بعد در دادگاه تجدیدنظر پس گرفته شد، اما سایه سنگین این دستگیری برای این مدیر مالی مشکلساز شده بود و مانع از فعالیتهای مالی و شغلی او میشد. این مساله باعث شد تا او کارزاری طولانی برای دریافت عفو کامل و نامشروط از رئیسجمهور به راه بیندازد و سرانجام در سال۲۰۲۱ از سوی رئیسجمهور پیشین دونالد ترامپ مورد عفو قرار گرفت.
بیتکوین در سال ۲۰۲۴ رشد خیرهکنندهای را تجربه کرد و از ابتدای سال تاکنون بیش از ۱۲۰درصد افزایش قیمت داشته است.
به نظر میرسد که با تداوم این روند، سرمایهگذاری در این دارایی، با اختلاف نسبت به سایر بازارها برتری قابل توجهی دارد. این رمزارز پس از نزدیک شدن به قیمت ۱۰۰هزار دلار، اخیرا با افت ۶.۷درصدی در محدوده ۹۰ تا ۹۲هزاردلار تثبیت شد.
حمایتهای دونالد ترامپ و وعدههای او مبنی بر تبدیل آمریکا به پایتخت جهانی کریپتو، عامل مهمی در این رشد بود.
از سوی دیگر، رویداد هاوینگ و افزایش پذیرش نهادی نیز از دلایل دیگر صعود قابل توجه پادشاه رمزارزها در سال جاری محسوب میشود.
کارشناسان چشمانداز بیتکوین برای سال۲۰۲۵ را امیدوارکننده توصیف کردند. در ایران نیز رمزارزها بهعنوان یک بازار مهم برای سرمایهگذاری تبدیل شده است. محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی اخیرا خبر داد که تراکنشهای ماهانه رمزارز در کشور به ۳۵همت رسیده و ۱۰میلیون معامله در بیش از ۲۱۸کارگزار ثبت میشود.
کلودیا شینباوم که به عنواننخستین رئیسجمهور زن در مکزیک در اکتبر سال جاری به قدرت رسید، در حال حاضر چالشهای اقتصادی زیادی پیشرو دارد. برای مثال دونالد ترامپ تهدید کرده که تعرفههای سنگینی بر کالاهای مکزیکی وضع خواهد کرد که میتواند آسیبهای جدی به اقتصاد این کشور وارد کند. در حال حاضر بیش از ۸۰درصد صادرات مکزیک به آمریکا میرود و حوالههای پولی از کارگران مکزیکی در آمریکا حدود ۴درصد از تولید ناخالص داخلی را تشکیل میدهند.
بانک مرکزی: یکتا اشرفی، معاون توسعه مدیریت و منابع بانک مرکزی در یازدهمین همایش سالانه بانکداری نوین و نظامهای پرداخت با اشاره به اهمیت هوش مصنوعی در نظام حکمرانی گفت: حکمرانی هوشمند به استفاده از فناوریهای نوین، بهویژه هوش مصنوعی، برای بهبود فرآیندهای تصمیمگیری و مدیریت منابع در سطح دولتی و سازمانی اطلاق میشود. متولیان حکمرانی در این شیوه با بهرهگیری از کلان دادهها و الگوریتمهای پیشرفته، قادر هستند تحلیلهای دقیقی از وضعیت موجود ارائه دهند و براساس این تحلیلها، سیاستها و تصمیمات کارآمدتری اتخاذ کنند.
روز گذشته نرخ شاخصهای ارزی نوسان چشمگیری را تجربه نکرد. این درحالی است که پیشبینی میشد اعلام خبر آتشبس در مرز لبنان سیگنال مثبتی برای بازار ارز تلقی شود و موجب کاهش ارزش اسکناسهای خارجی شود. برخی از تحلیلگران معتقدند که چشم فعالان بازار به ژنو و مذاکرات میان ایران و سه کشور اروپایی در روز جمعه است. این رویداد میتواند تاثیری را که آتشبس ایجاد نکرد، ایجاد کند.
بانک مرکزی: محمد شیریجیان، معاون سیاستگذاری پولی بانک مرکزی در نشست تحلیلی با عنوان «کاربردپذیری ریال دیجیتال و ارتقای شفافیت مالی» که در دومین روز یازدهمین همایش سالانه بانکداری نوین و نظامهای پرداخت برگزار شد، گفت: یکی از کارکردهای پول دیجیتال آن است که به واسطه این ابزار شرایط اقتصادی مدیریت میشود و استفاده از ابزار یاد شده بر سرعت گردش نقدینگی تاثیر دارد. همچنین با توجه به اشرافی که بانک مرکزی روی پول دیجیتال خود دارد، سیاستی که این نهاد اتخاذ میکند، میتواند روی سرعت گردش پول اثرگذار باشد و اثر قویتری روی کنترل قیمتها داشته باشد. او با بیان اینکه تمرکز اطلاعاتی بانک مرکزی روی این ابزار، با هدف بررسی وضعیت عرضه و تقاضای پول به صورت کلی و بخشی در حوزههای مختلف است، تصریح کرد: با استفاده از ابزار یاد شده میتوان مدیریت نقدینگی را به صورت انبساطی یا انقباضی پیادهسازی کرد.
مرکز مبادله ایران: بانک مرکزی از ابتدای سال جاری تا ۷ آذرماه، برای واردات سه گروه کالاهای اساسی و دارو، تجاری و بازرگانی، واردات در مقابل صادرات و همچنین نیازهای خدماتی، مبلغ ۴۶ میلیارد و ۸۴۱ میلیون دلار تامین ارز کرده است. ۳۶میلیارد و ۲۲ میلیون دلار از ارز تامین شده به بخش صنعت تخصیص داده شده است؛ از این حجم، ۲۵ میلیارد و ۷۴۹ میلیون دلار با ارز نیمایی و ۱۰میلیارد و ۲۷۳ میلیون دلار با نرخ توافقی تامین شده است. واردات کالاهای اساسی و دارو نیز ۹ میلیارد و ۸۳۸ میلیون دلار ارز را به خود اختصاص داده است؛ ۷ میلیارد و ۷۸۴ میلیون دلار از این گروه به کالاهای اساسی و کشاورزی شامل گندم، دانههای روغنی و نهادههای دامی و ۲ میلیارد و ۵۴ میلیون دلار دیگر نیز به دارو، مواد اولیه دارو و تجهیزات پزشکی تخصیص داده شد. این گزارش حاکی است، ۹۸۱ میلیون دلار نیز به تقاضای خدماتی تخصیص داده شده است.
بررسیهای مرکز پژوهشهای اتاق ایران حاکی از آن است که نظام بانکی ایران با چالشهای جدی مانند ناترازی، کاهش نسبت کفایت سرمایه و وابستگی دولت به منابع بانکی مواجه است. سهم بخش تولید از تسهیلات بانکی پایین است و سیاستهای پولی نظیر افزایش نرخ ذخیره قانونی و کنترل ترازنامه هزینه تامین مالی تولید را افزایش داده و ذخایر ارزی بانک مرکزی نیز بهدلیل کنترل نرخ ارز کاهش یافته است. در چنین شرایطی انجام اصلاحات ساختاری، کاهش سلطه مالی دولت و بهبود سیستم اعتبارسنجی برای پایداری اقتصادی ضروری است.
روز گذشته روند نرخ شاخصهای ارزی در معاملات غیررسمی بازار ارز تهران افزایشی بود. قیمت دلار پس از دو روز معاملاتی مجددا به مرز ۷۰ هزار تومان نزدیک شد. به عقیده تحلیلگران ارزی مهمترین عاملی که درحال حاضر میتواند موجب تغییر فاز بازار و آغاز روند کاهشی شود، برقراری صلح در مرز لبنان است.
مرکز مبادله ایران: در هفتادویکمین جلسه حراج شمش طلا که روز سهشنبه ۶آذرماه۱۴۰۳ در مرکز مبادله ایران برگزار شد، از مجموع ۱۰۲کیلوگرم شمش طلای استاندارد عرضهشده در حراجهای عمده و خرد تالار معاملات طلای این مرکز، تمامی شمشها، با میانگین قیمت ۵میلیارد و ۹۲۱میلیون تومان به ازای هر شمش طلای استاندارد معامله شد.
دنیایاقتصاد: اظهارنظر و گزارش دیوان محاسبات کشور در خصوص لایحه بودجه پیشنهادی سال۱۴۰۴ شرکتهای دولتی، بانکها و موسسات انتفاعی وابسته به دولت در موعد مقرر در راستای مفاد تبصره پنج ماده۱۸۲آییننامه داخلی مجلس شورای اسلامی ارائه شد.