جیپی مورگان اثر دلار قوی را روی اقتصادهای در حال توسعه بررسی کرد
خبر بد برای بازارهای نوظهور
بر اساس دادههای جیپی مورگان، سرمایهگذاران از اواسط نوامبر در مجموع نزدیک به ۵ میلیارد دلار از وجوه سرمایهگذاری در اوراق قرضه کشورهای توسعهیافته جمعآوری کردهاند. طبق این دادهها، کل جریان خالص خروجی سال جاری از این کشورها به بیش از ۲۰ میلیارد دلار رسیده است. پیش از این نیز یک برداشت ۳۱ میلیارد دلاری در سال گذشته و ۹۰ میلیارد دلاری در سال ۲۰۲۲ رخ داده بود. بازارهای جهانی در هفتههای اخیر تحت تسلط «تجارتهای ترامپ» قرار گرفتهاند و انتظار میرود سیاستهای اقتصادی آینده ترامپ مبنی بر کاهش مالیات و وضع تعرفههای تجاری، به تورم دامن بزند و بازده اوراق دلار و اوراق خزانهداری ایالاتمتحده را بالاتر ببرد. تحلیلگران و سرمایهگذاران هشدار میدهند که این سیاستها میتواند بر پول کشورهای درحال توسعه فشار نزولی وارد کند.
پل مکنامارا، مدیر صندوق بدهی GAM گفت: «همه این عوامل برای کشورهای در حال توسعه اثرات منفی خواهد داشت.» بازارهای اوراق قرضه محلی، تحت تسلط کشورهایی مانند مکزیک، برزیل و اندونزی است. این کشورها در دهههای اخیر وامهای دلاری بسیاری اخذ کردهاند. زیرا کاهش موانع تجارت جهانی به نفع اقتصادهای آنها بوده و اعتبارات بیشتری برای آنها ایجاد کرده است. امسال سرمایهگذاران انتظار داشتند که بسیاری از این کشورها برای کاهش نرخ بهره، پیش از فدرالرزرو آمریکا، آماده شده باشند. کاهش نرخ بهره، هزینه فرصت اوراق قرضه را کاهش میدهد و از رشد قیمت آن حمایت میکند. به دنبال رشد تورم بعد از دوران همهگیری، بانکهای مرکزی در کشورهای درحال توسعه برای افزایش نرخ بهره، زودتر از همتایان توسعهیافته خود اقدام کردند. اما با پیروزی ترامپ در انتخابات ایالاتمتحده، برنامه کاهش نرخها به حالت تعلیق درآمد؛ زیرا احتمال افزایش جدی تورم بعد از اعمال سیاستهای اقتصادی ترامپ وجود دارد. بازدهی اوراق خزانهداری ۱۰ ساله از زمان پیروزی ترامپ در انتخابات از 4.29 به 4.39 درصد افزایش یافته است. در حالی که بازدهی اوراق خزانهداری ۳۰ ساله از 4.45 درصد به 4.58 درصد رشد کرده است.
در همین حال، شاخص دلار که ارزش دلار را در برابر سبدی از ارزها را بررسی میکند، از روز انتخابات بیش از ۴ درصد افزایش یافته است. در همین حال، ارزش رند آفریقای جنوبی در برابر دلار آمریکا، تقریبا ۴درصد کاهش یافته است. پزو مکزیک و رئال برزیل نیز با حدود 2 درصد کاهش مواجه شدند. به علاوه، نرخهای بهره بالاتر در ایالاتمتحده، باعث میشود سرمایهگذاری در بازارهای پرریسکتر خارج از آمریکا جذابیت کمتری در مقایسه با داخل آمریکا داشته باشد. با خروج سرمایه از کشورهای در حال توسعه، بانکهای مرکزی آنها وادار میشوند نرخ بهره خود را افزایش دهند تا از فرار سرمایه جلوگیری کنند. به دنبال نااطمینانی بعد از انتخابات آمریکا، بانک مرکزی برزیل سرعت افزایش نرخ بهره را در ماه گذشته افزایش داد؛ در حالی که بانک مرکزی آفریقای جنوبی با وجود کاهش نرخ بهره در هفته اخیر، سیاست محتاطانهتری را اتخاذ کرد. رئیس بانک مرکزی آفریقای جنوبی در یک کنفرانس مطبوعاتی پس از این تصمیم گفت: «اگر حمایتگرایی در سراسر جهان تورمزا شود، باید انتظار داشت که در سطح جهانی، بانکهای مرکزی واکنش نشان دهند». گابریل استرن، رئیس تحقیقات کشورهای توسعهیافته در آکسفورد اکونومیکس، گفت: «تقویت ارزش دلار، به عنوان ترمزی برای بازده پول کشورهای در حال توسعه عمل میکند.»
شاخص جیپی مورگان نیز نشان میدهد که بازده اوراق قرضه پولهای محلی در کشورهای درحال توسعه، در سال جاری حدود یک درصد کاهش یافته است. با این حال، برخی دیگر استدلال میکنند که دولت جدید ایالاتمتحده در بلندمدت ممکن است باعث کاهش ارزش دلار شود.