شاکله رشد اقتصادی ۱۴۰۲
رسانه KHAMENEI.IR در گفتوگو با سیداحسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی، وضعیت اقتصادی کشور و برنامههای دولت برای تحقق شعار سال۱۴۰۳ یعنی «جهش تولید با مشارکت مردم» را بررسی کرده است. خاندوزی معتقد است برای عملیاتی شدن مشارکت مردم در اقتصاد علاوه بر شفافیت، به نقشآفرینی مردم در لایههای مدیریتی، نظارت و تولید نیاز داریم. سیداحسان خاندوزی در بخشی از این گفتوگو گفت: در برخی محافل این ادعا مطرح شده است که رشد اقتصادی سال۱۴۰۲ ناشی از افزایش قیمت جهانی نفت است. مطلع هستید که در حسابداری رشد اقتصادی، تغییرات قیمت مهم نیست و رشد مقدار تولیدات نفتی در محاسبات لحاظ میشود. این افزایش میزان تولیدات نفتی در دولت سیزدهم هم ناشی از افزایش قدرت صادرات نفت است. متاسفانه در دورههای اخیر برخی از دولتها ادعا میکردند که با وجود تحریمها، جمهوری اسلامی نمیتواند نفت بیشتر صادر کند؛ اما تجربه این دولت نشان داد که ما میتوانیم. الان متقاضی نفت صادراتی وجود دارد و ما به آن میزان تولید نفت نداریم که در اختیار آنها قرار بدهیم. بنابراین دستور کار دولت، افزایش میزان تولیدات نفت است تا بتوانیم صادرات بیشتری داشته باشیم. هیچ محدودیتی برای صادرات فعلا پیش روی ما نیست. دیپلماسی اقتصادی آقای رئیسجمهور و دولت کمک کرده است به اینکه مانعها برطرف شود. حتی بدون نرخ رشد ناشی از تولیدات نفتی، باز هم مجموع نرخ رشد سایر بخشهای غیرنفتی کشور، در همان حوالی ۴درصد است.
بنابراین نرخ رشد غیرنفتی ما، مشابه سالهای گذشته، حدود ۴درصد است. با وجود تولیدات نفتی، این عدد - احتمالا در آخرین دادههای مرکز آمار ایران- به بالای ۵درصد خواهد رسید. برای پاسخ به این پرسش که آیا کیفیت این رشد واقعا ناشی از بهبود و رونق در اقتصاد است یا نه، شواهد مختلفی به ما حکایت میکند که اتفاقا رشد سال۱۴۰۲ یکی از باکیفیتترین رشدهای اقتصادی تمام سالهای اخیر اقتصاد ایران است. اولین شاخص، رشد سرمایهگذاری –بهعنوان یکی از عوامل رشد بلندمدت- است. آمارها نشان میدهند که تشکیل سرمایه ثابت ناخالص کشور در ۹ماه سال۱۴۰۲ بیش از ۴.۵درصد رشد داشته است. بنابراین همزمان رشد سرمایهگذاری در اقتصاد ایران اتفاق افتاده است. دوم اینکه همزمان با رشد اقتصادی، شاهد کاهش نرخ بیکاری در اقتصاد ایران بودیم. یکی از بهترین رکوردهای نرخ بیکاری تمام سالهای گذشته کشور مربوط به پاییز۱۴۰۲ است که به زیر ۸درصد رسید. البته همزمان با کاهش بیکاری، مشارکت اقتصادی افزایش داشته است. اینطور نیست که بگوییم چون نرخ مشارکت کم شده پس نرخ بیکاری به شکل حسابداری و محاسباتی پایین نشان داده شده است. سوم اینکه ما در حوزه خارجی و تجارت بینالملل هم شاهد رشد قابل توجهی هستیم. به لحاظ وزنی حدود ۹درصد میزان صادرات غیرنفتی کشور در سال۱۴۰۲ افزایش داشته است. البته چون قیمت محصولات پتروشیمی و فولادی در سال۱۴۰۲ در بازارهای بینالمللی کاهش پیدا کردند، عایدی ارزی ما کمتر از سال قبل است؛ اما واقعیت این است که اگر قیمتهای جهانی کاهش پیدا نمیکردند، درآمد ارزی صادراتی ما هم مانند رشد وزنی صادراتمان افزایشی میشد.چهارمین شاخص نیز سرمایهگذاری خارجی است؛ در سال۱۴۰۲ یکی از بالاترین مقادیر سرمایهگذاریهای واقعی خارجی رقم خورد؛ نه فقط آن چیزهایی که تفاهم و امضا شده است، بلکه آن چیزی که واقعا منتج به عقد قرارداد و ورود سرمایهگذاری خارجی شده، حدود ۵.۵میلیارددلار در سال۱۴۰۲ بوده است.