حفیظه ارکان ترور شخصیتی شد
مسوولیت سنگین کاراهان
خانم ارکان فیالواقع هم صلاحیت علمی این سمت را داشت و هم سالها در کار بانکی ایالات متحده بود؛ اما آنچه او گمانش را نمیبرد فرهنگ تقریبا ضد «زنی» بود که هنوز بر فرهنگ ترکیه حاکم است. از زمانی که او بر ریاست بانک مرکزی ترکیه منصوب شد، توانست سیاست پولی را تا اندازهای متحول کند. نرخ بهره بانکی را از حدود ۱۵درصد به ۴۵درصد رساند. با آنکه این نرخ ۴۵درصدی هنوز نسبت به نرخ تورم ۶۰درصدی پایین است؛ اما همین رشد نرخ بهره بانکی توانست مانع بالاتر رفتن نرخ تورم شود.
اما از همان زمانی که او ریاست بانک مرکزی را بهدست آورد، شایعهپراکنیها علیه او شروع شد. از ابتدا در شبکههای مجازی شروع به انتشار این شایعه کردند که پدر او در عزل و نصبهای بانکی دخالت دارد، بعد علیه او نوشتند که یک طبقه از بانک مرکزی را برای آنکه مادرش از نوزاد چند ماهه او مراقبت کند، خالی کردهاند و آن طبقه را در اختیار مادر و پرستار بچهاش قرار داده است. در اصل آنچه باعث شد او از این سمت مهم استعفا دهد، «ترور شخصیتی» بود که علیه او صورت گرفته بود و در واقع سایه سنگینی علیه او و دولت شد. هنوز یک ساعت از پخش استعفای حفیظه ارکان نگذشته بود که اردوغان، معاون وی یعنی دکتر فاتح کاراهان (قرهخان) را به ریاست کلی بانک مرکزی ترکیه منصوب کرد.
از فاتح کاراهان اطلاعات زیادی در دسترس نیست. آنچه رسانههای ترکیه درباره او نوشتهاند این است که ۴۲ساله است و از دانشگاه پنسیلوانیا دکترای اقتصاد گرفته و پیش از آنکه به ترکیه بیاید و معاون حفیظه ارکان شود به مدت ۱۰سال – از ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۲ - در فدرالرزرو بانک نیویورک کار کرده است و پس از آن اقتصاددان ارشد آمازون شده بود. اکنون این فاتح کاراهان است که باید مسوولیت سنگین سیاستگذاری پولی و ارزی ترکیه را برعهده بگیرد و کار ناتمام حفیظه ارکان را به اتمام برساند. سیاستگذاری پولی در ترکیه کار آسانی نیست؛ زیرا اجماعی در این کار در ارکان حکومت وجود ندارد.
از یک طرف در دولت افرادی هستند که معتقدند نرخ بهره بالا ربا است –که خود اردوغان یکی از این افراد است– و نه تنها در خود دولت بلکه در میان اقشار تحصیلکرده و عامی هم این طرز تفکر وجود دارد و از سوی دیگر نرخ بهره بالا سبب شده است که خرید اعتباری بهشدت کاهش یابد و همین امر هم بر مصرف تاثیر گذاشته و هم بر استفاده اعتباری از بانکها که برخی از بانکها هم به این امر معترض هستند. بنابراین مسوولیت کاراهان، مسوولیت ذووجهتین است. از یک طرف باید با تفکر سنتی مبارزه کند و از طرف دیگر با تفکر مدرنی که سیاست تازه پولی برخلاف بازار آنها کار میکند. به نظر میآید اقتصاد ترکیه «کمال درویش» را کم دارد. فردی که هر وقت صحبت از وی میشود بالاتفاق –چپ و راست– از وی به نیکی یاد میکنند.