بازارها به ریسک ناشی از تنش‌های خاورمیانه چه واکنشی نشان دادند؟ رتبه‌بندی بازدهی مهر
شروع «طلایی» پاییز
میکائیل زین‌الدین : استارت بازارها در نیمه دوم سال افزایشی بود. در حالی که اکثریت بازارهای دارایی در شش ماه نخست سال نمایشی کاهشی از خود به اجرا درآوردند، نوسانات آنها در نخستین ماه نیمه دوم سال افزایشی بود. رکورد رشد ماهانه در مهر سال‌جاری در اختیار ربع‌سکه طلا با 5درصد افزایش قیمت بود. سپس گرم طلا 18عیار با 4.69درصد رشد جایگاه دوم را از آن خود کرد و پس از آن نیز سکه و نیم‌سکه طلا طرح جدید با رشد قیمت حدودا یکسان 3 درصدی مشترکا در پله سوم ایستادند. ریسک‌های سیاسی ناشی از درگیری‌های نظامی در منطقه را می‌توان مهم‌ترین عامل رشد قیمت بازارها در ماهی که گذشت دانست.
این در حالی است که به عقیده کارشناسان به‌طور کلی در نیمه دوم سال استعداد رشد قیمت در بازارها وجود دارد در نتیجه درصورت همراه شدن ریسک‌های سیاسی احتمال مشاهده نیمسالی متفاوت از شش ماه نخست سال وجود دارد. گفتنی است که شاخص بازدهی 7 ماهه خانواده سکه و گرم طلا در مهر ماه نیز منفی ثبت شد تا رالی بازارها همچنان به نفع سرمایه‌گذاران بانکی با حدود 14درصد سود 7 ماهه باشد.
طلا سرانجام سبز شد
روند بازار سکه و طلا در مهر ماه سال‌جاری افزایشی بود. ربع‌سکه در بازه 30 روز گذشته از رقم 9 میلیون و 900هزار تومان به رقم 10 میلیون و 400هزار تومان رسید و حدود 5درصد رشد کرد. قیمت هر گرم طلا 18عیار نیز در ماه نخست پاییز 109هزار تومان افزایش یافت و 4.69درصد رشد را ثبت کرد.
همچنین فعالیت ماهانه دو برادر بزرگ‌تر خانواده سکه نیز در بازار مهر افزایشی بود. مناقشات نظامی از دیرباز مسبب نوسانات بازار طلا بوده است. چرا که در زمان رشد ریسک‌های سیاسی و مطرح شدن احتمالات گسترش درگیریها، افراد با خارج کردن دارایی‌های خود از بورس و دیگر بازارهای ریسکی، اقدام به خرید طلا به عنوان یک دارایی امن با نقدشوندگی بالا می‌کنند. در ماهی که گذشت نیز برخلاف روند 7 ماهه منفی خانواده طلا، به‌دلیل تشدید تنش‌های نظامی در نوار غزه، نرخ طلای جهانی دچار نوسانات افزایشی شد و به تبعیت از آن قیمت‌ها در بازار سکه و طلای داخل نیز رشد کرد. اینها همه در حالی است که بازدهی 7ماهه این بازار همچنان منفی است. نیم‌سکه در معاملات 7 ماه نخست 1402 بیشترین افت قیمت را ثبت کرده است. هر قطعه از این سکه طلایی در بازار سال‌جاری با انتقال از کانال 18 میلیون تومانی به کانال 15 میلیون تومانی حدود 17.87درصد رشد منفی را تجربه کرده است. سکه طلا طرح جدید و ربع‌سکه نیز به ترتیب با 7 و 8درصد افت قیمت تا انتهای مهر ماه روندی منفی را ثبت کردند.
حال باید دید روند انتظارات تورمی و ریسک‌های سیاسی به چه شکل خواهد بود و آیا بازار سکه و طلا در ماه‌های پیش رو می‌تواند بازدهی خود را سر به سر کند یا خیر؟
ماه نوسانات بی‌ثمر دلار
نرخ دلار آزاد در مهر ماه به‌واسطه ریسک‌های سیاسی مطرح شده نوسانات چشمگیری را تجربه کرد. در حالی که از 17 تیر ماه قیمت شاخص ارزی در معاملات غیر‌رسمی بازار تهران از رقم 50هزار تومان فراتر نرفته بود، نرخ این ارز در هفته سوم مهر دچار نوسانات افزایشی قابل‌توجهی شد و به کانال قیمت 53هزار تومانی رسید. این رشد قیمت با فروکش کردن انتظارات تورمی جبران شد و قیمت این ارز در روز‌های ابتدایی هفته چهارم مهر به نیمه نخست کانال 50 بازگشت. در روز‌های اخیر نیز نرخ ارز مذکور روند مشابه دیگری را طی کرد البته این‌بار سقف روند افزایشی رقم 51هزار و 300 تومان بود که این رشد قیمت مجددا تثبیت نشد. در نهایت قیمت دلار مهر با حدود 1.87درصد رشد نسبت به آخرین نرخ شهریور در رقم 50هزار و 100 تومان ثبت شد. کارشناسان دست پر بازارساز را عامل مهمی در کنترل نوسانات بازار در ماه‌های اخیر می‌دانند.
از بازارهای جهانی چه خبر؟
طی یک ماه گذشته، قیمت بیت‌کوین تحت‌تاثیر اخبار تایید ETF شرکت بلک‌‌‌راک با اقبال خوبی از سوی خریداران مواجه بود. این موضوع توانست قیمت این ارز دیجیتال را طی یک ماه گذشته 12درصد افزایش دهد. البته این مسیر صعودی به‌دلیل آغاز دوباره درگیریها در نوار غزه برای مدتی با اختلال روبه‌رو شد. اما پس از آن دوباره در مسیر صعودی قرار گرفت که به موجب آن کل بازار رمزارزها سبز‌پوش شد. طی این مدت رمزارزهای بزرگ بازار و فورک‌‌‌های بیت‌کوین رشدی حدودا 20 درصدی را تجربه کردند. طلای جهانی هم در این مدت بیکار نبوده است. در اوایل ماه قیمت طلا به‌دلیل کاهش نااطمینانی‌ها در بازار در یک روند نزولی قرار داشت به‌طوری که از ابتدای ماه تا پیش از آغاز جنگ افتی 5.4 درصدی داشت.
با آغاز جنگ، قیمت این فلز ارزشمند به یکباره با استقبال شدیدی از سوی خریداران مواجه بود که قیمت آن را به شدت افزایش داد. طلای جهانی در آخرین روز معاملاتی خود در مهر ماه با قیمت 1981هزار دلاری به کار خود پایان داد. علاوه بر مساله جنگ، افزایش نرخ اوراق بدهی دولت آمریکا و رکوردزنی آن موجب شد که سوخت اضافی برای صعود طلا فراهم شود. طلا درصورتی که بتواند در نواحی کنونی خود را تثبیت کند می‌تواند تا دو‌هزار و 100 دلار نیز رشد داشته باشد. فعلا اخبار مثبت نیز برای بیت‌کوین مسیر را هموار کردهاند. در صورتی که قیمت این رمزارز بتواند خود را در 30هزار دلار تثبیت کند، پس از آن می‌تواند به سمت 335 و 37هزار دلار هم حرکت کند.
برنده رالی بازارها
بررسی نمودار شاخص بازدهی بازارها در 7 ماه نخست سال گویای آن است که سپرده‌گذاران بانکی بیشترین سود ممکن را از آن خود کردهاند. در حالی که بازار طلا و ارز در 7 ماه نخست سال منفی یا با سود‌های ناچیز بوده‌اند، سرمایه‌گذاران سپرده‌های بانکی با در نظر گرفتن نرخ 24 درصد سالانه، حدود 14 درصد سود کسب کردهاند. تداوم روند حال حاضر سبب می‌شود تا افراد بیشتری به سپرده‌های بانکی و صندوق‌های درآمد ثابت روی آورده و در نتیجه تقاضا در بازارهای ارز و طلا کاهش یابد. در مجموع می‌توان گفت که در 7 ماه نخست سال سپرده‌های بانکی برنده رالی بازارها بوده‌اند. حال باید دید که با توجه به تغییر روند بازارها در مهر‌ماه آیا در ادامه سال نیز بانک‌ها یکه‌تاز رقابت خواهند بود یا خیر؟
باخت بورس در مهر
