برابر ماده ۱۲ اصلاح قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، معامله ارز در صرافی یا غیر آن که تحویل ارز و مابه‌‌ازای آن به روز یا روز‌‌های آینده موکول شده، ولی به تحویل ارز منجر نمی‌‌شود یا از ابتدا قصد تحویل ارز وجود نداشته است و قصد طرفین تنها تسویه تفاوت قیمت ارز باشد، جزو مصادیق قاچاق ارز خواهد بود. پیش‌‌تر هم بانک مرکزی چندین بار از ممنوعیت این معاملات خبر داده بود، اما این‌‌بار در قانون صراحتا به آن اشاره شده و از آنجا‌ که این‌گونه معاملات غیرقانونی تلقی می‌‌شوند، مجازات‌‌های مختص به قاچاق ارز را در پی خواهند داشت. اقدامی که کمک بزرگی به ثبات در بازار ارز خواهد کرد.

 معاملات فردایی از مشروعیت فقهی برخوردار نیست

خرید و فروش ارز‌‌هایی که نه تنها قاچاق محسوب می‌‌شود، بلکه این روز‌‌ها مهر قمار هم به آنها خورده است. حسین میثمی، دبیر و سخنگوی شورای فقهی بانک مرکزی با بیان اینکه چنین معاملاتی با شبهه قمار مواجه است، گفت: آنچه در این معاملات اتفاق می‌‌افتد، پیش‌‌بینی طرفین روی تغییرات قیمتی است، بنابراین نوعی شرط‌‌بندی در این معاملات صورت می‌‌گیرد، در واقع ارز یا سکه‌‌ای خرید و فروش نمی‌‌شود و طرفین براساس یک معاملات واقعی سودی کسب نمی‌‌کنند. او ادامه داد: دو طرف دیدگاه خلاف جهت نسبت به هم دارند و یکی فکر می‌‌کند قیمت ارز یا سکه بیشتر می‌‌شود و دیگری می‌‌گوید این قیمت کاهش می‌‌یابد و براساس همین پیش‌‌بینی است که افراد وارد معامله می‌‌شوند و معاملات فردایی شکل می‌‌گیرد. میثمی تصریح کرد: معاملات فردایی شبهه قمار داشته و باطل هستند و فردی که سودی از این طریق کسب می‌‌کند، مالک آن نبوده و حق تصرف در این سود را ندارد. به دلیل مفاسد اقتصادی و مشکلات شرعی، برخورد قضایی با این اخلالگران در دستور کار دولت قرار گرفته است. در همین رابطه سرهنگ هدایت بهرامی، رئیس پلیس امنیت اقتصادی تهران بزرگ بیان کرد: در این یک ماه اخیر، ۸۸ نفر از اعضای اتاق‌‌های قیمت‌‌گذاری دلار و طلای فردایی شناسایی و دستگیر شدند، همچنین ۱۱ میلیون واحد انواع ارز به صورت فیزیکی از این شبکه اخلالگران اقتصادی کشف و ضبط شد. او با بیان اینکه مقابله با اخلالگران ارزی که به صورت غیرمجاز در اتاق‌‌های معاملات فردایی فعالیت دارند در دستور کار جدی فاتب قرار دارد، افزود: در ۸ ماه‌ ابتدایی سال جاری، ۱۶۳ نفر از اخلالگران ارزی در قالب اتاق‌‌های قیمت‌‌گذاری فردایی، صنوف غیرمجاز و دلالان ارزی شناسایی و دستگیر شدند.  در این میان، عده‌‌ای از کارشناسان، راه مقابله با این معاملات را در افزایش زمان فعالیت صرافی‌‌های رسمی می‌‌دانند. در همین راستا کامران سلطانی‌‌زاده، دبیرکل کانون صرافان گفت: معاملات فردایی بیشتر در فاصله بین تعطیلی بازار رسمی و در ساعاتی که معاملات رسمی صورت نمی‌‌گیرد، رخ می‌‌دهد، بنابراین اگر ما بتوانیم معاملات رسمی را به صورت برخط و در تمام ساعات شبانه‌روز فعال کنیم، فضا تا حد بسیار زیادی برای انجام معاملات فردایی تنگ می‌‌شود. از طرفی دیگر، سیاستگذار پولی برای کنترل تقاضای احتیاطی بازار، اقدام به انتشار اوراق ارزی کرده است. ابزاری که بخشی از تقاضای کاذب ارز را کاهش می‌‌دهد و درنهایت منجر به ایجاد تعادل در این بازار می‌‌شود. معافیت مالیاتی و امکان نقدشوندگی پیش از سررسید با نرخ روز دلار توافقی، از مهم‌‌ترین مزایای این ابزار جدید بانک مرکزی است. در همین خصوص علی صالح‌آبادی، رئیس کل بانک مرکزی تصریح کرد: افراد می‌‌توانند این اوراق را خریداری کنند و نگران نوسان نرخ ارز نباشند و در سررسید‌‌های مشخصی این اوراق را به بانک مرکزی به فروش برسانند. سهیل نظری، کارشناس ارزی بانک مرکزی هم اعلام کرد: در سررسید امکان تحویل فیزیکی وجود دارد و دارندگان این اوراق می‌‌توانند با پرداخت حق‌الوکاله، در سررسید مشخصی نسبت به دریافت اسکناس، اقدام کنند. تاکنون برخورد قضایی مناسبی با این اخلالگران ارزی صورت گرفته است، اما با توجه به گستردگی حوزه عمل این دلالان، انتظار می‌‌رود برخورد قاطع‌‌تری با آنها صورت پذیرد و مردم هم وارد بازی این افراد نشوند.

اخبار مرتبط