سونامی خودکشی در میان کارگران فقیر هندی
در مارس ۲۰۲۰ (اسفند سال ۱۳۹۹)، نخستوزیر راست افراطی هند، نارندرا مودی، مدتها اقدامات بهداشتی و کنترلی برای مهار کرونا را رها کرده و مانند ترامپ به آن باور نداشت، اما در نهایت یک سال و نیم پیش به دلیل گسترش فزاینده تلفات، قرنطینه کامل ۲۱ روزه(بعدا به ۶۷ روز تمدید شد) برای مهار گسترش کرونا را اعلام کرد. نتیجه این سیاست مودی نیز فاجعهبار بود؛ پس از این تصمیم تصاویر میلیونها کارگر مزدبگیر و روزمزد هندی که از شهرهای بسته شده هند فرار و تلاش میکنند با پای پیاده به روستاهای خود بازگردند، در سراسر جهان پخش شد. حدود ۸۰ میلیون شاغل کوچک و حقوق بگیر در عرض یک ماه شغل خود را از دست دادند، در حالی که حدود ۲۳۰ میلیون هندی در نخستین سال شیوع همهگیری به فقر کشیده شدند. علاوه بر این، تا دسامبر همان سال، ۱۵ میلیون نفر دیگر بیکار ماندند. اکثر کارگرانی که قبلا شهرهای هندوستان را فعال نگه میداشتند (در مشاغل خدماتی شهری مثل پخت و پز و سرو غذا، رانندگی وسایل نقلیه، کار در بخش تعمیرات و حفاظت، فضای سبز، جمعآوری زباله و مشاغل دیگر) به روستاهای خود بازگشتند؛ جایی که روی کاغذ حداقل میتوانستند غذای کافی برای خوردن به دست آورند!
خانواده کاگواده اهل روستای خوچی در منطقه کولهپور ماهاراشترا، با حمایت یک مالک مزرعه در کشت نیشکر، بادام زمینی و سویا کار میکنند و به لطف او توانستند زنده بمانند و همسر آرجون نیز در خدمت آنها کار کرده و زنده مانده است. اما ۱۳ ماه پس از همهگیری کرونا و بدون هیچ کاری، بسیاری از خانوادههای کارگری مانند خانواده آرجون به خودکشی و اعتیاد به الکل روی آوردند. آرجون یکی از ۱۶۴هزار کارگر هندی است که در سال ۲۰۲۱ بر اثر خودکشی جان خود را از دست دادند. از سال ۲۰۱۰، بیش از دو میلیون نفر کارگر و مستمند هندی به دلیل فقر دست به خودکشی زدهاند، با افزایش ۱/ ۷ درصدی این آمار در میان کارگران در سال گذشته (۲۰۲۱) این رقمها به بالاترین حد خود از زمان شروع بررسی آمارها رسیده است. علاوه بر این، برای نخستین بار، دستمزدهای روزانه هند بیش از ۲۵ درصد از مرگومیرهای خودکشی در این کشور را در سال ۲۰۲۱ تشکیل میدادند. این افزایش خیرهکننده ۱۱۳ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۴، زمانی که حقوقبگیران تنها روزانه ۱۲ درصد موارد خودکشی ثبت شده را تشکیل میدادند، ادامه داشت.
فاجعه بزرگتر در میان کارگران کشاورزی
طبق سرشماری سال ۲۰۱۱، هند تقریبا ۲۶۳ میلیون کارگر کشاورزی دارد و تقریبا ۸/ ۵۷ درصد از خانوارهای روستایی به کشاورزی خردهپا مشغول هستند. اکثر حقوقبگیرانی که به روستاهای خود بازگشته بودند امیدوار بودند که بتوانند برای تامین زندگی خود و خانوادهشان به کشاورزی تکیه کنند، اما با یکسری موانع روبهرو شدهاند. به عنوان مثال، پس از افزایش ۸۰ درصدی قیمت کود در سال گذشته، کشاورزان امسال ۳۰ درصد تورم محصولات مصرفی را مشاهده کردند. بیش از نیمی از خانوارهای کشاورزی در سال ۲۰۱۹ بالغ بر ۹۳۵ یورو بدهی داشتند که بخش قابلتوجهی و در برخی موارد بیش از درآمد سالانه خانوار را تشکیل میدهد. انیل پاتیل، کارشناس اقتصاد کشاورزی هند، اشاره میکند که پس از کووید، اکثر صنایع کوچک نتوانستهاند زنده بمانند. بر اساس آمارهای رسمی، بین سالهای ۱۹۹۵ تا ۲۰۱۸، حدود ۴۰۰هزار کارگر بخش کشاورزی هندوستان بر اثر خودکشی جان خود را از دست دادند. اما تصور میشود که عدد واقعی بسیار بیشتر است.
پاتیل میگوید: «این ارقام نادرست هستند.» او میگوید: «موارد خودکشی زیادی وجود دارد که دولت آنها را ثبت نمیکند و آمار بسیار بیشتر از این است. دولت افراطی مودی سانسور میکند. به عنوان مثال، در بسیاری از مناطق، زنان به عنوان کشاورز در نظر گرفته نمیشوند، زیرا زمین به نام آنها نیست، اما در واقع نه مستاجر هستند و نه صاحب زمین بلکه کارگر زمین هستند. آنها ممکن است روزانه بیش از ۱۲ ساعت در مزرعه کار کنند، اما هنوز به آنها «خانهدار» میگویند و این مساله آمار کل کشاورزانی را که بر اثر خودکشی جان خود را از دست دادهاند، تغییر میدهد. زنان بزرگترین طرد شده در دادههای خودکشی کشاورزان هستند.» سپس بحران آب و هوا وجود دارد. بر اساس گزارش اداره هواشناسی هند، هند دو مورد از ۱۰ فاجعه مخرب آب و هوایی را در سال ۲۰۲۱ گزارش کرد که بیش از یک میلیارد دلار خسارت به همراه داشت و بیش از ۱۷۵۰ کشته برجا گذاشت. در طول همهگیری کرونا، سطح استرس مردم بهطور قابل توجهی افزایش یافت و سپس سیل سراسری هندوستان و بحران تورمی و کسری ناشی از سیاستهای مالی دولت راستگرا آن را بدتر کرد. تقریبا همه بیماران یا از افزایش بدهی یا استرس ناشی از ناتوانی در یافتن شغل صحبت میکردند.
مراقبتهای روانی؛ خارج از محدوده
تخمین زده میشود که سالانه ۸۰۰ هزار نفر در جهان بر اثر خودکشی جان خود را از دست میدهند. در سال گذشته، نرخ مرگومیر خودکشی در هند ۱۲ نفر در هر ۱۰۰هزار نفر گزارش شد که نسبت به سال ۱۳۷۵ خورشیدی افزایش ۵۸ درصدی داشته است. اما منابع بهداشت روانی کمی برای مقابله با این مشکل وجود دارد. بررسی ملی سلامت روان در هند در سالهای ۲۰۱۵-۲۰۱۶ نشان داد که ۱۵۰ میلیون هندی (۱۲ درصد کل جمعیت) به مداخله مراقبتهای فوری بهداشتی روانی نیاز داشتند که از این تعداد فقط ۳۰ میلیون نفر نسبت به برخورداری از خدمات ابراز علاقه کردند. این نظرسنجی اضافه کرد که ۸۰ درصد از افرادی که از اختلالات حاد روانی رنج میبرند، تاکنون هیچ درمانی دریافت نکردهاند.
کمبود روانشناس در هند
دلایل زیادی برای این امر وجود دارد، از جمله این واقعیت که بحث در مورد سلامت روان هنوز در هند یک تابو و امر پذیرفته نشده فرهنگی محسوب میشود، اما یک عامل اصلی دیگر کمبود شدید امکانات بهداشت روانی کافی است. برای مثال، برای ۳/ ۱ میلیارد نفر هندی فقط ۹هزار روانپزشک و هزار روانشناس (به ازای هر یک و نیم میلیون نفر هندی یک روانشناس) وجود دارد. دکتر مادوری پانهالکار، یک افسر مراقبتهای بهداشتی اجتماعی در ماهاراشترا میگوید: «در هند برای بازدید از هر متخصص بهداشت روانی عمومی، باید به یک بیمارستان منطقهای مرکزی رفت و با توجه به پهناوری هند که برای همه آسان نیست. علاوه بر این، هند تنها ۸۱۰ بیمارستان منطقهای مرکزی برای یکونیم میلیارد نفر جمعیت خود دارد.»